Ανοσοϊστοχημική και βιοχημική μελέτη πιθανών μηχανισμών θανάτου του ηπατοκυττάρου στη χρόνια ενεργό ηπατίτιδα

Abstract

Σκοπός της έρευνας ήταν η μελέτη δύο από τους τρεις κυριώτερους πιθανούς μηχανισμούς καταστροφής των ηπατοκυττάρων και των άλλων κυττάρων του ήπατος στις χρόνιες ηπατοπάθειες, δηλαδή της απόπτωσης και της παραγωγής μεταλλοπρωτεασών. Α) Για την ανίχνευση των αποπτωτικών κυττάρων εφαρμόστηκε η in situ σήμανση του κατακερματισμένου DNA (TUNEL). Ομοίως μελετήθηκαν πρωτεΐνες που σχετίζονται με την απόπτωση. Η έκφραση των πρωτεϊνών mdm-2, p21/wafl, και bcl-2 μελετήθηκε με την ανοσοιστοχημική μέθοδο της αλκαλικής φωσφατάσης-αντιαλκαλικής φωσφατάσης (APAAP) ενώ η έκφραση της πρωτεΐνης p53 μελετήθηκε με τη μέθοδο της αλκαλικής φωσφατάσης. Η ανοσοιστοχημική μελέτη περιελάμβανε 67 συνολικά περιπτώσεις εκ των οποίων οι 7 ήταν χρόνιες ήπιες ηπατίτιδες, 23 χρόνιες βαρείες ηπατίτιδς, 8 κιρρώσεις (HBV, HCV), 12 πρωτοπαθείς χολικές κιρρώσεις, 12 μη αλκοολικές στεατοηπατίτιδες και 5 αντιδραστικές ηπατίτιδες. Από τα αποτελέσματα φάνηκε μεγάλος αριθμός αποπτωτικών κυττάρων κυρίως σε περιοχές περιπυλαίας ηπατίτιδας και εντός των ηπατικών λοβίων όπως και σε όλες τις περιπτώσεις πρώϊμης και όψιμης πρωτοπαθούς χολικής κίρρωσης, τόσο στα κύτταρα του επιθηλίου των χοληφόρων όσο και στα ηπατοκύτταρα γύρω από τα πυλαία διαστήματα. Η αυξημένη έκφραση του p53 σε χρονία βαρεία ηπατίτιδα και σε κίρρωση σε σχέση με τις άλλες νοσολογικές οντότητες, ως επίσης και η μεγάλη έκφραση του Wafl σε σχέση με το p53 συνηγορούν είτε υπέρ ενεργοποίησης του p53 σε παθήσεις του ήπατος με σοβαρού βαθμού βλάβες των ηπατοκυττάρων είτε υπέρ ύπαρξης p53-ανεξάρτητης ρύθμισης της πρωτεΐνης wafl. Στην πρωτοπαθή χολική κίρρωση, διαπιστώθηκε μείωση της έκφρασης του bcl-2 στα χοληφόρα τόσον σταν πρώϊμα όσον και στα όψιμα στάδια της νόσου, γεγονός με πιθανή παθογενετική σημασία. Β) Έγινε ακόμα μελέτη των μεταλλοπρωτεασών MMP-1, MMP-2, MMP-3, MMP-9 με την μέθοδο ELISA, και των MMP-2, MMP-9 είναι σημαντικώς μειωμένα και δεν επηρεάζονται από θεραπείαν με ιντερφερόνη. Αυτό πιθανόν οδηγεί σε αύξηση του συνδετικού ιστού στον χώρο του Disse με συνακόλουθο βλάβη των ηπατοκυττάρων. Η MMP-3 δεν επηρεάζεται στην χρόνια ηπατίτιδα. Στην πρωτοπαθή χολική κίρρωση η MMP-1 και MMP-3 είναι φυσιολογικές, ενώ υπάρχει μεγάλη μείωση της MMP-2 και MMP-9 τόσον στα πρώϊμα όσον και στα όψιμα στάδια της νόσου. Το γεγονός αυτό μπορεί να έχει παθογενετική σημασία.