Παθολογοανατομική εκτίμηση του βλεννογόνου της στοματικής κοιλότητας σε ασθενείς - άτομα με ειδικές ανάγκες (αμεα) σε ακτινομυκητιασική λοίμωξη

Abstract

In periodontal destruction, bacterial substances mainly interact with inflammatory cells and stimulate epithelial cells either proliferation or death. Actinomycosis is an infectious disease that frequently has chronic granulomatous and suppurative lessions; however intraorally and periodontally types of actinomyces infection occur rarely. Heat shock proteins (HSPs) are produced by cells as a protection against stress and may play a role in the course of infections. CD43 is a cell surface glycoprotein with an intracellular domain implicated in signal transduction and consequent activation of phagocytes. Forty two oral mucosa specimens from disable people infected by actinomyces were studied with regard to the immunohistochemical expression of HSP70, histocytic marker CD68 and CD43. The inflammatory reaction consisted mainly of lymphocytes and plasma cells with a focally increased prescuce of neutrophils. The percentage of macrophages as assessed by CD68 immunoreactivity did not exceed 10% of the inflammatory cells as well as on actinomyces surface and epithelial cells of the basal layer with a concomitant heavy inflammatory reaction. When actinomyce expressed HSP70 strongly, the adjacent epithelium above the base layer was denuded; on the contrary when HSP70 actinomyces expression was low the neighboring epithelium was hyperplastic. CD43 was expressed mainly in mononuclear inflammatory cells and it was practically negative in neutrophils; the latter probably linked with the increased presence of actinomyces in the examined samples. HSP70, when expressed on actinomyces surface is likely to interact with adjacent epithelium. The absence of CD43 on neutrophils seem to favor colonization of oral mucosa by actinomyces and the progress of the infections induced lesions.

Εισαγωγή: Τα νοσήματα του περιοδοντίου αποτελούν τις συχνότερες παθήσεις της στοματικής κοιλότητας, ιδίως σε άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ). Η στοματική κοιλότητα αποτελεί ένα από τα πλέον σύνθετα μικροβιακά οικοσυστήματα του ανθρώπινου σώματος. Στην περίπτωση της ακτινομυκητιασικής περιοδοντίτιδας οι πρωτεϊνες θερμικής καταπληξίας (HSPs) των μικροοργανισμών παράγονται στην περιοχή των περιοδοντικών ιστών και σχηματίζουν ανοσοσυμπλέγματα με ειδικά αντισώματα προάγοντας τη φλεγμονή. Σκοπός: Ο σκοπός της διατριβής ήταν α) να διερευνηθεί η ανοσοϊστο­χημική έκφραση της πρωτεϊνης της θερμικής (HSP 70) και των γλυκοπρωτεϊνών CD43 και CD68 στην επιφάνεια των επιθηλιακών κυττάρων της βασικής στιβάδας του καλυπτικού πολύστιβου πλακώδους επιθηλίου, στα φλεγμονώδη διηθήματα του περιοδοντίου και στην επιφάνεια των ακτινομυκήτων της στοματικής κοιλότητας και β) να γίνει ποιοτική και ποσοτική εκτίμηση των παραγόντων αυτών ανάλογα με τη βαρύτητα της φλεγμονής του περιοδοντίου. Υλικό-Μέθοδοι: Μελετήθηκαν 42 βιοψίες ούλων από ισάριθμους περιοδοντικά άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμΕΑ) ενήλικες κατά τη διάρκεια της οδοντοθεραπείας τους στο χειρουργείο υπό γενική αναι­σθη­σία, ηλικίας 20-40 ετών (25 άνδρες και 17 γυναίκες) καθώς και 10 υγιείς μάρτυρες. Η έκφραση των πρωτεϊνών HSP70 και CD43 και CD68 μελετήθηκαν ανοσοϊστοχημικά με την ανοσοενζυματική μέθοδο ΡΑΡ. Αποτελέσματα: Ολες οι βιοψίες έδειξαν ικανού έως εντόνου βαθμού αλλοιώσεις χρόνιας περιοδοντίτιδας. Σε 32 περιπτώσεις (76,8%) ανιχνεύθηκαν μέσα στις φλεγμονώδεις διηθήσεις των ούλων υφές ακτινομυκήτων με στοιχεία ενεργότητας. Το CD43 εκφράστηκε κυρίως στα μονοπύρηνα φλεγμονώδη κύτταρα. Ο αριθμός των μακροφάγων όπως επιβεβαιώθηκε με την ανοσοαντιδραστικότητα του CD68 δεν ξεπέρασε το 10% του συνόλου των φλεγμονωδών διηθημάτων. Η HSP70 υπερεκφράσθηκε στα φλεγμονώδη κύτταρα, στην επιφάνεια των ακτινο­μυκήτων και στα κύτταρα της βασικής στιβάδας του καλυπτικού πολυστίβου πλακώδους επιθηλίου. Όταν οι ακτινομύκητες εξέφραζαν έντονα την ΗSP70, το παρακείμενο πλακώδες επιθήλιο ήταν ατροφικό ενώ αντιθέτως όταν η έκφραση της HSP70 στους ακτινο­μύκητες ήταν μικρή, το επιθήλιο ήταν υπερπλαστικό. Συμπέρασμα: Οι ακτινομύκητες σαπροφυτούν μαζί με άλλους μικρο­οργανισμούς στη στοματική κοιλότητα υγιών ατόμων. Όταν διαταραχθεί η ισορροπία στη στοματική κοιλότητα υπερτερεί η παθο­γόνος δράση μιας ομάδας μικροοργανισμών και εκδηλώνεται περιο­δοντική νόσος. Σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της ακτινομυ­κητισιακής περιοδοντί­τιδας με βάση τη μελέτη μας και τη συναφή βιβλιογραφία διαδραμα­τίζουν οι πρωτεΐνες θερμικής καταπληξίας των ακτινομυκήτων οι οποίες δρουν σαν ανοσοεπικρατητικά αντιγόνα και προάγουν τη φλεγμονή. Ασκούν επίσης τοξική δράση στα κύτταρα των ξενιστών.