Οροεπιδημιολογική μελέτη επιπολασμού της έκθεσης σε coxiella burnetii στο γενικό πληθυσμό στις περιφερειακές ενότητες Θεσσαλίας και κεντρικής Μακεδονίας στα πλαίσια εφαρμογής περιφερειακών πολιτικών δημόσιας υγείας

Abstract

Q fever is a globally distributed zoonotic disease caused by the intracellular, Gram-negative bacterium Coxiella burnetii. Despite its presence in several regions of Greece, it remains underdiagnosed and underreported, particularly in rural and livestock-intensive areas. This doctoral dissertation aims to investigate the seroepidemiology of exposure to C. burnetii in the general population of the Regional Units of Thessaly and Central Macedonia to inform targeted public health interventions. The study is based on seroepidemiological analysis of 1,345 human serum samples collected from health centers and diagnostic laboratories across the two regions. Through ELISA serological testing, antibodies against C. burnetii were detected, and seroprevalence rates were analyzed in relation to various factors, including age, sex, contact with animals, and occupational exposure. Elevated seropositivity was observed among high-risk professional groups, including livestock farmers, veterinarians, and slaughterhouse workers. Additionally, a secondary focused analysis was conducted in a population affected by a recent natural disaster, offering valuable epidemiological insights into the role of environmental factors in pathogen dissemination. The study's findings underscore the need for enhanced epidemiological surveillance, increased awareness among healthcare professionals, and the implementation of preventive measures, particularly for vulnerable populations. This research contributes valuable data for the development of evidence-based public health strategies to control and prevent Q fever in Greece.

Ο πυρετός Q είναι μία ευρέως διαδεδομένη ζωοανθρωπονόσος που προκαλείται από το ενδοκυττάριο Gram-αρνητικό βακτήριο coxiella burnetii. Παρά την παρουσία του σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, παραμένει υποδιαγνωσμένος και συχνά υποδηλωμένος, ειδικά σε αγροτικούς πληθυσμούς και σε περιοχές με έντονη κτηνοτροφική δραστηριότητα. Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει ως στόχο τη μελέτη του επιπολασμού της έκθεσης στη C. burnetii στον γενικό πληθυσμό των Περιφερειακών Ενοτήτων Θεσσαλίας και Κεντρικής Μακεδονίας, με σκοπό την τεκμηρίωση στοχευμένων παρεμβάσεων Δημόσιας Υγείας. Η μελέτη βασίστηκε σε οροεπιδημιολογική ανάλυση 1.345 δειγμάτων ανθρώπινου ορού, τα οποία συλλέχθηκαν από Κέντρα Υγείας και διαγνωστικά εργαστήρια των δύο περιφερειών. Μέσω των ορολογικών δοκιμασιών ELISA ανιχνεύθηκαν αντισώματα έναντι της C. burnetii, και καταγράφηκαν ποσοστά οροθετικότητας που σχετίζονται με παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η επαφή με ζώα και η επαγγελματική έκθεση. Ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά παρατηρήθηκαν σε επαγγελματικές ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως κτηνοτρόφοι, κτηνίατροι και εργαζόμενοι σε σφαγεία. Επιπλέον, η εργασία περιλαμβάνει στοχευμένη δευτερεύουσα ανάλυση οροεπιπολασμού σε πληθυσμό που επλήγη από πρόσφατη φυσική καταστροφή, προσφέροντας χρήσιμα επιδημιολογικά δεδομένα για την κατανόηση της επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων στη διασπορά του παθογόνου. Τα ευρήματα της μελέτης ενισχύουν την ανάγκη για αυξημένη επιδημιολογική επιτήρηση, ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας και εφαρμογή προληπτικών μέτρων, με έμφαση στην προστασία των ευάλωτων πληθυσμών. Η συμβολή της εργασίας εστιάζει στην παροχή τεκμηριωμένων δεδομένων για τον σχεδιασμό αποτελεσματικών πολιτικών Δημόσιας Υγείας έναντι του πυρετού Q στην Ελλάδα.