The effects of macroeconomic changes and economic policy on earnings management

Abstract

Earnings management has been one of the most studied subjects in accounting literature. A lot of papers have developed models for earnings management detection, while its effects on investment decisions, the reasons why managers conduct it and its interaction with institutional frameworks and corporate governance systems have also been examined. However, less is known about the impact of macroeconomic environment and economic policy on firms’ tendency to manipulate earnings. Managers’ actions may be sensitive to changes in these fields. This thesis aims to make original contributions to this research area by shedding light on a subject that has not been examined- the effects of macroeconomic changes on earnings management - and has to be taken under consideration, when the impact of any parameter in earnings management is studied. The main components of the thesis comprise three independent empirical-research papers, which use data from public companies of the euro area and examine the effects of macroeconomic variables and changes in economic policy on earnings management. The research papers are co-authored with chief supervisor Professor Michalis Bekiaris and co-supervisor Professor Andreas Andrikopoulos. The first empirical paper examines the effects of economic policy uncertainty (EPU) on earnings management, accrual-based (AEM) and real activities manipulation (REM). Results provide evidence of negative association between EPU and AEM. When it comes to REM, abnormal levels of production are reduced, while sales manipulation is increased when EPU is high. Moreover, in additional analysis, the findings show that during times of elevated EPU, firms operating in politically sensitive industries increase upward AEM and REM through abnormal discretionary expenses cut. Finally, it is demonstrated that in these periods, large board size contributes to income-increasing AEM.In the second paper, focusing particularly on an unconventional monetary policy measure implemented by the European Central Bank (ECB), the Corporate Sector Purchase Program (CSPP), I intend to investigate the Program’s effects on the AEM practices of firms that issued eligible debt after 10 March 2016 and those that were finally targeted, under the Program. Findings provide evidence that upward earnings management of firms that issued eligible debt, as well as of those whose securities were targeted, is constrained after the announcement of the CSPP (March 10, 2016), especially in the quarters when asset purchases’ volume was larger. Moreover, this tendency seems to be more pronounced in firms with ultimate parents residing and listed in the euro area. These results are attributed to the easing of financing conditions, the reduction of cost of capital and the boost of liquidity. The third research paper examines the effect of firms’ and consumers’ inflation expectations on earnings management, accrual-based (AEM) and real activities manipulation (REM). The results show that when firms’ inflation expectations rise, upward AEM and REM through overproduction are increased. In addition, in recessionary periods the relationship between expectations about inflation and earnings management becomes more intense, as upward AEM and REM through sales manipulation are greater during these times. When the independent variable of interest is consumers’ inflation expectations, both upward and downward AEM and REM through overproduction are increased. Moreover, AEM and REM are also greater, when there is a broad decline in economic activity. Lastly, when the Effective Lower Bound is binding the positive relationship between earnings management and inflation expectations generally attenuates. The thesis’ findings have implications for policymakers, investors, auditors, corporate governance regulators, academics and for anyone who is interested in the interaction of macroeconomics and accounting.

