Μελέτη των μεταλλάξεων leiden και G20210A της προθρομβίνης σε διαβητικούς ασθενείς τύπου 2

Abstract

Type 2 diabetes mellitus is a heterogeneous disease, characterised by insulin resistance, impaired insulin secretion and increased glucose production. Several genes have been proposed to contribute to the pathogenesis of type 2 diabetes mellitus. Remarkably, associations found in a certain population were not confirmed in other populations, suggesting regional differences in the contribution of certain diabetes susceptibility genes or an artifactual effect. Objective: a) Whether there is an association between FVL and FIIG20210A mutations and type 2 diabetes mellitus in Greek patients and b) If these mutations are independent risk factors for the development of coronary artery disease (CAD), stroke or venous thrombosis (VT) in these patients. c) Ultrasound measurements to assess carotid atherosclerosis development in diabetic subjects with and without Leiden or G20210A prothrombin mutations. Research Design and Methods: Case control study. Cases: 362 patients suffering from type 2 diabetes mellitus. Group I (diabetic controls): Patients without thrombovascular complications (n= 270) and Group II: Patients with thrombovascular complications (n=92). Controls: 340 healthy persons. All the patients and controls were examined for FV Leiden and FII-G20210A mutations with PCR polymerase chain reaction. Ultrasonography analysis was used to measure carotid intima–media thickness (IMT) in 55 patients: 20 patients with normal genotype, 10 diabetics patients with FII-G20210A mutation, 23 with FV-Leiden mutation, and 2 patients carriers of both mutations. The diabetic patients on whom ultrasonography analysis was performed have the same risk factors for development of cardiovascular disease. The only difference was the presence or absence of FV Leiden and FΙΙG20210A mutations. Results: 14/340 controls (4.11%) carried the FVL and another 7 (2.06%) carried the FIIG20210A mutation. 36/362 diabetics (9.94%) carried the FVL mutation, while another 22 (6.07%) carried the FIIG20210A mutation and there was a statistically significant difference between cases and controls. From the diabetic population were excluded all the persons who had experienced a thrombotic event (group ΙΙ), there was no statistical difference in the prevalence of FVL and FIIG20210A mutations between group I and controls (for FVL: 7.4% vs 4.11%, p=0.078, and for FIIG20210A: 4.8% vs 2.06%, p=0.058). This difference shows that the association between T2DM and these mutations is more present in diabetic patients with thrombotic events than in diabetic patients without arterial or venous thrombosis. Four out of 29 diabetic patients with stroke carried the FIIG20210A mutation and the difference in the prevalence of this mutation between diabetics with stroke and diabetic controls is statistically significant (13.8% vs 4.8%, p=0.047) while in FVL there was a trend not reaching statistically significance concerning stroke (17.2% vs 7.4%, p=0.069). There was no association between FVL or FIIG20210A and CAD. In our study we found a very strong association between FVL (p<0.001) or FIIG20210A (p<0.017) mutations and venous thrombotic events in T2DM. Carotid ultrasound scans revealed that in diabetic patients carriers of FIIG20210A mutation the development of atherosclerotic plaque is greater than in subjects without the mutation, but it’s not statistically significant (p=0.258). Similarly in diabetics subjects carriers of FVL mutation. The development of atherosclerotic plaque is not greater than in subjects without the mutation (p=0.651). Conclusions: FVL and FIIG20210A mutations are increased in diabetics patients especially them with thrombotic complications, but it is not clearly known if they are related with the appearance of type 2 diabetes mellitus, while FIIG20210A mutation seems to predispose to stroke in patients suffering from type 2 diabetes mellitus. The development of atherosclerotic carotid plaque is not greater in diabetics subjects with or without the mutations. Also there was a very strong association between these thrombophillic mutations and venous thrombosis.

