Ψηφιακές βιβλιοθήκες βασισμένες στο web: αρχιτεκτονικές, ασφάλεια, ανάκτηση πληροφοριών

Abstract

Η γνωστική περιοχή και το αντικείμενο ενδιαφέροντος της παρούσας Διδακτορικής Διατριβής είναι θέματα αρχιτεκτονικής, ασφάλειας και ανάκτησης πληροφοριών σε ψηφιακές βιβλιοθήκες. Στα πλαίσια της έρευνας στον τομέα της αρχιτεκτονικής ψηφιακών βιβλιοθηκών, παρουσιάζεται ένα πλαίσιο αρχιτεκτονικών ψηφιακών βιβλιοθηκών προσβάσιμων από το Web, καθώς και μια ψηφιακή βιβλιοθήκη - η DocML - για τη διαχείριση Πανεπιστημιακού υλικού, βασισμένη στο παραπάνω πλαίσιο. Τα δυο αυτά συστήματα βασίζονται στην κατανεμημένη προσέγγιση και σε τεχνολογίες Διαδικτύου. Η επικοινωνία των διαφόρων αρχιτεκτονικών στρωμάτων μεταξύ τους καθώς και η επικοινωνία μεταξύ των τμημάτων λογισμικού στο ίδιο στρώμα επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης της μεταγλώσσας extensible Markup Language (XML). H XML χρησιμοποιείται και για τη δημιουργία ενός κατανεμημένου συστήματος καταχώρισης μεταδεδομένων για την περιγραφή των αντικειμένων τη; ψηφιακής βιβλιοθήκης. Ακολουθώντας τις παραπάνω αρχές, παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η αρχιτεκτονική μιας κατανεμημένης ψηφιακής βιβλιοθήκης τριών στρωμάτων προσβάσιμης από το Web για τη διαχείριση μουσικών αρχείων κωδικοποιημένων σε Mpeg Layer 3 (MP3). Η συγκεκριμένη ψηφιακή βιβλιοθήκη αξιοποιεί την πληροφορία που βρίσκεται ενθυλακωμένη μέσα στο κυρίως σώμα του αρχείου τύπου MP3 και αφορά μεταδεδομένα όπως “ερμηνευτής”, “είδος μουσικής” και “τίτλος αναφερόμενου τραγουδιού”. Η πληροφορία αυτή είναι οργανωμένη σε ένα κατανεμημένο σύστημα μεταδεδομένων σε μορφή XML, για το οποίο υπάρχει δυνατότητα διαχείρισης και ελέγχου από ένα κεντρικό σημείο που βρίσκεται στο ενδιάμεσο στρώμα. Οι χρήστες του συστήματος επικοινωνούν με το ενδιάμεσο στρώμα το οποίο αναλαμβάνει να ικανοποιήσει τα αιτήματα των χρηστών, επικοινωνώντας με τη σειρά του με τον αποθηκευτικό χώρο στον οποίο βρίσκονται αποθηκευμένα τα αρχεία τύπου MP3. Στα πλαίσια της έρευνας στον τομέα της ασφάλειας των ψηφιακών βιβλιοθηκών, παρουσιάζεται μια ασφαλής ψηφιακή βιβλιοθήκη βασισμένη στις προδιαγραφές της Common Object Request Broker Architecture (CORBA) για κατανεμημένα συστήματα. Βασίζεται σε μια αρχιτεκτονική τριών στρωμάτων που έχει ως κεντρικό συστατικό τον Web εξυπηρετητή. Η ιδιόμορφη φύση των ιατρικών δεδομένων για τα οποία η ακεραιότητα και εμπιστευτικότητα πρέπει να είναι εξασφαλισμένη, υπαγορεύει τη χρήση τεχνολογίας Τρίτων Έμπιστων Οντοτήτων (ΤΕO, Trusted Third Parties-ΤΤΡ) για την υποστήριξη των αντίστοιχων υπηρεσιών ασφαλείας. Ένα ακόμα βασικό χαρακτηριστικό του μηχανισμού ασφαλείας της προτεινόμενης ψηφιακής βιβλιοθήκης είναι η χρήση έξυπνης κάρτας για την αποθήκευση και διάδοση των απαραίτητων δεδομένων ασφαλείας (π.χ. μυστικό κλειδί κρυπτογράφησης). Στα πλαίσια της έρευνας στον τομέα της ανάκτησης πληροφοριών, παρουσιάζεται μια μεθοδολογία διαχείρισης των αποτελεσμάτων όπως αυτά επιστρέφονται από μία μηχανή αναζήτησης.