Digital immigrants και digital natives, γραμματισμός στα Μ.Μ.Ε, ομοιότητες και διαφοροποιήσεις στη χρήση ειδησεογραφικού περιεχομένου στις νέες πλατφόρμες επικοινωνίας

Abstract

This thesis examines the variations that exist among different population groups in their relationship with news consumption, digital literacy, and skepticism toward the media. The comparison is conducted through the lens of their age categorization and level of digital literacy. More specifically, the aim of this research is to perform a comparative analysis between the so-called Digital Immigrants and Digital Natives. The quantitative study was conducted through an online questionnaire, designed using the Google Forms platform, and distributed to both a Greek and an international research sample. In total, 1.127 individuals participated in the study, selected through a non-probability convenience sampling method. The findings revealed significant differences in digital literacy levels, news consumption habits, and degrees of skepticism across age groups. These results confirm that the relationship with technology is not unidimensional but rather shaped by cultural, cognitive, and social parameters. Furthermore, it is influenced by users’ levels of digital literacy as well as their degree of skepticism. Notably, skepticism levels were found to be high across both age groups. Based on these results and the reconsideration of existing theoretical models, it is proposed that the terminology Digital Immigrants and Digital Natives be replaced with the terms Analog Anchors and Digital Floaters, respectively. Such terminology is argued to more accurately reflect the heterogeneity, adaptive dynamics, and communicative practices of digital users.

Η παρούσα διατριβή εξετάζει τις διαφοροποιήσεις που υφίστανται μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων στη σχέση τους με την ειδησεογραφία, τον ψηφιακό γραμματισμό και τον σκεπτικισμό απέναντι στα Μέσα Ενημέρωσης. Η εν λόγω σύγκριση γίνεται υπό το πρίσμα της ηλικιακής κατηγοριοποίησής τους και του επιπέδου του ψηφιακού τους γραμματισμού. Πιο αναλυτικά, σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η συγκριτική ανάλυση μεταξύ των αποκαλούμενων Digital Immigrants (Ψηφιακοί Μετανάστες) και Digital Natives (Ψηφιακοί Αυτόχθονες). Η συγκεκριμένη ποσοτική έρευνα υλοποιήθηκε μέσω διαδικτυακού ερωτηματολογίου, που σχεδιάστηκε στην πλατφόρμα Google Forms και διανεμήθη τόσο σε ελληνικό, όσο και σε διεθνές ερευνητικό δείγμα. Εν συνόλω, στην έρευνα συμμετείχαν 1.127 άτομα, τα οποία επιλέχθηκαν με τη μη πιθανολογική μέθοδο δειγματοληψίας ευκολίας. Τα ερευνητικά ευρήματα έδειξαν σημαντικές διαφορές στο βαθμό ψηφιακού γραμματισμού, στις ειδησεογραφικές συνήθειες και στο επίπεδο σκεπτικισμού μεταξύ των ηλικιακών ομάδων. Έτσι, επιβεβαιώθηκε ότι η σχέση με την τεχνολογία δεν είναι μονοσήμαντη, αλλά εξαρτάται από πολιτισμικές, γνωστικές και κοινωνικές παραμέτρους. Συν τοις άλλοις, επηρεάζεται και από τα επίπεδα ψηφιακού γραμματισμού των χρηστών, όπως επίσης και από τα επίπεδα σκεπτικισμού τους. Μάλιστα, τα επίπεδα σκεπτικισμού αποδείχτηκαν υψηλά σε αμφότερες τις ηλικιακές κατηγορίες χρηστών. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής και την επανεξέταση των θεωρητικών μοντέλων, προτείνεται η αντικατάσταση της υφιστάμενης ορολογίας Digital Immigrants και Digital Natives με τους όρους Analog Anchors (Ψηφιακά Συντηρητικοί Χρήστες) και Digital Floaters (Ψηφιακά Ευέλικτοι Χρήστες) αντίστοιχα. Με αυτόν τον τρόπο θα αποτυπωθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια η ετερογένεια, η δυναμική της προσαρμογής και οι επικοινωνιακές πρακτικές των ψηφιακών χρηστών.