Η μουσικοθεραπευτική πράξη μέσα από τα αρχαιοελληνικά κείμενα

Abstract

This paper has the title “Music therapeutically action through ancient Greek writings” and it treats the belief of music therapeutically action the way it appears to relate reports in the ancient Greek writings and selectively the evolution of this belief to the earliest years, from 4rth century till the establishment’s age as a science or at least as a scientific method. This historical retrospection proves that the course of music in relation to healing evolved (since Hippocrates and Plato’s time and maybe even before that) to a scientific field with deductions based on studies of that time and free to a large extent (if not completely) from magical beliefs and mythic remainders, and managed to win, through the antiquity, Medicine’s and Philosophy’s respect and appreciation. This retrospection also proves the birth of music therapy’s science, as ascertained through literatures writings that music had played in antiquity a significant role on intimate terms and interdependence with two others aspects of ancient Greeks’ life: Magic and Medicine. The structure of this paper in three discernible parts, except for the obvious content’s division (on curing qualities of sounds, means of music therapeutically effects on psychic-mental-physical diseases, connections and conclusions), recommends a principium methodological choice. This paper does not only picturize the progress of an ancient belief, it also proves that the roots of another one modern science are in ancient Greek thought, and at the same time -perhaps even more significant to prove- a great number of sources and reports committed to this paper are offered to anyone who works on today’s music therapy, on discovery or invention of new applications that already exists or allusively suggested to these sources-reports as germ. This paper’s contribution to the science of music therapy (historical and systematic-applicative) consists in a possibly exhaustive gathering of known and even more unknown reports concern music therapeutically effects, and in the pulled up of hidden music therapeutically actions which uncovered among the context, thanks to the prism of consideration that commends researcher’s intimation and the insistent delight to the writings. The researcher also proceeded to a categorized of reports (actions-effects, means and vehicles), and she continuity attempted a detailed documentation of the facts that constitute the course of music therapeutically action in ancient time through writings sources and which (the facts) affected the progresses such as to research and bruit of music therapeutically effect as the developments to modern time of music therapy’s science and the world extension of its beneficial effects.

Η παρούσα διατριβή με θέμα «Η Μουσικοθεραπευτική πράξη μέσα από τα αρχαιοελληνικά κείμενα» πραγματεύεται την ιδέα της μουσικοθεραπευτικής πράξης, όπως αυτή εμφανίζεται σε σχετικές αναφορές στα αρχαία ελληνικά κείμενα και επιλογικά την εξέλιξη της ιδέας αυτής στους νεότερους χρόνους, από τον 4ο αιώνα έως την εποχή της αναγνώρισής της ως επιστήμης ή τουλάχιστον ως επιστημονικής μεθόδου. Η ιστορική αυτή αναδρομή αποδεικνύει ότι η πορεία της μουσικής σε σχέση με τη θεραπεία, εξελίχθηκε νωρίς (από τα χρόνια του Ιπποκράτη και του Πλάτωνα, ίσως και πιο πριν) σε έναν κλάδο επιστημονικό, με πορίσματα βασισμένα σε μελέτες της εποχής εκείνης, που, απαλλαγμένα σε μεγάλο (αν όχι σε απόλυτο) βαθμό από μαγικές δοξασίες και μυθικά κατάλοιπα, κατέκτησαν το σεβασμό και την εκτίμηση στους χώρους της ιατρικής και της φιλοσοφίας κατά την αρχαιότητα. Η αναδρομή αυτή αναδεικνύει, επίσης, την προέλευση της επιστήμης της Μουσικοθεραπείας, καθώς μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα διαπιστώνεται ότι η μουσική έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αρχαιότητα, σε στενότατη επαφή και αλληλεξάρτηση με δυο άλλες εκφάνσεις της ζωής των αρχαίων Ελλήνων: τη Μαγεία και την Ιατρική. Η δομή του κειμένου σε τρία διακριτά μέρη, πέρα από τον προφανή καταμερισμό του περιεχομένου (περί της θεραπευτικής επενέργειας των ήχων, μέσα ψυχοσωματικής-πνευματικής επενέργειας της μουσικής, συσχετισμοί και συμπεράσματα), συνιστά θεμελιώδη μεθοδολογική επιλογή. Η μελέτη αυτή δεν απεικονίζει μόνο την εξέλιξη μιας αρχαιότατης ιδέας αλλά αποδεικνύει πως μια ακόμη επιστήμη των νεότερων χρόνων έχει τις ρίζες της στην αρχαιοελληνική σκέψη, ενώ παράλληλα ―και ίσως αυτό αποδειχθεί το σημαντικότερο― το πλήθος των πηγών και των αναφορών που καταγράφτηκαν στην παρούσα διατριβή, προσφέρονται για τους ασχολούμενους σήμερα με την Μουσικοθεραπεία στην ανακάλυψη ή επινόηση νέων εφαρμογών που εν σπέρματι ενυπάρχουν ή υπαινικτικά “προτείνονται” στις εν λόγω πηγές-αναφορές. Η συμβολή της παρούσας διατριβής στην επιστήμη της Μουσικολογίας (ιστορικής και συστηματικής-εφαρμοσμένης) συνίσταται στην κατά το δυνατόν εξαντλητική συγκέντρωση των γνωστών και των (πολύ περισσοτέρων) άγνωστων αναφορών στη θεραπευτική επενέργεια της μουσικής, αλλά και στην ανάσυρση “κρυμμένων” μουσικοθεραπευτικών δράσεων που αποκαλύπτονται ανάμεσα από τα συμφραζόμενα χάρις στο πρίσμα θεώρησης που συνιστά ο προϊδεασμός της ερευνήτριας και η επίμονη εντρύφηση στα κείμενα. Παράλληλα, η ερευνήτρια προχώρησε στην κατηγοριοποίηση των αναφορών (δράσεις-αποτελέσματα, μέσα και φορείς), ενώ στη συνέχεια επιχειρήθηκε η λεπτομερής τεκμηρίωση των γεγονότων που συνθέτουν την πορεία της μουσικοθεραπευτικής πράξης κατά τα αρχαία χρόνια μέσα από τις γραπτές πηγές και τα οποία (γεγονότα) επηρέασαν τις εξελίξεις τόσο σε ό,τι αφορά ειδικότερα στη μελέτη και διάδοση της θεραπευτικής επενέργειας της μουσικής όσο και τις εξελίξεις στη σύγχρονη πια εποχή της επιστήμης της Μουσικοθεραπείας και στην παγκόσμια εξάπλωση των ευεργετικών της αποτελεσμάτων.