Ο Σ∆ τύπου 2 είναι µια ετερογενής νόσος που χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη, διαταραχές στην έκκριση της ινσουλίνης και αυξηµένη ηπατική παραγωγή γλυκόζης. Πολλά γονίδια έχουν ενοχοποιηθεί στην παθογένεση του διαβήτη τύπου 2. Αξιοσηµείωτο είναι ότι συσχετίσεις που βρέθηκαν σε ένα συγκεκριµένο πληθυσµό δεν επιβεβαιώθηκαν σε άλλους µε αποτέλεσµα να πιθανολογείται διαφορετική έκφραση των γονιδίων εξαρτώµενη από εθνικές και περιοχικές διαφορές. Σκοπός της εργασίας: α) Αναζήτηση πιθανής συµβολής των µεταλλάξεων FVL και G20210A της προθροµβίνης στην εµφάνιση του Σ∆ τύπου 2 στην Ελλάδα. β) Aναζήτηση του ρόλου των µεταλλάξεων στην εµφάνιση ΟΕΜ, ισχαιµικού ΑΕΕ και εν τω βάθει φλεβικής θρόµβωσης. γ) Yπερηχοτοµογραφικός έλεγχος των καρωτίδων µε triplex για να εκτιµηθεί ο βαθµός αθηρωµάτωσης αυτών στους διαβητικούς που είναι φορείς των µεταλλάξεων FVL και G20210A της προθροµβίνης και στους διαβητικούς που φέρουν το φυσιολογικό γονότυπο. Υλικό-Μέθοδοι έρευνας: 362 διαβητικοί ασθενείς τύπου 2. Υποοµάδα Ι (οµάδα ελέγχου των διαβητικών) που περιλαµβάνει τους διαβητικούς χωρίς θροµβωτικές (αρτηριακές ή φλεβικές) επιπλοκές (n=270). Υποοµάδα ΙΙ που περιλαµβάνει τους διαβητικούς µε θροµβωτικές επιπλοκές (n=92). Όλοι οι ασθενείς και οι µάρτυρες ελέγχθησαν για την ύπαρξη των µεταλλάξεων FVL και G20210A της προθροµβίνης µε τη µέθοδο της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυµεράσης (PCR polymerase chain reaction). Έγινε υπερηχοτοµογραφικός έλεγχος των καρωτίδων αρτηριών σε 55 διαβητικά άτοµα της µελέτης: 20 έφεραν το φυσιολογικό γονότυπο, 10 ήταν φορείς της µετάλλαξης G20210A της προθροµβίνης, 23 ήταν φορείς της µετάλλαξης FVL, και 2 ήταν φορείς και των δυο µελετούµενων µεταλλάξεων. Όλοι αυτοί οι ασθενείς στους οποίους έγινε υπερηχοτοµογραφικός έλεγχος είχαν παρόµοιους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά επεισόδια. Η µόνη διαφορά τους ήταν η παρουσία ή η απουσία των µελετούµενων θροµβοφιλικών µεταλλάξεων. Αποτελέσµατα: 14/340 στην οµάδα ελέγχου έφεραν τη µετάλλαξη Leiden (4.11%) ενώ 7/340 έφεραν τη µετάλλαξη FIIG20210A (2.06%). Στην οµάδα των διαβητικών ασθενών 36/362 (9.94%) έφεραν τη µετάλλαξη Leiden και 22/362 έφεραν τη µετάλλαξη FIIG20210A (6.07%) διαφορά που ήταν στατιστικώς σηµαντική. Όταν από το δείγµα των διαβητικών αποκλείσθηκαν αυτοί που είχαν στο ιστορικό τους θροµβωτικές επιπλοκές (Υποοµάδα ΙΙ) τότε πάλι υπήρχε διαφορά στις συχνότητες των µεταλλάξεων αλλά αυτή δεν ήταν στατιστικώς σηµαντική (FVL: 7.4% έναντι 4.11%, p=0.078, FIIG20210A: 4.8% έναντι 2.06%, p=0.058). Κατόπιν βρέθηκε ότι οι µεταλλάξεις ήταν πιο συχνές στην οµάδα των διαβητικών µε τις θροµβωτικές επιπλοκές (υποοµάδα ΙΙ) παρά στην οµάδα των διαβητικών χωρίς αρτηριακή ή φλεβική θρόµβωση (υποοµάδα Ι). Τέσσερις από τους 29 διαβητικούς ασθενείς µε ισχαιµικό εγκεφαλικό έφεραν τη µετάλλαξη FIIG20210A και η διαφορά στη συχνότητα της µετάλλαξης ανάµεσα στους διαβητικούς µε εγκεφαλικό και στους διαβητικούς της οµάδας ελέγχου ήταν στατιστικώς σηµαντική (13.8% έναντι 4.8%, p=0.047). Αντιστοίχως ήταν στα όρια της στατιστικής σηµαντικότητας στην περίπτωση της µετάλλαξης FVL (17.2% έναντι 7.4%, p=0.069). Αντίθετα µε το ισχαιµικό ΑΕΕ, οι µελετούµενες µεταλλάξεις δεν φαίνεται να συσχετίζονται µε το οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου. Στη µελέτη µας επιβεβαιώθηκαν και οι δύο µεταλλάξεις ως υπεύθυνοι παράγοντες πρόκλησης εν τω βάθει φλεβικής θρόµβωσης µε τη FVL το p<0.001 και την FIIG20210A το p<0.017. Ο υπερηχοτοµογραφικός έλεγχος που έγινε στις καρωτίδες αρτηρίες έδειξε µεν µια αυξηµένη αθηρωµάτωση στην περίπτωση των ασθενών που ήταν φορείς της µετάλλαξης FIIG20210A, αλλά αυτή η διαφορά δεν ήταν στατιστικώς σηµαντική µε p=0.258.Στην περίπτωση των ασθενών φορέων της µετάλλαξης FVL δεν υπήρχε καµιά διαφορά στην αθηρωµατική διαδικασία µεταξύ φορέων και αυτών µε το φυσιολογικό γονότυπο µε το p=0.651. Συµπεράσµατα: Η µετάλλαξη FVL και η µετάλλαξη FIIG20210A βρέθηκαν αυξηµένες σε συχνότητα στους διαβητικούς ασθενείς τύπου 2 και ιδιαίτερα στην οµάδα των διαβητικών µε θροµβωτικές επιπλοκές, αν και δεν είναι καλά ξεκαθαρισµένη η συµµετοχή των θροµβοφιλικών αυτών µεταλλάξεων στην εµφάνιση του διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον η µετάλλαξη G20210A της προθροµβίνης και λιγότερο η µετάλλαξη FVL φαίνεται να προδιαθέτουν την εµφάνιση εγκεφαλικού ισχαιµικού επεισοδίου στο µελετούµενο δείγµα διαβητικών ασθενών τύπου 2 της µελέτης µας. Η ανάπτυξη αθηρωµατικών πλακών δε φαίνεται να συσχετίζεται µε την ύπαρξη των µεταλλάξεων. Τέλος βρέθηκε και στη µελέτη µας ισχυρή συσχέτιση των µεταλλάξεων µε την εν τω βάθει φλεβική θρόµβωση.