Πειραματική μελέτη της λειτουργίας του φλοιού των επινεφριδίων ύστερα από πρόκληση αιμορραγικού shock στον σκύλο

Abstract

Impaired function of the Hypothlamic-Pituitary-Adrenal (HPA) axis is referred to as relative adrenal insufficiency (RAI) or critical illness related corticosteroid insufficiency (CIRCI). To date there is no evidence that dogs with haemorrhagic shock can develop RAI. The purpose of the present study was to evaluate the incidence of RAI in dogs after experimentally induced hemorrhagic shock. Ten healthy adult female Beagle dogs were used in this study. Each dog received three different treatment protocols at three different times for 3 days. The protocol groups were: M=control group; A=blood transfusion group; K=crystalloids group. Initially, dogs received treatment at group M and afterwards were randomly allocated in groups A and K. In all groups general anaesthesia (GA) was induced and maintained with thiopental at day 1. In groups A and K, with the dogs under GA, haemorrhagic shock was induced by removal of 40% of the calculated total blood volume and hypovolaemia was maintained for three hours. Resuscitation was performed by autotransfusion in group A, and by crystalloid infusion in group K. In group M, adrenal function was evaluated four hours under GA. In groups A and K ACTH stimulation test was performed four hours after induction of GA and after the dogs had been hypovolaemic for two hours. In all dogs the adrenal cortical function was evaluated with the ACTH stimulation test by administering 1 μg/kg synthetic ACTH intravenously, and this was repeated every 24h for two consecutive days. Diagnosis of RAI was performed by means of δ-cortisol calculation. Cases with δ-cortisol levels less than half the lowest level in group M were defined as RAI positive. At the time of the ACTH stimulation test, blood samples were collected for measurement of endogenous ACTH (eACTH). The removal of 40% of total blood volume in groups A and K resulted in haemorrhagic shock. Haemorrhagic shock induced RAI at 50% of the dogs in group A and 40% of the dogs in group K. Twenty per cent of the dogs in group A and 10% of the dogs in group K were RAI positive at day 2 while all dogs were RAI negative at day 3. Differences in δ-cortisol levels at days 2 and 3 between dogs in groups A and K were statistically non-significant. eACTH was within reference range in all RAI positive dogs at days 1, 2 and 3. Moreover, none of the dogs in groups A and K developed hypotension after three hours of hypovolaemia. In conclusion, haemorrhagic shock resulted in RAI in dogs under general anaesthesia with thiopental. In this study, RAI was not associated with pituitary gland insufficiency as indicated by normal eACTH levels. The type of resuscitation did not affect the presence of RAI 24 and 48 hours later. Finally, haemorrhagic shock induced RAI but it was reversed following resuscitation in all dogs

