Λήμνος: οργάνωση του αστικού χώρου (19ος-20ος αιώνας). Κοινωνικός μετασχηματισμός, μεταναστευτικά δίκτυα και αστικοί 'αντικατοπτρισμοί'

Abstract

Στόχος της διατριβής είναι η μελέτη των πολιτισμικών δικτύων που επηρέασαν την χωρική και κοινωνική δομή της Λήμνου κατά το διάστημα 19ος – 20ος αιώνας. Εξετάζονται η συγκρότηση του χώρου, ο κοινωνικός μετασχηματισμός και τα πολυεπίπεδα δίκτυα που διαμορφώνονταν κατά το διάστημα αυτό στη Λήμνο. Ο όρος δίκτυο χρησιμοποιείται μεθοδολογικά και εννοιολογικά για την προσέγγιση και ερμηνεία του τόπου. Συγκεκριμένα, μελετάται ο ρόλος των δικτύων στην παραγωγή του χώρου και των χαρακτηριστικών του. Εφαρμόστηκαν ερευνητικές επισκέψεις, συγκεντρώθηκε υλικό από συνεντεύξεις, αρχεία, φωτογραφίες και τέλος συντάχθηκαν ψηφιακοί χάρτες που αποτυπώνουν ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία. Στο κύριο μέρος της διατριβής παρουσιάζεται η εξέλιξη των οικισμών και η δράση των πολιτισμικών δικτύων στον τόπο. Επίσης, η κοινωνική και οικονομική υποδομή και ο μετασχηματισμός τους. Προσεγγίζονται ορισμένοι χώροι ως δικτυακές οντότητες, όπου συμμετέχουν ως δρώντες άτομα, συλλογικότητες και υλικά αντικείμενα. Μελετάται η μετανάστευση στο εξωτερικό και οι αστικοί αντικατοπτρισμοί που προκαλούσε στη Λήμνο. Ακόμη, οι συνθήκες επικοινωνίας του νησιού και η εξέλιξη των μέσων που το συνέδεαν με άλλες περιοχές. Συμπερασματικά, η Λήμνος ως τόπος διαμορφώνεται και εξελίσσεται μέσα στα πλαίσια του δικτυακού πολιτισμού. Ουσιαστικά, η συγκρότηση και ο μετασχηματισμός συνδέονται με τη λειτουργία των δικτύων, τα οποία αναπτύσσουν μια δυναμική ικανή να μεταμορφώνει το πολιτισμικό τοπίο και τους δρώντες σε αυτό. Ο πολιτισμός αποτελεί τη χωροχρονική σύγκλιση υποκειμένων και οιονεί υποκειμένων.