Μελέτη των γενετικών πολυμορφισμών των ανθρώπινων λευκοκυτταρικών αντιγόνων σε ασθενείς με διάχυτο λέμφωμα από μεγάλα Β-κύτταρα

Abstract

Polymorphisms of the human leukocyte antigens (HLA) gene locus appear to be associated with the risk of developing malignant neoplasms, including lymphomas. Among the factors implicated in their pathogenesis, the genetic background is considered to play a critical and determining role. The aim of this study is to determine whether HLA polymorphisms are associated with the risk of developing diffuse large B-cell lymphoma (DLBCL) and whether the polymorphisms are related to overall survival (OS) and progression free survival (PFS). During the study, some patients developed sequential lymphoma. Based on this observation, an attempt was made to investigate HLA polymorphisms in a group of patients with DLBCL and sequential lymphoma. HLA class I (HLA-A, HLA-B, HLA-C) and class II (HLA-DRB1, HLA-DQB1) alleles were typed in 60 patients with DLBCL, who constituted our patient group, and in 236 healthy adult donors from the Northern Greece bone marrow bank, who constituted our control group. HLA typing was performed with molecular methods, Sequence - Specific Oligonucleotide HLA (SSO) and Sequence - Specific Primer HLA (SSP). The phenotypic frequencies of HLA-A, HLA-B, HLA-C, HLA-DRB1 and HLA-DQB1 between the two groups (patients and control) were compared using the 2-sided Fisher's exact test. Results with a p value < 0.05 were considered statistically significant. Odds ratios with 95% confidence intervals were calculated to further strengthen the results. The 2-sided Fisher's exact test was also applied to alleles found in only one of the two groups, while the odds ratios along with the confidence intervals were corrected using the Haldane-Anscombe method. Typing of HLA class I and class II alleles were also performed in the group of sequential lymphomas consisting of 8 individuals who developed sequential lymphoma, in whom DLBCL was either the primary or the second lymphoma. Among the HLA polymorphisms studied, the frequency of the HLA-C*12 allele was significantly lower in patients with DLBCL compared to the control group (3.33% vs. 17.9%, OR = 0.16, 95% CI: 0.04-0.44). Survival analysis revealed that the presence of HLA-C*12 was not associated with improved or worsened OS and PFS. No statistically significant correlations were observed in the phenotypic frequencies of HLA-A, HLA-B, HLA-DQB1 and HLA-DRB1 between the control and DLBCL groups. In the group of sequential lymphomas, it was found that the HLA-DQB1*03:01(DQ7) alleles were common in four patients. Our results indicate the role of HLA polymorphisms in the risk of developing DLBCL in both groups of patients. However, due to the relatively small number of participants, further studies are needed to consolidate our findings and ascertain the clinical implications of these genetic variants in the management and prognosis of patients with DLBCL.