Η μη φυσιολογική λειτουργία του άξονα Υποθάλαμος-Υπόφυση-Επινεφρίδια που έχει παρατηρηθεί σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, ονομάζεται σχετική επινεφριδιακή ανεπάρκεια (ΣΕΑ) ή ανεπάρκεια κορτικοειδών λόγω σοβαρής νόσου. Στο σκύλο δεν έχει δημοσιευθεί μελέτη που να αφορά σε σκύλους που πάσχουν από υπεροξεία βαριά νόσο. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η μελέτη της εμφάνισης ΣΕΑ ύστερα από πρόκληση αιμορραγικού shock σε σκύλους. Χρησιμοποιήθηκαν δέκα υγιείς, νεαροί ενήλικοι θηλυκοί σκύλοι, φυλής Beagle. Κάθε σκύλος υποβλήθηκε σε τρεις μεταχειρίσεις και κάθε μεταχείριση διαρκούσε τρεις μέρες. Κάθε σκύλος συμμετείχε και στις τρεις ομάδες πειραματισμού, οι οποίες ήταν η ομάδα των μαρτύρων (ομάδα Μ), η ομάδα της χορήγησης αίματος (ομάδα Α) και η ομάδα της χορήγησης κρυσταλλοειδών (ομάδα Κ). Στις ομάδες Α και Κ γινόταν αφαίμαξη του 40% του όγκου του αίματός τους υπό γενική αναισθησία με τη χορήγηση θειοπεντάλης. Ύστερα από τρεις ώρες υποογκαιμίας γινόταν αναζωογόνηση με αυτομετάγγιση του αφαιρεθέντος αίματος ή τη χορήγηση κρυσταλλοειδών. Στην ομάδα Μ την πρώτη ημέρα του πειραματισμού, γινόταν έλεγχος της λειτουργίας των επινεφριδίων ύστερα από τέσσερεις ώρες γενικής αναισθησίας χωρίς την πρόκληση αιμορραγικού shock. Στις ομάδες Α και Κ ο έλεγχος της λειτουργίας των επινεφριδίων γινόταν ύστερα από δύο ώρες υποογκαιμικού shock και τέσσερεις ώρες γενικής αναισθησίας. Ο έλεγχος της λειτουργίας των επινεφριδίων τους γινόταν με τη χορήγηση 1 μg/kg εξωγενούς ACTH. Ο έλεγχος της λειτουργίας των επινεφριδίων επαναλαμβανόταν ύστερα από 24 και 48 ώρες, με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις ομάδες, χωρίς τη χορήγηση γενικής αναισθησίας. Διάγνωση της ΣΕΑ γινόταν με τον υπολογισμό της δ-κορτιζόλης. Ζώα θετικά για ΣΕΑ θεωρήθηκαν αυτά που εμφάνισαν τιμές δ-κορτιζόλης χαμηλότερες από το ήμισυ της χαμηλότερης τιμής της ομάδας των μαρτύρων. Επίσης, σε κάθε σκύλο γινόταν μέτρηση και της ενδογενούς ACTH. Η αφαίρεση του 40% του αίματος στα ζώα των ομάδων Α και Κ είχε ως αποτέλεσμα την πρόκληση αιμορραγικού shock. Το 50% των σκύλων της ομάδας Α και το 40 % των σκύλων της ομάδας Κ την πρώτη ημέρα μετά την αφαίμαξη εμφάνισαν ΣΕΑ, η οποία αποδόθηκε στο αιμορραγικό shock. Τη δεύτερη μετά την αφαίμαξη ημέρα, το 20% των σκύλων της ομάδας Α και το 10% των σκύλων της ομάδας Κ εκδήλωσαν ΣΕΑ, ενώ την τρίτη ημέρα κανένας σκύλος δεν εκδήλωσε ΣΕΑ. Τη δεύτερη και την τρίτη ημέρα του πειραματισμού δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων Α και Κ όσον αφορά στη δ-κορτιζόλη. Κανένας από τους σκύλους που εμφάνισαν ΣΕΑ δεν είχε κατώτερες των φυσιολογικών ορίων τιμές ενδογενούς ACTH. Επιπλέον, κανένας από τους σκύλους των ομάδων Α και Κ δεν εμφάνισε υπόταση ύστερα από τρεις ώρες γενικής αναισθησίας. Από τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης προκύπτει πως το αιμορραγικό shock προκάλεσε ΣΕΑ σε σκύλους που βρίσκονταν υπό γενική αναισθησία με θειοπεντάλη, από τα αρχικά στάδια εκδήλωσης του shock, πριν ακόμη εκδηλωθεί υπόταση. Η ΣΕΑ που εκδήλωσαν οι σκύλοι δεν ήταν υποφυσιακής προέλευσης, ενώ ο διαφορετικός τρόπος αναζωογόνησης δεν διαφοροποίησε τα ποσοστά εκδήλωσης ΣΕΑ 24 και 48 ώρες μετά την αναζωογόνηση. Τέλος, η ΣΕΑ που εκδήλωσαν οι σκύλοι των ομάδων Α και Κ λόγω αιμορραγικού shock ήταν αναστρέψιμη