Στρατηγικές διαχείρισης συγκρούσεων σε μαθητές/τριες δημοτικού: ο ρόλος των ατομικών χαρακτηριστικών των μαθητών/τριών

Abstract

Children's ability to manage conflict is a complex issue that depends on empathy, self-efficacy and social skills. The development of these skills is crucial for both school readiness and students' mental health. Students who understand the feelings of others (empathy) and have communication and collaboration skills (pro-social skills) can resolve and manage conflict more effectively. This prevents aggressive behaviour and promotes the development of healthy relationships. In addition, self-efficacy helps children to face challenges with confidence, directly linking psychological well-being to resilience. Conflict management skills enable a constructive approach to conflict, reducing stress and protecting mental health. For the purposes of the study, 654 students, attending the fifth and sixth grades of fifteen elementary schools, were asked to complete seven different self-report scales, each measuring a different attribute-skill. The existence of correlations between the variables was investigated to determine their impact on the participants' conflict management skills and strategies. Our findings show that conflict resolution strategies are mainly influenced by empathy and pro-social skills, while self-efficacy and problem management skills also play an important role. These skills allow children to understand the context of conflict and apply appropriate strategies to resolve it, adopting non-aggressive approaches. Implications for educational interventions in school communities are discussed in light of the present findings.

Η ικανότητα των παιδιών να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις είναι ένα σύνθετο ζήτημα που εξαρτάται από την ενσυναίσθηση, την αυτοαποτελεσματικότητα και τις κοινωνικές δεξιότητες. Η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων είναι καθοριστική τόσο για τη σχολική ετοιμότητα όσο και για την ψυχική υγεία των μαθητών/τριών. Οι μαθητές/τριες που κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων (ενσυναίσθηση) και διαθέτουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας (φιλοκοινωνικές δεξιότητες) μπορούν να επιλύουν και να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις πιο αποτελεσματικά. Αυτό αποτρέπει την εκδήλωση επιθετικών συμπεριφορών και προάγει την ανάπτυξη υγιών σχέσεων. Επιπλέον, η αυτοαποτελεσματικότητα βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις με αυτοπεποίθηση, συνδέοντας άμεσα την ψυχολογική ευεξία με την ανθεκτικότητα. Οι δεξιότητες διαχείρισης συγκρούσεων επιτρέπουν μια εποικοδομητική προσέγγιση των διαφορών, μειώνοντας το στρες και προστατεύοντας την ψυχική υγεία. Για τις ανάγκες της έρευνας 654 μαθητές/τριες , που φοιτούσαν στην πέμπτη και έκτη τάξη δεκαπέντε δημοτικών σχολείων, κλήθηκαν να συμπληρώσουν επτά διαφορετικές κλίμακες αυτοαναφοράς, καθεμία από τις οποίες μετρούσε ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό -δεξιότητα. Διερευνήθηκε η ύπαρξη συσχετίσεων μεταξύ των μεταβλητών, ώστε να διαπιστωθεί η επίδρασή τους στις δεξιότητες και στις στρατηγικές διαχείρισης συγκρούσεων των συμμετεχόντων/ουσών. Τα ευρήματα της έρευνας μας δείχνουν ότι οι στρατηγικές επίλυσης συγκρούσεων επηρεάζονται κυρίως από την ενσυναίσθηση και τις φιλοκοινωνικές δεξιότητες, ενώ η αυτοαποτελεσματικότητα και η ικανότητα διαχείρισης προβλημάτων παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Αυτές οι δεξιότητες επιτρέπουν στα παιδιά να κατανοούν το πλαίσιο της σύγκρουσης και να εφαρμόζουν κατάλληλες στρατηγικές για την επίλυσή τους, υιοθετώντας μη επιθετικές προσεγγίσεις. Τέλος, με βάση τα ευρήματα της έρευνας διατυπώνονται προτάσεις για εκπαιδευτική παρέμβαση στο σχολικό πλαίσιο.