Βιολογία και οικολογία πληθυσμών του κορμοράνου (Phalacrocorax carbo L. 1758) που φωλιάζουν και διαχειμάζουν σε ελληνικούς υγρότοπους

Abstract

Nestling growth was best described by the logistic equation for all the growth variables examined (weight, bill length, “bill + head” length, tarsometatarsus length). After examining the logistic growth curves and the parameters that describe them (A: growth variable’s asymptotic value; K: logistic growth constant proportional to the overall growth rate, in days-1; T: time, in days, at which the inflection point of the curve occurs) we found that weight was increasing in a similar mode at the three colonies studied (Lakes Kerkini and Mikri Prespa and Axios Delta). On the contrary, differences were greater when the rest of the growth variables were concerned. Parameter Α took values between 2.118,78 and 2.126,70 g for weight, between 68,83 and 70,57 mm for bill length, between 143,19 and 151,51 mm for “bill + head” length and between 69,39 and 75,42 mm for tarsometatarsus length. K was found ranging between 0,201 and 0,206 for weight, between 0,131 and 0,147 for bill length, between 0,109 and 0,124 for “bill + head” length and between 0,201 and 0,260 for tarsometatarsus length. A ranged between 16,4 και 18,0 days for weight, between 11,2 and 13,0 days for bill length, between 10,2 and 12,2 days for “bill + head” length and between 5,7 and 7,9 days for tarsometatarsus length. Fish species living in a variety of habitats (benthic and column living) and in aquatic environments of all levels of salinity constituted the diet of the Great Cormorant. Daily food intake was estimated from stomach contents analysis during the wintering period. The Great Cormorant consumed 227 g of fish a day in the Evros Delta, 242 g in the Axios Delta and 309 g at the Messolonghi Lagoon. Although many fish species were identified in the stomachs and pellets, only a few dominated their diet. The Giebel (Carassius auratus gibelio) was the Great Cormorant’s main prey type, by numbers and biomass in the Evros Delta, while the Grey Mullets (Mugilidae) dominated its diet in the Axios Delta and at the Messolonghi Lagoon. Mediterranean Sea.

Ο κορμοράνος (Phalacrocorax carbo L., οικογένεια Phalacrocoracidae, τάξη Pelecaniformes) είναι μεγαλόσωμο υδρόβιο πτηνό που τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με ψάρια. Οι διατροφικές του συνήθειες σε συνδυασμό με τη μεγάλη αύξηση των πληθυσμών του στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια και ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1990, οδήγησαν στην αύξηση του ανταγωνισμού με τους ψαράδες και την αλιευτική βιομηχανία. Ο κορμοράνος είναι ένα πολύ ενδιαφέρον είδος για τους επιστήμονες επειδή έχει ευρεία γεωγραφική εξάπλωση, βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας και αλληλεπιδρά με τη δομή και δυναμική των ιχθυοπληθυσμών. Τα προαναφερθέντα αλλά και το αυξημένο κοινωνικό ενδιαφέρον εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των πληθυσμών του είχαν ως αποτέλεσμα την εκπόνηση πολλών μελετών της οικολογίας και των διατροφικών του συνηθειών πανευρωπαϊκά. Η έλλειψη παρόμοιων μελετών στην Ελλάδα αποτέλεσαν τους κύριους λόγους επιλογής του θέματος αυτής. Για την πραγματοποίηση της έρευνας συλλέχτηκαν στοιχεία επί πέντε συνεχόμενα έτη, από το 1999 έως το 2003, στις σημαντικότερες περιοχές αναπαραγωγής: το Δέλτα του Αξιού, το Δέλτα του Έβρου και τις Λίμνες Κερκίνη και Μικρή Πρέσπα και σε τρεις σημαντικές περιοχές διαχείμασης: το Δέλτα του Έβρου, το Δέλτα του Αξιού και τη Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου. Επιλέχτηκαν πολλές περιοχές μελέτης για να αποκτηθεί μια κατά το δυνατόν καλύτερη εικόνα για τους πληθυσμούς του κορμοράνου στην Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Μελετήθηκαν τα επίπεδα των πληθυσμών, η βιολογία αναπαραγωγής και η δίαιτα των κορμοράνων. Ειδικότερα, κατά την περίοδο διαχείμασης στόχοι ήταν η εκτίμηση των επιπέδων των πληθυσμών, η εύρεση και χαρτογράφηση των θέσεων κουρνιάσματος, η μέτρηση μορφολογικών χαρακτηριστικών και η εκτίμηση της δίαιτας του κορμοράνου με ανάλυση στομαχικών περιεχομένων και σβώλων. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο στόχοι ήταν η εκτίμηση των επιπέδων των πληθυσμών, η εύρεση και χαρτογράφηση των περιοχών φωλιάσματος, η μελέτη της βιολογίας αναπαραγωγής (αριθμός αβγών ανά φωλιά, μέγεθος αβγών, επιτυχία εκκόλαψης, επιτυχία αναπαραγωγής, ρυθμός αύξησης νεοσσών) και η εκτίμηση της δίαιτας με ανάλυση εμεσμάτων νεοσσών και στομαχικών σβώλων.