Οι πολυμορφισμοί των ανθρώπινων λευκοκυτταρικών αντιγόνων (Human Leucocyte Αntigens-HLA), σχετίζονται με τον κίνδυνο ανάπτυξης τόσο αυτοάνοσων νοσημάτων, όσο και κακοήθων νεοπλασιών, ανάμεσα στις οποίες είναι και τα λεμφώματα. Ανάμεσα στους παράγοντες που ενοχοποιούνται για την παθογένεση τους το γενετικό υπόστρωμα θεωρείται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο. Στόχος της διατριβής είναι να προσδιοριστεί εάν οι πολυμορφισμοί του γονιδιακού τόπου των HLA σχετίζονται με τον κίνδυνο ανάπτυξης διάχυτου λεμφώματος από μεγάλα Β κύτταρα (Diffuse Large B-Cell Lymphoma, DLBCL) και την συνολική επιβίωση (Overall Survival-OS) καθώς και την επιβίωση χωρίς εξέλιξη νόσου (Progression Free Survival-PFS) αυτών των ασθενών. Κατά την διεξαγωγή της μελέτης κάποιοι ασθενείς ανέπτυξαν διαδοχικό/δεύτερο λέμφωμα. Με αφορμή αυτήν την παρατήρηση έγινε προσπάθεια διερεύνησης των πολυμορφισμών των HLA σε ομάδα ασθενών με DLBCL και διαδοχικό/δεύτερο λέμφωμα. Έγινε τυποποίηση των HLA τάξης Ι (HLA-A, HLA-B, HLA-C) και τάξης II (HLA-DRB1, HLA-DQB1) σε 60 ασθενείς με DLBCL, που αποτέλεσαν την ομάδα των ασθενών μας και σε 236 υγιείς ενήλικες δότες από την τράπεζα μυελού των οστών της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίοι αποτέλεσαν την ομάδα των υγιών μαρτύρων. Η τυποποίηση των HLA πραγματοποιήθηκε με τις μοριακές μεθόδους, Sequence - Specific Oligonucleotide HLA (SSO) και Sequence - Specific Primer HLA (SSP). Οι φαινοτυπικές συχνότητες των HLA-A, HLA-B, HLA-C, HLA-DRB1 και HLA-DQB1 μεταξύ ομάδας ασθενών και ομάδας υγιών μαρτύρων συγκρίθηκαν με το 2-sided Fisher's exact test. Τα αποτελέσματα με τιμή p<0.05 θεωρήθηκαν στατιστικά σημαντικά. Υπολογίστηκαν λόγοι πιθανοτήτων με διαστήματα εμπιστοσύνης 95% για την περαιτέρω ενίσχυση των αποτελεσμάτων. Το 2-sided Fisher's exact test εφαρμόστηκε επίσης σε αλληλόμορφα που βρέθηκαν μόνο σε μία από τις δύο ομάδες, ενώ οι λόγοι πιθανοτήτων μαζί με τα διαστήματα εμπιστοσύνης διορθώθηκαν με τη μέθοδο Haldane-Anscombe. Τυποποίηση των αλληλόμορφων HLA τάξης Ι και τάξης II έγινε και στην ομάδα των διαδοχικών/δεύτερων λεμφωμάτων που αποτελούνταν από 8 άτομα, στα οποία το DLBCL ήταν είτε το πρωτογενές είτε το δεύτερο λέμφωμα. Μεταξύ των μελετημένων πολυμορφισμών των HLA, η συχνότητα του αλληλόμορφου HLA-C*12 ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε ασθενείς με DLBCL σε σύγκριση με την ομάδα υγιών μαρτύρων (3.33% έναντι 17.9 %, OR = 0.16, 95% CI: 0.04-0.44). Η συχνότητα του HLA-B*39 ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε ασθενείς με DLBCL σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, αλλά λόγω της χαμηλής συχνότητας αυτού του πολυμορφισμού στον πληθυσμό που μελετήθηκε και του μικρού μεγέθους του δείγματος, η αξία αυτής της διαπίστωσης είναι περιορισμένη. Η ανάλυση επιβίωσης αποκάλυψε ότι η παρουσία του HLA-C*12 δεν συσχετίστηκε με βελτιωμένη ή επιδεινωμένη OS και PFS. Δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις στις φαινοτυπικές συχνότητες των HLA-A, HLA-B, HLA-DQB1 και HLA-DRB1 μεταξύ των ομάδων υγιών μαρτύρων και DLBCL. Στην ομάδα των διαδοχικών λεμφωμάτων διαπιστώθηκε ότι τo HLA-DQB1*03:01(DQ7) αλλήλιo ήταν κοινό σε τέσσερις ασθενείς. Τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν τον ρόλο των πολυμορφισμών των HLA στον κίνδυνο εκδήλωσης DLBCL τόσο στην ομάδα των ασθενών με πρωτογενές λέμφωμα όσο και στην ομάδα των διαδοχικών/δεύτερων λεμφωμάτων. Ωστόσο, λόγω του σχετικά μικρού αριθμού συμμετεχόντων, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την εδραίωση των ευρημάτων μας και την εξακρίβωση των κλινικών επιπτώσεων των HLA στη διαχείριση και την πρόγνωση των ασθενών με DLBCL.