Εμπειρία, κρίση και μη αναστοχαστική επιδέξια πράξη στο έργο του John McDowell: από το Νους και Κόσμος στη διαμάχη Dreyfus-McDowell

Abstract

This dissertation investigates the relation between the conceptual element, perception, and non-reflective skilled action in the philosophy of John McDowell, with particular focus on the period from Mind and World to the Dreyfus–McDowell debate. It explores two interconnected dimensions of this relation. The first concerns the rational connection between experience and judgment, as McDowell defends it through his conception of experience as conceptually informed and his understanding of rationality as a power with transformative force. The second concerns whether, and in what sense, the conceptual element bears upon non-reflective skilled action. The study examines specific difficulties that arise from McDowell’s claim regarding the “pervasiveness of rationality” within perceptual life. These difficulties pertain to the employment of the notions of second nature and the openness of the subject to a world independent of it, as well as to issues surrounding the justificatory role of experience. Moreover, the dissertation analyses the arguments developed in the Dreyfus–McDowell exchange on the role of rational capacities in practical life and defends the thesis that the practical life of rational animals is intrinsically—and not merely contingently—accessible to the powers of rationality. Failure to uphold this thesis, it is argued, would distort the unity and continuity of self-consciousness in non-reflective action, rendering the connection between animality and rationality unintelligible. This connection depends on a conception of rationality that is neither enclosed nor additive. Finally, the dissertation rejects the view that thought stands as an “enemy” of skillful coping, and argues instead that the conceptual element operates potentially as well as actually.

Η διατριβή εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται το εννοιακό στοιχείο με την αντίληψη και τη μη αναστοχαστική επιδέξια πράξη, στο έργο του John McDowell, κυρίως από το Ο Νους και ο Κόσμος μέχρι και τη διαμάχη Dreyfus - McDowell. Αναφέρεται σε δύο όψεις αυτού του σχετισμού: η μία αφορά στον έλλογο σχετισμό εμπειρίας και κρίσης, όπως τον υπερασπίζεται ο McDowell, με βάση τη σύλληψη της εμπειρίας ως εννοιακά διαποτισμένης και με βάση την κατανόηση της ορθολογικότητας ως δύναμης με μετασχηματιστική ισχύ. Η δεύτερη όψη αφορά στο αν σχετίζεται, και πώς, το εννοιακό στοιχείο με τη μη αναστοχαστική επιδέξια πράξη. Η διατριβή εξετάζει επιμέρους προβλήματα που προκύπτουν από τη θέση του McDowell για διεισδυτική ορθολογικότητα στην αντιληπτική ζωή, τα οποία αφορούν στην αξιοποίηση της ιδέας της δεύτερης φύσης και της ιδέας για ανοιχτότητα του υποκειμένου στον ανεξάρτητο από αυτό κόσμο, καθώς και σε ζητήματα που αφορούν στον δικαιολογητικό ρόλο της εμπειρίας. Επιπλέον, η διατριβή επεξεργάζεται την επιχειρηματολογία των Dreyfus - McDowell στη μεταξύ τους διαμάχη αναφορικά με τον ρόλο των δυνάμεων της ορθολογικότητας στην πρακτική ζωή και υπερασπίζεται τη θέση ότι η πρακτική ζωή των έλλογων ζώων είναι εγγενώς –και όχι συγκυριακά– προσβάσιμη από τις δυνάμεις της ορθολογικότητας. Αν δεν επιτευχθεί αυτή η υπεράσπιση, διαστρεβλώνεται η ενότητα και η συνέχεια της αυτοσυνειδησίας του υποκειμένου στη μη αναστοχαστική πράξη, καθώς καθίσταται αδύνατη η σύνδεση της ζωικότητας με την ορθολογικότητα. Αυτή η σύνδεση βασίζεται στην υπεράσπιση μιας μη περίκλειστης και μη προσθετικής εικόνας για την ορθολογικότητα. Τέλος, στη διατριβή απορρίπτεται η θέση ότι η σκέψη είναι «εχθρός» της επιδέξιας διαχείρισης, και υποστηρίζεται ότι το εννοιακό στοιχείο λειτουργεί δυνάμει και όχι μόνο ενεργεία.