Αξιολόγηση ανθρακικών πετρωμάτων της Δυτικής Μακεδονίας και μελέτη εφαρμογής τους σε κεραμικά και υάλους

Abstract

Western Macedonia is one of the many marble bearing areas of Greece. The study area geotectonically belongs to the Pelagonian zone, while some parts are thrust blocks from Axios zone. The sampling places were determined in four areas of the study region: a) Vermion area (B-) in northern, b) Kozani area (K-) in central, c) Siatista area (S-) in midwestern and d) Vourinos area (BO-) in southern. From the Vermion area, samples were collected from the Seli formation (B-SE1-3, limestone), from the upper Ermakia formation (B-ER4-6, limestone), from the Zoodohos Pigi formation (B-ZP, marble) from the lower Ermakia formation (B-ER1-2, limestone) and from the Mesovouno formation (B-ME1-3, dolomite). From the Kozani area, samples were collected from the Ryaki formation (K-RY1-4, dolomite), from the Amygdalea formation (K-AM1-3, dolomite), from the Drepanos formation (K-DR1-3, limestone), from the upper Vatero (K-VA1-3, limestone) and from the lower Vatero formations (K-VA4-5, limestone). From the Siatista area, samples were collected from the Siatista (S-SI1-3), the Kaloneri (S-KA1-3) and the Mikrokastro limestone formations (S-MI1-3). From the Vourinos area, samples were collected from the limestone formations of Kteni (BO-KT1-3), of Prosilio (BO-PR1-3), of Servia (BO-SE1-3), of Fragma Polifitou (BO-FP1-3) and of Rodiani formation (BO-RD1-3). Different kinds of marbles were taken from companies that are activated in Tranovaltos region of Kozani’s prefecture and in particular from the companies: “PAPATHIMIOPOULOS” (BO-PA1, BO-PA2, BO-PAΠ1), “SHEM” (BO-SX1, BO-SX2), “BIOMARM” (BOBI1, BO-BI2, BO-BI3, BO-BI4) and “K. TZIDIMOPOULOS” (BO-TZ1, BO-TZ2, BO-TZ3). Macroscopic examination showed a color variation from white to dark grey and black. The homogeneity and the crystallinity present differentiations. All the formations have jointings, a fact which implies that they are objected to tectonic forces. The presence of veinlets is very intense in many of the studied formations. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 SUMMARY From the study under the polarized microscope it is concluded that the formations of Mesovouno of Vermion, Ryaki and Vatero of Kozani and Mikrokastro of Siatista present a micritic texture. The formations of Zoodohos Pigi of Vermion, Servia of Vourinos and the samples from the marble companies present a polygonal granoblastic texture, while the remainding formations present a microsparitic to sparitic texture.

Η Δυτική Μακεδονία αποτελεί μια από τις πολλές μαρμαροφόρες περιοχές της Ελλάδας. Η περιοχή μελέτης γεωτεκτονικά ανήκει στην Πελαγονική ζώνη, ενώ κάποια τμήματα του Νομού αποτελούνται από επωθημένα τεμάχη της ζώνης Αξιού. Οι θέσεις δειγματοληψίας κα- θορίστηκαν σε τέσσερα πεδία της περιοχής μελέτης: α) περιοχή Βερμίου (B-) στα βόρεια, β) περιοχή Κοζάνης (K-) στα κεντρικά, γ) περιοχή Σιάτιστας (S-) στα κεντροδυτικά και δ) περι- οχή Βούρινου (BO-) στα νότια. Από την περιοχή του Βερμίου συλλέχθηκαν δείγματα από το σχηματισμό Σελίου (B-SE1- 3, ασβεστόλιθος), από τον ανώτερο σχηματισμό Ερμακιάς (B-ER4-6, ασβεστόλιθος), από το σχηματισμό Ζωοδόχου Πηγής (B-ZP, μάρμαρο), από τον κατώτερο σχηματισμό Ερμακιάς (B-ER1-2, ασβεστόλιθος) και από το σχηματισμό Μεσόβουνου (B-ME1-3, δολομίτης). Από την περιοχή της Κοζάνης συλλέχθηκαν δείγματα από το σχηματισμό Ρυακίου (Κ- RY1-4, δολομίτης), από το σχηματισμό Αμυγδαλέας (K-AM1-3, δολομίτης), από το σχημα- τισμό Δρεπάνου (K-DR1-3, ασβεστόλιθος), από τον ανώτερο σχηματισμό Βατερού (K-VA1- 3, ασβεστόλιθος) και από τον κατώτερο σχηματισμό Βατερού (K-VA4-5, ασβεστόλιθος). Από την περιοχή της Σιάτιστας συλλέχθηκαν δείγματα από τους ασβεστολιθικούς σχημα- τισμούς Σιάτιστας (S-SI1-3), Καλονερίου (S-KA1-3) και Μικρόκαστρου (S-MI1-3). Από την περιοχή του Βούρινου συλλέχθηκαν δείγματα από τους ασβεστολιθικούς σχημα- τισμούς Κτενίου (BO-KT1-3), Προσήλιου (BO-PR1-3), Σερβίων (BO-SE1-3), Φράγματος Πολυφύτου (BO-FP1-3) και Ροδιανής (BO-RD1-3). Πάρθηκαν διάφορα είδη μαρμάρων από λατομικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή Τρανόβαλτου του Νομού Κοζάνης και συγκεκριμένα από τις εταιρίες: «ΠΑΠΑΘΥ- ΜΙΟΠΟΥΛΟΣ» (BO-PA1, BO-PA2, BO-PAΠ1), ΣΧΕΜ (BO-SX1, BO-SX2), ΒΙΟΜΑΡΜ (BO-BI1, BO-BI2, BO-BI3, BO-BI4) και «Κ. ΤΖΙΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ» (BO-TZ1, BO-TZ2, BO-TZ3). Από τη μακροσκοπική μελέτη προκύπτει ότι το χρώμα τους ποικίλλει από λευκό έως σκούρο τεφρό και μαύρο. Η ομοιογένεια και η κρυσταλλικότητα παρουσιάζουν διαφορο- ποιήσεις. Όλοι οι σχηματισμοί διατρέχονται από διακλάσεις, γεγονός που υποδηλώνει πως έχουν δεχθεί τεκτονική καταπόνηση. Η παρουσία φλεβιδίων είναι πολύ έντονη σε πολλούς από τους σχηματισμούς που μελετήθηκαν.