Ψηφιακή Αφήγηση σε δραστηριότητες κοινωνικοσυναισθηματικής ανάπτυξης στη διαπολιτισμική εκπαίδευση

Abstract

The present doctoral thesis constitutes a comparative study of two different digital storytelling software tools (i.e. video editing software and interactive animation software) implemented within the framework of a social-emotional learning (SEL) program. The intervention was conducted with 72 sixth-grade students at an Intercultural Primary School in Western Thessaloniki. The primary aim of the study was to examine the potential relationship between the type of software used for digital storytelling creation and the learning outcomes pursued within this educational context, as well as to explore the intermediary factors that may influence this relationship. To achieve this goal, a mixed-methods approach was adopted, combining quantitative (questionnaires, rubrics) and qualitative (observation, interviews) data collection methods. The learning outcomes were assessed across three thematic areas: Competence for Democratic Culture, Digital Skills, and Forgiveness. The findings indicate that Digital Storytelling constitutes a pedagogically effective methodology which has the potential to enhance learning in social-emotional education programs. While the implementation of the program had a positive impact on learning outcomes, the choice of software appeared to influence the effectiveness of the intervention to some extent, particularly in domains aligned with the objectives of the program. The present study found no evidence to suggest that factors such as gender or cultural background exert a generalized influence. However, certain variations observed suggest potential interactions with the technological tools used. Furthermore, although the quality of the digital stories produced varied depending on the software, no direct correlation was demonstrated with learning outcomes. In conclusion, the analysis indicates that software ease of use is a critical factor in facilitating active student participation and supporting the achievement of the educational goals set by SEL programs. The present study concludes that Digital Storytelling represents a dynamic and multifaceted pedagogical tool with the potential to significantly enhance the learning process in multicultural classrooms, especially when integrated with programs targeting the development of social and emotional competencies. The creative nature of this approach, its interdisciplinary potential, and its ability to foster active student engagement have been demonstrated to contribute to the strengthening of participation, expression, and collaboration in the classroom. However, the findings emphasize the critical importance of selecting appropriate software, as it appears to affect not only the degree of student engagement but also the overall effectiveness of the intervention.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή αποτελεί μια συγκριτική μελέτη δύο διαφορετικών λογισμικών δημιουργίας ψηφιακών αφηγήσεων (λογισμικό επεξεργασίας βίντεο και διαδραστικό animation) στο πλαίσιο ενός προγράμματος Κοινωνικοσυναισθηματικής Μάθησης, το οποίο εφαρμόστηκε σε 72 μαθητές και μαθήτριες της ΣΤ’ τάξης ενός Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου στη Δυτική Θεσσαλονίκη. Πρωταρχικός σκοπός της μελέτης ήταν να εξετάσει την πιθανή συσχέτιση του λογισμικού που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία των ψηφιακών αφηγήσεων με τα μαθησιακά αποτελέσματα που επιδιώκεται να επιτευχθούν στο εν λόγω πλαίσιο αλλά και η διερεύνηση των επιμέρους παραγόντων που ενδεχομένως να μεσολαβούν στη συσχέτιση αυτή. Για τον σκοπό αυτό υιοθετήθηκε μια μικτή μεθοδολογία, η οποία συνδύασε ποσοτικές (ερωτηματολόγια, ρουμπρίκες) και ποιοτικές μεθόδους (παρατήρηση, συνέντευξη). Τα μαθησιακά αποτελέσματα της παρέμβασης εξετάστηκαν σε τρεις θεματικούς άξονες: την Ικανότητα για Δημοκρατικό Πολιτισμό, τις Ψηφιακές Δεξιότητες και τη Συγχωρητικότητα. Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης υποδεικνύουν ότι η Ψηφιακή Αφήγηση αποτελεί μια παιδαγωγικά αποτελεσματική μεθοδολογία, ικανή να ενισχύσει ουσιαστικά τη μάθηση σε προγράμματα κοινωνικοσυναισθηματικής αγωγής. Αν και συνολικά η εφαρμογή της είχε θετική επίδραση στα μαθησιακά αποτελέσματα, η επιλογή του λογισμικού φαίνεται να επηρεάζει σε κάποιο βαθμό την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης, ιδιαίτερα σε πεδία που αφορούν τους σκοπούς του προγράμματος που εφαρμόζεται. Παράγοντες όπως το φύλο και η πολιτισμική προέλευση δεν φάνηκαν να ασκούν γενικευμένη επίδραση, ωστόσο παρατηρήθηκαν ορισμένες διαφοροποιήσεις που υποδεικνύουν πιθανές αλληλεπιδράσεις με τα τεχνολογικά εργαλεία. Επιπλέον, η ποιότητα των παραγόμενων ψηφιακών αφηγήσεων, αν και διαφοροποιήθηκε ανάλογα με το λογισμικό, δεν σχετίστηκε άμεσα με τα μαθησιακά αποτελέσματα. Τέλος, η ευχρηστία του λογισμικού αναδείχθηκε ως κρίσιμος παράγοντας, καθώς φάνηκε να διευκολύνει την ενεργή συμμετοχή των μαθητών και να ενισχύει τη δυνατότητα επίτευξης των εκπαιδευτικών στόχων, που θέτουν τα προγράμματα Κοινωνικοσυναισθηματικής Μάθησης. Η παρούσα έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ψηφιακή Αφήγηση συνιστά ένα δυναμικό και πολυδιάστατο παιδαγωγικό εργαλείο, το οποίο μπορεί να ενισχύσει ουσιαστικά τη μαθησιακή διαδικασία, σε πολυπολιτισμικές τάξεις, ιδίως σε συνδυασμό με προγράμματα που αποσκοπούν στην καλλιέργεια κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων. Η δημιουργική φύση της, ο διαθεματικός της χαρακτήρας και η δυνατότητα ενεργού εμπλοκής των μαθητών συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της συμμετοχής, της έκφρασης και της συνεργασίας στην τάξη. Ωστόσο, τα ευρήματα υπογραμμίζουν την κρίσιμη σημασία της επιλογής του κατάλληλου λογισμικού, καθώς αυτή φαίνεται να επηρεάζει όχι μόνο το βαθμό εμπλοκής των μαθητών, αλλά και την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης.