Πρωτόκολλα άσκησης και τεχνικών αναπνοής με στόχο τη βελτίωση της εργονομίας σε επαγγελματίες υγείας στο χώρο του νοσοκομείου

Abstract

Healthcare professionals represent one of the largest occupational groups in Europe. Musculoskeletal disorders constitute the leading cause of occupational burnout and disability among workers in this field across Europe, the United States, and Canada. According to the literature, the primary occupational cause of these issues is the manual handling of patients—during lifting, transferring, or repositioning them in bed, such as from a supine to a lateral position. Even in work environments fully adapted to the anthropometric characteristics of the employee, musculoskeletal strain remains apersistent issue. Research has shown that exercise, in combination with ergonomics,can be effective in managing the onset of musculoskeletal fatigue. Since ergonomicsolutions are not universally applicable across all workplaces, implementing exercise within the work environment may not only benefit skeletal health but also enhanceemployees’ mood and overall quality of life. The purpose of the present study was toinvestigate the effects of ergonomics-focused education—delivered through astructured program of exercise and breathing techniques—on variables such as painreduction, mood improvement, and quality of life among hospital workers, with the aimof preventing and managing musculoskeletal disorders. The study included 40 female nurses and surgeons suffering from chronic spinal pain (mean age = 54.9 ± 4.86 years),who were randomly assigned to two equal groups: an intervention group and a control group. The exercise protocol was implemented only in the intervention group, whilethe control group did not receive any intervention. Each exercise was performed for 30 seconds with a 20-second rest interval, and participants were provided with breathing coordination instructions during the execution of each exercise. The full exercise program lasted for six weeks, with three intervention sessions per week, each lasting 40 minutes. The variables assessed included pain intensity, psychological well-being,fatigue, spinal functionality, and overall quality of life. According to the results, the intervention program had a statistically significant effect on pain reduction [F(2,37) =101.93, p < .001], improvement in mental well-being [F(2,37) = 60.18, p < .05],reduction of fatigue [F(2,37) = 7.16, p < .05], improvement in quality of life [F(2,37) =13.38, p < .001], and enhanced spinal functionality [F(2,37) = 10.41, p < .001] within the intervention group. In conclusion, the exercise and breathing protocol proved to be appropriately tailored to the needs of healthcare personnel and effective in preventing and managing musculoskeletal strain. Its implementation may contribute to the reduction of work absenteeism and related public healthcare costs.

Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους κλάδους εργαζομένων στην Ευρώπη. Οι μυοσκελετικές παθήσεις συνιστούν τη μεγαλύτερη πηγή επαγγελματικής εξουθένωσης και ανικανότητας των εργαζομένων σε αυτόν τον τομέα σε Ευρώπη, Αμερική και Καναδά. Όπως προκύπτει από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, η κυριότερη επαγγελματική αιτία των προβλημάτων αυτών είναι η χειρωνακτική μετακίνηση των ασθενών, είτε κατά την προσπάθεια ανύψωσής τους, είτε κατά τη μεταφορά, είτε κατά την αλλαγή θέσης στο κρεβάτι από την ύπτια στην πλάγια θέση. Ακόμη κι αν το περιβάλλον εργασίας είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του εργαζομένου, η μυοσκελετική καταπόνηση δεν απουσιάζει. Μελέτες αποδεικνύουν πως η άσκηση σε συνδυασμό με την εργονομία είναι τα μέσα τα οποία θα μπορέσουν να ελέγξουν την εμφάνιση της μυοσκελετικής καταπόνησης κι εφόσον η εργονομία δεν αποτελεί δεδομένη λύση σε όλα τα εργασιακά περιβάλλοντα, η άσκηση εντός του εργασιακού χώρου μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά όχι μόνο στην σκελετική υγεία αλλά και στην βελτίωση της διάθεσης και της ποιότητας ζωής των εργαζομένων. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθούν οι επιδράσεις της εκπαίδευσης φυσικής εργονομίας μέσω της άσκησης και της αναπνοής σε παραμέτρους όπως η μείωση του πόνου, η βελτίωση της διάθεσης και της ποιότητας ζωής σε εργαζόμενους νοσοκομείου με στόχο την πρόληψη και τη διαχείριση μυοσκελετικών προβλημάτων. Στην έρευνα συμμετείχαν 40 γυναίκες νοσηλεύτριες και χειρουργοί με χρόνιο πόνο στην σπονδυλική στήλη (Μ.Ο.ηλικίας= 54.9 ± 4.86 έτη), οι οποίες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ισόποσες ομάδες («ομάδα παρέμβασης» και «ομάδα ελέγχου»). Το πρωτόκολλο άσκησης εφαρμόστηκε μόνο στην πειραματική ομάδα ενώ η ομάδα ελέγχου δεν έλαβε καμία παρέμβαση. Όλες οι ασκήσεις είχαν διάρκεια μισό λεπτό, με διάλειμμα 20δευτερολέπτων μεταξύ των ασκήσεων ενώ παράλληλα δίνονταν οδηγίες συντονισμού αναπνοής κατά την εκτέλεση των ασκήσεων. Συνολικά το ερευνητικό πρόγραμμα άσκησης διήρκησε 6 εβδομάδες με τρεις συνεδρίες παρέμβασης την εβδομάδα για 40λεπτά. Αξιολογήθηκαν η ένταση του πόνου, η ψυχική διάθεση, η κόπωση, η λειτουργικότητα της Σ.Σ. και η ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το πρόγραμμα παρέμβασης αποδείχτηκε πως είχε στατιστικά σημαντική επίδραση σε μεταβλητές που αφορούσαν στη μείωση του πόνου [F(2,37)= 101.93, p< .001] και στη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης [F(2,37)= 60.18 p<.05] στο χώρο εργασίας, της κόπωσης [F(2,37)= 7.16 p<.05], της ποιότητας ζωής [F(2,37)= 13.38 p<.001] και της λειτουργικότητας της Σ.Σ. [F(2,37)= 10.41 p<.001]. για την ομάδα παρέμβασης. Ως εκτούτου, συμπεραίνεται πως το συγκεκριμένο πρωτόκολλο άσκησης και αναπνοής ήταν κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του υγειονομικού προσωπικού, ενώ η εφαρμογή του ήταν αποτελεσματική στην πρόληψη και διαχείριση των μυοσκελετικών καταπονήσεων με στόχο τη μείωση του απουσιασμού από την εργασία και των δαπανών για την δημόσια υγεία.