Η χειρουργική αντιμετώπιση του οσφυϊσχιαλγικού συνδρόμου επί σπονδυλολισθήσεως άνευ σπονδυλοδεσίας

Abstract

This study analyses 82 cases of spondylolisthesis in adults who were treated surgically with procedures aiming to decompress the nerve roots, without spondylodesis. The author analyses the cause of the symptoms, and presents the successful results of the nerve decompression, as regards the relief of back pain and sciatica. On the basis of the bibliography and the results of this study the following conclusions are derived: 1. As a rule, the principles of surgical treatment of painfull spondylolisthesis, of congenital, lytic or degenerative causes, require the planning of a surgical procedure more conservative than spondylodesis. 2. Spondylodesis should not be undertaken dogmatically in all patients, first, because it is serious procedure with an unpredictable outcome and, second, it may not be necessary in all cases. 3. Most cases of painful spondylolisthesis require the planning of more conservative operations, which aim to relief the symptoms and particularly, to decompress the nerve roots. 4. The conservative operations aim to decompress one or more nerve roots performing narrow laminectomy, semilaminectomy, or foramenectomy, which is followed by the removal of disc protrusion or osteophyte. 5. Bilateral total laminectomy without removal of articular facets is rarely indicated. Partial removal of articular facet bilaterally or total removal unilaterally is permitted in selected cases. 6. Total removal of lamina including the articular facets should preferably not be carried out and if so, it is necessary to be accompanied by spondylodesis. 7. The operations that decompress the nerve roots are mainly indicated in patients with degenerative spondylolisthesis that are over 45 year of age. 8. These conservative operations are successful, offer pain relieve and at the same time are less aggressive and do not have the complications of spondylodesis. In addition older patients tolerate them better. 9. Spondylodesis remains an option to be considered afterwards for the few cases that will be necessary. 10 Finally, the duration of hospital stay and cost of treatment that we recommended is significantly less than that of spondylodesis, the duration of rehabilitation is shorter and patients return to their activities earlier. 11. It is important to evaluate precisely the cause of any case of symptomatic spondylolysthesis, and to identify accurately, the degree and the onset of the patient’s symptoms. On the basis of these data and taking into account the patients age, his job and other special interest and activities, we are able to choose the appropriative treatment.

Αυτή η αναδρομική μελέτη αναλύει 82 περιπτώσεις σπονδυλολισθήσεως σε ενήλικα κυρίως άτομα που θεραπεύτηκαν χειρουργικά με κατεύθυνση την αντιμετώπιση των αλγεινών συμπτωμάτων, με εγχειρήσεις που αποσκοπούν στην αποσυμπίεση των νευρικών ριζών χωρίς όμως σπονδυλοδεσία. Σε 53 περιπτώσεις κυρίαρχο σύμπτωμα ήταν η ισχιαλγία ή οσφυοϊσχιαλγία. Σαν αίτια διαπιστώθηκαν, προβολή μεσοσπονδυλίου δίσκου, παγίδευση νευρικών ριζών εγγύς του τρήματος ή συμπίεση τους από οστεοφυτικό σχηματισμό. Στις περιπτώσεις αυτές, με θυριδωτή διάνοιξη του ωχρού συνδέσμου, έγινε αφαίρεση προβολής μεσοσπονδυλίου δίσκου ή απελευθέρωση των νευρικών ριζών με τρηματοτομή, μερική εκτομή αρθρικών αποφύσεων ή αφαίρεση οστεοφυτικών σχηματισμών. Σε 22 περιπτώσεις με αίτιο κυρίως κεντρική πίεση του μηνιγγικού σάκου, κυρίαρχο σύμπτωμα ήταν η οσφυαλγία. Οι περιπτώσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν με μερική κεντρική ή ολική πεταλεκτομή και απελευθέρωση των ριζών πλαγίως. Σε 7 περιπτώσεις με νευρολογική διαλείπουσα χωλότητα συνεπεία σπονδυλικής στένωσης, καθώς και σε 2 εξ αυτών, με έντονη υποκειμενική σημειολογία αιμωδιών, νυγμών κλπ, διενεργήθηκαν επίσης πεταλεκτομές. Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ικανοποιητικά σε ποσοστό 82% και μέτρια σε 9%. Αμετάβλητη παρέμεινε η κατάσταση ή η ανακούφιση υπήρξε πρόσκαιρη σε ποσοστό 9%. Ουδεμία επιπλοκή παρατηρήθηκε, ο χρόνος νοσηλείας ήταν βραχύς, και η επάνοδος των χειρουργημένων στις δραστηριότητές τους ταχεία. Τα αποτελέσματα της μελέτης μας οδηγούν στα παρακάτω συμπεράσματα: 1.Η χειρουργική αντιμετώπιση της αλγεινής συμπτωματολογίας σε περιπτώσεις σπονδυλολισθήσεως, συγγενούς, σπονδυλολυτικής ή εκφυλιστικής επιβάλλει κατά κανόνα σχεδιασμό συντηρητικοτέρων επεμβάσεων, από εκείνη της σπονδυλοδεσίας. 2.Οι κατά δογματικό τρόπο αναλαμβανόμενες σπονδυλοδεσίες δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους τους ασθενείς, αφενός διότι αποτελούν βαρειές επεμβάσεις με απρόβλεπτα επακόλουθα, αφετέρου δεν είναι αναγκαίες σε κάθε περίπτωση. 3.Ο σχεδιασμός συντηρητικότερων εγχειρήσεων, που στρέφονται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και ειδικότερα στην αποσυμπίεση των νευρικών ριζών σε περιπτώσεις αλγεινής σπονδυλολισθήσεως είναι οι ενδεδειγμένες στις περισσότερες περιπτώσεις. 4.Οι συντηρητικότερες αυτές εγχειρήσεις αποσκοπούν στην αποσυμπίεση πιεζομένης ή πιεζομένων νευρικών ριζών με μερική πεταλεκτομή, ημιπεταλεκτομή, τρηματοτομή, αφαίρεση προβάλλουσας μοίρας μεσοσπονδυλίου δίσκου ή οστεοφύτου. 5. Λιγότερο συχνά ενδείκνυται αμφίπλευρη, ολική πεταλεκτομή, χωρίς όμως αφαίρεση των αρθρικών αποφύσεων αμφιπλεύρως. Αφαίρεση τμήματος της αρθρικής αποφύσεως αμφιπλεύρως, η μίας ολόκληρης ετεροπλεύρως είναι αναγκαία και επιτρεπτή σε ορισμένες περιπτώσεις. 6. Η ολική αφαίρεση του σπονδυλικού πετάλου μέχρι και των αρθρικών αποφύσεων συμπεριλαμβανομένων, δεν πρέπει να διενεργείται και, εφόσον διενεργηθεί είναι απαραίτητο να συνοδεύεται και από σπονδυλοδεσία. 7. Οι εγχειρήσεις αποσυμπιέσεως των νευρικών ριζών είναι ενδεδειγμένες κυρίως σε άτομα ηλικίας άνω των 45 ετών με εκφυλιστικού τύπου σπονδυλολίσθηση. 8. Οι συντηρητικές αυτές εγχειρήσεις είναι επιτυχείς, ανακουφίζουν από τα αλγεινά ενοχλήματα τους ασθενείς αλλά παράλληλα είναι ασύγκριτα ελαφρότερες της σπονδυλοδεσίας και δεν συνεπάγονται επιπλοκές, όπως εκείνες της σπονδυλοδεσςίας, είναι δε ανεκτές κατά το μάλλον η ήττον και από ηλικιωμένα άτομα. 9. Σε ελάχιστες περιπτώσεις η αξιολόγηση της ανάγκης για σπονδυλοδεσία είναι πάντοτε μεταγενέστερα δυνατή. 10. Τέλος, ο χρόνος και το κόστος νοσηλείας είναι συγκριτικά με εκείνα των σπονδυλοδεσιών σημαντικά μικρότερα, η αποθεραπεία βραχεία και η επάνοδος των ασθενών στις δραστηριότητές τους ταχεία. 11. Σε κάθε περίπτωση συμπτωματικής σπονδυλολισθήσεως, σημασία έχει η επακριβής εκτίμηση της φύσεώς της και του βαθμού της αλλά και η εκτίμηση και πιστοποίηση της αφετηρίας των συμπτωμάτων του πάσχοντος. Με βάση αυτά, λαμβανομένων υπόψη της ηλικίας του πάσχοντος, του επαγγέλματος ή ασχολιών του αλλά και των ιδιαιτέρων του απαιτήσεων μπορεί να επιλεγεί η πιο ωφέλιμη σε κάθε περίπτωση χειρουργική του αντιμετώπιση.