Ανοσοϊστοχημική μελέτη της έκφρασης των σχετιζόμενων πρωτεϊνών Claudin-1,10 και ZEB1 με την επιθηλιακή - μεσεγχυματική μετάπτωση στον Ομαλό Λειχήνα του στόματος

Abstract

Oral lichen planus (OLP) is a chronic inflammatory mucocutaneous disorder with unclear pathogenesis, but increasing evidence points toward the involvement of immune-mediated mechanisms and epithelial-mesenchymal transition (EMT). EMT is a biological process in which epithelial cells acquire mesenchymal features, enhancing their motility and invasive capacity. This transition is implicated in chronic inflammation, tissue remodeling, and tumorigenesis. Several molecular markers are associated with EMT, including the transcription factor ZEB1, which promotes mesenchymal phenotype acquisition, and tight junction proteins such as Claudin-1 and Claudin-10, whose deregulation indicates epithelial barrier disruption. Understanding the alterations in these markers in OLP may provide insight into the molecular underpinnings of the disease and suggest potential diagnostic or therapeutic targets. Aim: The present study aimed to investigate Claudin-1, Claudin-10, and ZEB1 expression patterns in biopsy specimens from patients diagnosed with oral lichen planus. These proteins are associated with epithelial integrity and EMT processes. The study sought to determine whether OLP lesions exhibit differential expression of these markers compared to normal oral mucosa and to evaluate the spatial distribution of the expression within the epithelial layers and underlying connective tissue. Materials and Methods: This study included 61 formalin-fixed, paraffin-embedded tissue sections. 51 were obtained from patients with histopathologically confirmed Oral Lichen Planus, while 10 samples represented normal oral mucosa from healthy individuals and served as controls. All specimens were subjected to immunohistochemical staining using specific monoclonal antibodies against Claudin-1, Claudin-10, and ZEB1. The immunohistochemical evaluation included localization, staining intensity (scored from 0 to 3), percentage of positively stained cells, and a calculated total immunoreactivity score (intensity × percentage). Staining was analysed separately in the superficial, intermediate, and basal epithelial layers and the underlying connective tissue (stroma). Comparative analysis between OLP and control samples was performed using appropriate statistical methods (e.g., Mann–Whitney U test, p<0.05 considered significant). Results: The results demonstrated dysregulated expression of Claudin-1. Compared with healthy controls, patients with oral lichen planus showed statistically significant changes in the superficial and basal layers. When comparing the typical and erosive forms of oral lichen planus, only minor differences in expression were observed, and these did not reach statistical significance. Comparing healthy controls and reticular oral lichen planus patients, expression changes in Claudin-1 were again statistically significant in both the superficial and basal layers. Finally, in the erosive form of oral lichen planus, Claudin-1 expression was significantly altered across superficial, intermediate, and basal layers compared to healthy subjects. For Claudin-10, statistically significant differential expression was found in all epithelial layers and stroma in patients with oral lichen planus versus healthy controls. Comparing the typical and erosive clinical forms of oral lichen planus revealed only minor, non-significant expression differences. Patients with the reticular form again exhibited statistically significant changes in Claudin-10 across epithelial layers and stroma compared to controls. In contrast, in the erosive form, significant alterations were confined to the intermediate and basal layers relative to healthy subjects. Regarding ZEB-1, there was a statistically significant difference in expression in the superficial, intermediate, and basal layers when comparing patients with oral lichen planus to healthy controls. The typical versus erosive oral lichen planus comparison yielded only minor, non-significant differences. However, patients with the reticular oral lichen planus form showed significant ZEB-1 dysregulation in all three layers but not in stroma, versus healthy controls, and the erosive form showed statistically significant differences in the intermediate and basal layers compared to healthy subjects. Conclusion: This study provides immunohistochemical evidence of altered expression of Claudin-1, Claudin-10, and ZEB1 in oral lichen planus, supporting the hypothesis that epithelial–mesenchymal transition mechanisms are involved in the pathogenesis and progression of the disease. The redistribution and dysregulation of Claudin-1 and Claudin-10 reflect a compromised epithelial barrier and junctional remodelling, while the overexpression of ZEB1 suggests transcriptional reprogramming consistent with EMT activation. These findings contribute to the growing body of literature that links chronic inflammation with EMT in oral potentially malignant disorders. Moreover, the altered expression profiles of these proteins may serve as potential molecular markers for disease activity or progression, and they may open new avenues for diagnostic refinement and targeted therapeutic strategies in the management of oral lichen planus.

