Πολιτισμική και κοινωνική αξία των μανιταριών

Abstract

Η διδακτορική διατριβή πραγματεύεται με ιστορικό-ανθρωπολογικό τρόπο το μανιτάρι ως διατροφικό και πολιτισμικό αγαθό. Περιγράφει πως το φαινομενικά ασήμαντο αυτό είδος της φύσης είχε κατά καιρούς μείζονα πολιτισμική και κοινωνική αξία τόσο στον ελλαδικό χώρο που αποτέλεσε και το πεδίο έρευνας - όσο και στο διεθνή. Η εργασία παραθέτει και αξιοποιεί την πλούσια λαϊκή ονοματολογία για τα μανιτάρια, η οποία υπονοεί τα πλούσια επίσης πολιτισμικά περιεχόμενά του και τις αξιολογήσεις του στον ελληνικό παραδοσιακό αγροτικό κόσμο όπου η χρήση του δεν ήταν μόνο διατροφική αλλά και φαρμακευτική, λειτουργική, καλλωπιστική. Στα σύγχρονα επίσης πολιτισμικά συμφραζόμενα το μανιτάρι εμφανίζεται να παίζει το ρόλο 'σημείου' που καταδεικνύει θέσεις, στάσεις ή αποστάσεις και αποτελεί εν τέλει μέσο εκδήλωσης ταυτότητας. Παράλληλα το μανιτάρι έχει λειτουργήσει ως πολλαπλό σύμβολο λατρευτικό, θρησκευτικό, κοινωνικό ή πολιτισμικό. Η μελέτη έχει έναν διαχρονικό άξονα (το μανιτάρι στην Ελλάδα από την αρχαιότητα ως σήμερα) και ένα συγχρονικό (το μανιτάρι μέσα στη σύγχρονη αγροτική και αστική κοινωνία) και δομείται σε τρία επίπεδα ανάλυσης: το οικονομικό, το κοινωνικό και το συμβολικό. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν α) επιτόπια έρευνα με συνεντεύξεις, συμμετοχική παρατήρηση και συμπλήρωση ερωτηματολογίων από αγροτικές και αστικές περιοχές της Ελλάδας, β) η μελέτη ανέκδοτου αρχειακού υλικού και γ) η βιβλιογραφική ενημέρωση, μέσω έντυπης και ηλεκτρονικής βιβλιογραφίας.