Η κατοχή της ακίνητης περιουσίας ως αντικείμενο του φόρου

Abstract

The dissertation is structured into an introductory chapter, three main parts, and a concluding epilogue.In the Introductory Chapter, the parameters for the legitimization of taxes on real estate are set out. The chapter presents key issues relating to the treatment of real estate both as an object of taxation and as an indicator of tax-paying capacity. Furthermore, it introduces critical reflections on the compatibility of real estate taxation with various provisions of the Constitution. These concerns are further explored and analyzed in the main body of the study.The first part examines property as an object of tax policy and legislation. The first chapter develops all aspects of real estate taxation as a taxable object, along with its various classifications. The second chapter analyzes the functions served by real estate taxation on both economic and social levels. Finally, the third chapter offers, for the first time in Greek monographic literature, a detailed presentation of the historical and theoretical foundations for justifying real estate taxation, complemented by a comparative law overview of relevant legislation in various jurisdictions.The second part addresses the imposition of tax on real estate ownership in light of constitutional provisions. The first chapter analyzes the limitations set by Articles 78 and 4(5) of the Greek Constitution regarding the imposition of taxes on real estate ownership. The second chapter explores the boundaries set by constitutionally protected individual and social rights on the legislature's power to impose such taxes.The third part provides an in-depth analysis of the current legal framework governing real estate taxation in Greece, with a particular focus on Law 4223/2013 (ENFIA). This part presents numerous interesting issues, which are addressed through the analytical framework and findings of the first two parts. The first chapter discusses specific provisions of Law 4223/2013 in detail, while the second chapter offers, for the first time in Greek academic literature, a thorough analysis of the "objective values" system as a key mechanism in the taxation of real estate ownership.Finally, the Epilogue offers a comprehensive assessment of the key issues related to the taxation of property ownership under Greek law. It concludes with a series of proposals for the future development of property taxation, aiming to address the problems identified throughout the study.

Η διδακτορική διατριβή διαιρείται σε εισαγωγικό κεφάλαιο, τρία μέρη και επίμετρο. Στο Εισαγωγικό Κεφάλαιο τίθενται οι παράμετροι της νομιμοποίησης των φόρων επί της ακίνητης περιουσίας. Παρουσιάζονται οι προβληματισμοί σχετικά με την αντιμετώπιση της ακίνητης περιουσίας ως αντικειμένου του φόρου αλλά και ως κριτηρίου της φοροδοτικής ικανότητας. Περαιτέρω, τίθενται κρίσιμοι προβληματισμοί ως προς την ισορροπία της φορολογίας επί της ακίνητης περιουσίας με διάφορες διατάξεις του Συντάγματος. Όλοι οι ανωτέρω προβληματισμοί αναλύονται στο κύριο μέρος της μελέτης. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η περιουσία ως αντικείμενο της φορολογικής πολιτικής και νομοθεσίας. Στο πρώτο κεφάλαιο αναπτύσσονται όλες οι πτυχές της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας ως αντικειμένου του φόρου, καθώς και οι διάφορες κατηγοριοποιήσεις αυτής, ενώ στο κεφάλαιο αναλύονται οι λειτουργίες που αναπτύσσει η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά για πρώτη φορά στην ελληνική μονογραφία οι ιστορικές και θεωρητικές βάσεις αιτιολόγησης της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας σε συνδυασμό με μία συγκριτικού δικαίου επισκόπηση μεταξύ των νομοθεσιών διαφόρων κρατών.Στο δεύτερο μέρος αντιμετωπίζεται η επιβολή του φόρου επί της κατοχής ακίνητης περιουσίας υπό το πρίσμα των διατάξεων του Συντάγματος. Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύονται τα όρια που θέτουν οι διατάξεις του άρθρου 78 και 4 παρ. 5 του Συντάγματος για την επιβολή φορολογικής επιβάρυνσης επί της κατοχής ακίνητης περιουσίας. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναπτύσσονται τα όρια που θέτουν τα συνταγματικά κατοχυρωμένα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα στο νομοθέτη για την φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας.Στο τρίτο μέρος γίνεται ανάλυση της ισχύουσας νομοθεσίας για την φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και ειδικότερα για το νόμο 4223/2013 (ΕΝΦΙΑ), κατά την οποία παρουσιάζονται πλείστοι πρωτότυποι προβληματισμοί, οι οποίοι επιλύονται μέσα από το πρίσμα των συμπερασμάτων του πρώτου και δεύτερου μέρους. Στο πρώτο κεφάλαιο αναπτύσσονται ειδικότερες διατάξεις του ν. 4223/2013 ενώ στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύστημα των αντικειμενικών αξιών ως μέρος της φορολόγησης της κατοχής ακίνητης περιουσίας.Τέλος, στο Επίμετρο πραγματοποιείται ένας συνολικός απολογισμός των ζητημάτων που συνδέονται με τη φορολόγηση της κατοχής περιουσίας στην ελληνική νομοθεσία και τίθενται προτάσεις για την προοπτική μετεξέλιξης των φόρων αυτών, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ανακύπτουν.