Ο Ομαλός Λειχήνας είναι μία σχετικά συχνή, δερματοβλεννογόνια νόσος που προσβάλλει και τον στοματικό βλεννογόνο. Η επιθηλιακή-μεσεγχυματική μετάπτωση είναι βιολογικό φαινόμενο που εμπλέκεται σε μια σειρά αναπτυξιακών και φυσιολογικών διεργασιών όπως η εμβρυογένεση, η ομοιόσταση ιστών, η επούλωση, η πλαστικότητα βλαστοκυττάρων αλλά και στον καρκίνο. Η παρούσα μελέτη διερευνά την έκφραση των σχετιζόμενων με την επιθηλιακή-μεσεγχυματική μετάπτωση πρωτεϊνών Claudin-1, Claudin-10 και ZEB1, σε ιστοτεμάχια βιοψιών ασθενών με Ομαλό Λειχήνα του στόματος. Έγινε ανοσοϊστοχημική χρώση σε 51 ιστοτεμάχια ασθενών με Ομαλό Λειχήνα του στόματος, με τα 41 από αυτά να είναι τυπικής και τα 10 διαβρωτικής κλινικής μορφής, και σε 10 ιστοτεμάχια φυσιολογικού στοματικού και ακολούθησε η αξιολόγηση της εντόπισης, της έντασης και του ποσοστού έκφρασης των πρωτεϊνών. Τα αποτελέσματα έδειξαν διαταραχή στην έκφραση της Claudin-1, στατιστικά σημαντική στην επιπολής και στη βασική στιβάδα συγκρίνοντας ασθενείς με Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς, μικρές διαφοροποιήσεις στην έκφραση χωρίς στατιστική σημαντικότητά συγκρίνοντας ασθενείς με τυπική και διαβρωτική μορφή Ομαλού Λειχήνα στόματος, στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση στην έκφραση στην επιπολής και στη βασική στιβάδα συγκρίνοντας ασθενείς με δικτυωτό Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς μάρτυρες ενώ συγκρίνοντας ασθενείς με διαβρωτικό Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς μάρτυρες εντοπίστηκε διαφοροποιημένη έκφραση με στατιστική σημαντικότητα στην επιπολής, την ενδιάμεση και τη βασική στιβάδα. Για την Claudin-10 εντοπίστηκε διαφοροποιημένη έκφραση με στατιστική σημαντικότητα σε όλες τις στιβάδες συγκρίνοντας ασθενείς με Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς, μικρές διαφοροποιήσεις χωρίς στατιστική σημαντικότητα συγκρίνοντας ασθενείς με τυπική και διαβρωτική μορφή Ομαλού Λειχήνα στόματος, διαφοροποιημένη έκφραση με στατιστική σημαντικότητα σε όλες τις στιβάδες συγκρίνοντας ασθενείς με δικτυωτό Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς μάρτυρες, ενώ εντοπίστηκε στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση στην ενδιάμεση και στη βασική στιβάδα συγκρίνοντας ασθενείς με διαβρωτικό Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς μάρτυρες. Για τη ΖΕΒ-1, υπήρξε διαφοροποιημένη έκφραση στατιστικά σημαντική κατά τη σύγκριση στην επιπολής, την ενδιάμεση και τη βασική στιβάδα συγκρίνοντας ασθενείς με Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς, μικρές διαφορές χωρίς στατιστική σημαντικότητα συγκρίνοντας ασθενείς με τυπική και διαβρωτική μορφή Ομαλού Λειχήνα στόματος, στατιστικά σημαντικές διαφορές επιπολής, ενδιάμεση και βασική στιβάδα συγκρίνοντας ασθενείς με τυπικό Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς μάρτυρες, ενώ στατιστικά σημαντικές διαφορές στην ενδιάμεση και βασική στιβάδες συγκρίνοντας ασθενείς με διαβρωτικό Ομαλό Λειχήνα στόματος και υγιείς μάρτυρες. Tα ευρήματα υποστηρίζουν τη συμμετοχή της επιθηλιακή-μεσεγχυματικής μετάπτωσης στη παθογένεια του Ομαλού Λειχήνα Στόματος και αναδεικνύουν τους παραπάνω δείκτες ως πιθανούς μοριακούς στόχους για μελλοντικές διαγνωστικές ή θεραπευτικές προσεγγίσεις.