Η συμβολή της ορθόδοξης εκκλησίας στην άσκηση της ιατρικής πράξης και την ιατρική εκπαίδευση

Abstract

Από τους πρώτους αιώνες της ανθρωπότητας η ιατρική επιστήμη ταυτίστηκε με το θείο και ασκήθηκε μέσα στα ιερά των διαφόρων θρησκειών. Ο Χριστιανισμός ως νέα θρησκεία στηρίχθηκε στο κήρυγμα του Ιησού Χριστού το οποίο ήταν επαναστατικό. Ο Χριστός κατήργησε τις διακρίσεις? θρησκευτικές, φυλετικές, κοινωνικές και έδωσε πρωταρχική σημασία στην αξία του ανθρώπου ο οποίος, κατά την διδασκαλία της Εκκλησίας, αποτελείται από δύο στοιχεία: την ψυχή και το σώμα. Ο Χριστιανισμός εξυψώνει την ιατρική επιστήμη επειδή ακριβώς ασχολείται με τον άνθρωπο και τον υπηρετεί από την αρχή ως το τέλος της ζωής του. Και οι δύο, Εκκλησία και Ιατρική, μέσα από το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας υπηρετούν τον πάσχοντα άνθρωπο. Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της η Εκκλησία οργανώνει την φιλανθρωπία συστηματικά κηρύττοντας την αγάπη ως μέγιστη αρετή όχι μόνο προς τον πλησίον αλλά την αγάπη χωρίς όρια. Μέσω των επισκόπων και των μοναχών οικοδομεί και λειτουργεί πρότυπες μονάδες νοσοκομείων, γηροκομείων, ορφανοτροφείων, ψυχιατρείων, λεπροκομείων. Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, γνώστες της ιατρικής επιστήμης, γράφουν ιατρικά έργα και ασχολούνται με το σώμα του ανθρώπου σε επιστημονικό επίπεδο. Πολλά μοναστήρια αντιγράφουν κασώζουν έργα αρχαίων Ελλήνων ιατρών, όπως των Ιπποκράτη, Γαληνού, Διοσκουρίδη, Ορειβάσιου, Αέτιου. Στα έργα αυτά στηρίχθηκε για την εξέλιξή της και η μετέπειτα ιατρική επιστήμη. Πολλοί άγιοι άσκησαν την ιατρική επιστήμη παράλληλα με τον ιερατικό ή μοναχικό τους βίο. Εκείνο όμως που αποτελεί ξεχωριστό γεγονός για τον ιατρικό και εκκλησιαστικό κόσμο είναι η δημιουργία νοσοκομείων από την Εκκλησία κατά τον 4ο και 5ο αιώνα και στο εξής. Σε μεγάλα εκκλησιαστικά κέντρα, όπως η Ρώμη, η Αλεξάνδρεια, η Κωνσταντινούπολη και τα Ιεροσόλυμα, τα νοσοκομεία αυτά αποδεικνύουν ότι λειτουργούν άριστα εξοπλισμένα, δίνοντας χρήσιμες πληροφορίες για τις ιατρικές γνώσεις της εποχής τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα νοσοκομεία του Σαμψών και της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος του 6ου και του 12ου αιώνος αντίστοιχα. Τα νοσοκομεία αυτά θεωρούνται πρόδρομοι των σημερινών νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Σύμφωνα με την εμπεριστατωμένη άποψή μας η ιατρική εκκλησιαστική οργάνωση των νοσοκομείων και των ιατρικών σχολών επεκτάθηκε τόσο στις χώρες των Βαλκανίων όσο και στην Ανατολή. Μέσα από τα συγγράματα των Πατέρων και των χριστιανών ιατρών η σύγχρονη ιατρική επιστήμη πληροφορείται για την ανατομία, την παθολογία, την παιδιατρική, την χειρουργική, την ορθοπεδική, την καρδιολογία, την νευροψυχιατρική, την ουρολογία, την ωτορινολαρυγγολογία, την οφθαλμολογία και την υδροθεραπεία.