Η χειραγώγηση των αποτελεσμάτων έχει αποτελέσει ένα από τα πιο μελετημένα θέματα στη λογιστική. Πολλά άρθρα έχουν αναπτύξει μοντέλα για την ανίχνευση της χειραγώγησης ενώ η επίδρασή της στις επενδυτικές αποφάσεις, οι λόγοι για τους οποίους οι διοικούντες ακολουθούν τέτοιες πρακτικές και η αλληλεπίδραση με το θεσμικό πλαίσιο και τα συστήματα εταιρικής διακυβέρνησης έχουν επίσης μελετηθεί. Ωστόσο, λίγα είναι γνωστά για την επίδραση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και της οικονομικής πολιτικής στην τάση των εταιρειών να χειραγωγούν τα αποτελέσματα. Οι πράξεις των διοικητικών στελεχών μπορεί να είναι ευαίσθητες σε αλλαγές σε αυτούς τους τομείς. Η παρούσα διατριβή στοχεύει στην συνεισφορά σε αυτό το πεδίο έρευνας προσπαθώντας να «ρίξει φώς» σε ένα θέμα το οποίο δεν έχει εξεταστεί- στην επίδραση των αλλαγών στο μάκρο περιβάλλον στη χειραγώγηση των αποτελεσμάτων- η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, όταν εξετάζονται λοιπές παράμετροι που μπορεί να επηρεάζουν τη χειραγώγηση. Η διατριβή βασίζεται σε τρία ανεξάρτητα εμπειρικά άρθρα, τα δείγματα των οποίων προέρχονται από εισηγμένες εταιρείες της Ευρωζώνης και εξετάζουν την επίδραση των αλλαγών στο μάκρο περιβάλλον και στην οικονομική πολιτική στη χειραγώγηση των αποτελεσμάτων. Η συγγραφή των άρθρων έχει πραγματοποιηθεί με τη συνδρομή του επιβλέποντα καθηγητή κ. Μιχάλη Μπεκιάρη και του συνεπιβλέποντα καθηγητή κ. Ανδρέα Ανδρικόπουλου. Η πρώτη εμπειρική μελέτη εξετάζει τις επιδράσεις της αβεβαιότητας γύρω από την οικονομική πολιτική (Economic Policy Uncertainty - EPU) στη χειραγώγηση των κερδών, τόσο μέσω των δεδουλευμένων (Accrual-Based Earnings Management - AEM) όσο και μέσω των πραγματικών δραστηριοτήτων (Real Earnings Management - REM). Τα αποτελέσματα παρέχουν ενδείξεις αρνητικής συσχέτισης μεταξύ της EPU και της AEM. Όσον αφορά στη REM, παρατηρείται μείωση της «υπερβάλλουσας παραγωγής», ενώ η χειραγώγηση πωλήσεων αυξάνεται όταν η EPU είναι υψηλή. Επιπλέον, σε πρόσθετες αναλύσεις, τα ευρήματα δείχνουν ότι κατά τις περιόδους αυξημένης EPU, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε πολιτικά ευαίσθητους κλάδους αυξάνουν τη χειραγώγηση AEM προς τα πάνω και τη REM μέσω μείωσης των εξόδων όπως τα έξοδα έρευνας και ανάπτυξης και τα έξοδα διαφήμισης. Τέλος, αποδεικνύεται ότι κατά τις ίδιες περιόδους, το μεγάλο μέγεθος του διοικητικού συμβουλίου συμβάλλει στην αύξηση της AEM με σκοπό την ενίσχυση των κερδών. Στο δεύτερο άρθρο, εστιάζοντας σε ένα μη συμβατικό μέτρο νομισματικής πολιτικής -το Πρόγραμμα Αγοράς Εταιρικών Ομολόγων (Corporate Sector Purchase Program - CSPP) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)-εξετάζω τις επιδράσεις του Προγράμματος στις πρακτικές χειραγώγησης των κερδών μέσω των δεδουλευμένων (AEM) των επιχειρήσεων που εξέδωσαν επιλέξιμο χρέος μετά τις 10 Μαρτίου 2016 και εκείνων των οποίων οι τίτλοι τελικά αγοράστηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος. Τα ευρήματα παρέχουν ενδείξεις ότι η ανοδική χειραγώγηση κερδών περιορίστηκε μετά την ανακοίνωση του CSPP (10 Μαρτίου 2016) τόσο στις επιχειρήσεις που εξέδωσαν επιλέξιμο χρέος όσο και σε αυτές των οποίων αυτό τελικά αγοράστηκε από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες στο πλαίσιο του Προγράμματος, ιδίως στα τρίμηνα όπου ο όγκος της αγοράς των περιουσιακών στοιχείων ήταν μεγαλύτερος. Επιπλέον, αυτή η τάση φαίνεται να είναι εντονότερη σε επιχειρήσεις των οποίων η μητρική εταιρεία εδρεύει και είναι εισηγμένη στην ευρωζώνη. Τα αποτελέσματα αυτά αποδίδονται στη χαλάρωση των χρηματοδοτικών συνθηκών, στη μείωση του κόστους κεφαλαίου και στην ενίσχυση της ρευστότητας. Η τρίτη ερευνητική εργασία εξετάζει την επίδραση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό, τόσο από την πλευρά των επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών, στη χειραγώγηση των κερδών τόσο μέσω των δεδουλευμένων (AEM) όσο και μέσω των πραγματικών δραστηριοτήτων (REM). Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι όταν αυξάνονται οι πληθωριστικές προσδοκίες των επιχειρήσεων, παρατηρείται αύξηση της χειραγώγησης των δεδουλευμένων (AEM) προς τα πάνω καθώς και της χειραγώγησης των πραγματικών δραστηριοτήτων (REM) μέσω της υπερβάλλουσας παραγωγής. Επιπλέον, κατά τις περιόδους ύφεσης, η σχέση μεταξύ πληθωριστικών προσδοκιών και χειραγώγησης των κερδών γίνεται εντονότερη, καθώς η ανοδική χειραγώγηση των AEM και της REM μέσω χειραγώγησης πωλήσεων αυξάνονται σε τέτοιες περιόδους. Όταν η μεταβλητή ενδιαφέροντος είναι οι πληθωριστικές προσδοκίες των καταναλωτών, παρατηρείται αύξηση της χειραγώγησης προς τα πάνω και προς τα κάτω μέσω των δεδουλευμένων όσο και της χειραγώγησης των πραγματικών δραστηριοτήτων REM προς τα πάνω μέσω της παραγωγής περισσότερων μονάδων προϊόντος. Επιπλέον, η AEM και η REM είναι γενικά υψηλότερες όταν υπάρχει ευρεία μείωση της οικονομικής δραστηριότητας. Τέλος, όταν προσεγγίζεται το Κατώτατο Αποτελεσματικό Επιτόκιο (Effective Lower Bound), η θετική σχέση μεταξύ διαχείρισης κερδών και πληθωριστικών προσδοκιών γενικά εξασθενεί. Τα ευρήματα της διατριβής έχουν σημαντικές προεκτάσεις για τους φορείς χάραξης πολιτικής, τους επενδυτές, τους ελεγκτές, τους ρυθμιστικούς οργανισμούς εταιρικής διακυβέρνησης, την ακαδημαϊκή κοινότητα και γενικότερα για όποιον ενδιαφέρεται για τη διασύνδεση της μακροοικονομίας με τη λογιστική.