Η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης από τα μέσα του 8ου αι. έως το 1430: ιεραρχική τάξη - εκκλησιαστική περιφέρεια - διοικητική οργάνωση

Abstract

The subject of our study is about the administration of the archbishopric of Thessaloniki from the mid-eighth century to 1430. After an introductory chapter we study the hierarchical order of the archbishopric of Thessaloniki in the patriarchate of Constantinople and the character of its evolution. We also refer to the titles of the archibishops and the ways they were addressed. In the third part we describe the prefecture of the archbishopric and the administrative division in bishoprics. We also study the correlation between the civic and ecclesiastical organisation of the region. In the last part we present the function and the role of the metropolitan Synod. In the end we demonstrate the different offices of the archbishopric (secreta). We close our study by presenting the conclusions and giving a catalogue of the metropolitans (mid 8th c. - 1430), nine tables and seven maps of the region.

Το θέμα της διατριβής αφορά στην εκκλησιαστική διοίκηση της μητρόπολης της Θεσσαλονίκης από τα μέσα του 8ου έως το 1430. Έπειτα από την παράθεση μιας ιστορικής αναδρομής στο κύριο μέρος ασχολούμαστε με την τάξη που έλαβε η μητρόπολη στην ιεραρχία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και τον χαρακτήρα της ιεραρχικής της εξέλιξης. Αναφερόμαστε ακόμη στους τίτλους που αποδόθηκαν κατά καιρούς στους μητροπολίτες Θεσ/νικης και στις προσφωνήσεις που του αποδίδονταν. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο περιγράφουμε την εκκλησιαστική περιφέρεια της μητρόπολης και τη διαίρεση της σε επισκοπές. Διερευνούμε επίσης το βαθμό συσχετισμού και αλληλεπίδρασης της πολιτικής διοικητικής οργάνωσης με την εκκλησιαστική οργάνωση της περιοχής. Στο τελευταίο μέρος παρουσιάζουμε τον θεσμό της μητροπολιτικής συνόδου και τις αρμοδιότητές της. Τέλος ανασυνθέτουμε κατά το δυνατό την οργάνωση των υπηρεσιών (σεκρέτων) της μητρόπολης. Κλείνουμε καταγράφοντας τα συμπεράσματα της μελέτης μας και παραθέτουμε δύο καταλόγους των μητροπολιτών της περιόδου, εννέα βοηθητικούς πίνακες και επτά χάρτες της πολιτικής και εκκλησιαστικής γεωγραφίας της περιοχής.