Συγκριτική μελέτη διαφορετικών πρωτοκόλλων αερόβιας άσκησης και άσκησης αντίστασης στο πλαίσιο της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης στη γνωστική λειτουργία και λειτουργικότητα ασθενών με ήπια μορφή άνοιας στην κοινότητα

Abstract

Dementia refers to a clinical syndrome characterized by progressive cognitive decline that affects functionality of individuals, often presenting neuropsychiatric symptoms. Alzheimer's disease (AD) is the most common type of dementia, represents 60% to 80% of all cases. Dementia is one of the largest global health and social care challenges of the 21st century. Non-pharmacological therapeutic interventions have drawn significant attention in the treatment of AD, physical activity and exercise, are increasingly gaining ground. The aim of this randomized controlled research study is to investigate the effect of different exercise protocols on cognitive function and functionality of individuals with mild AD.A total of 171 participants with mild AD from the Amarousion Day Care Center of the Alzheimer Society of Athens and the Athens General Hospital “G. Gennimatas” were randomly divided into three groups, two intervention groups (12 weeks) following two different exercise programs and a control group. Specifically, group A (aerobic exercise and resistance exercise, n = 57), group B (resistance exercise, n = 57) and group C (control group without exercise, n = 57). After the intervention, cognitive function was assessed with the Cognitive Examination-Revised (ACE-R), Trail Making Test A-B (TMT A-B), and Digit Span Test Forward and Backward (DST F-B). Depression was assessed with the Geriatric Depression Scale-15 (GDS-15), while functionality was assessed using the Senior Fitness Test (SFT), Berg Balance Scale (BBS), the Instrumental Activities of Daily Living Scale (IADLs), and International Physical Activity Questionnaire (IPAQ).The analysis results of covariance showed statistically significant effects, from the intervention, in all assessment tools. It was found that these significant differences were focused between the group with the combined aerobic and resistance exercise program and the control group, but also between the group with the resistance exercise program and the control group. No statistically significant difference was observed between the two groups with the different exercise programs. The results of the correlation analysis showed that there were statistically significant correlations between changes-improvements in cognitive function and those in depression and functionality (IADL).The present study demonstrated the effectiveness of exercise on cognitive function and functionality in patients with mild AD living in the community, whether it involves a combined exercise program (aerobic and resistance exercise) or a program involving only resistance exercise. Although no statistically significant difference was observed between the two different exercise programs, the findings indicated that each type of exercise has a different effect on both cognitive function and functionality.

Η άνοια αφορά σε ένα κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από προοδευτική γνωστική έκπτωση που επηρεάζει την λειτουργικότητα του ατόμου παρουσιάζοντας συχνά νευροψυχιατρικά συμπτώματα. Η νόσος Alzheimer (ΝΑ), αποτελεί τον πιο κοινό τύπο άνοιας, αντιπροσωπεύοντας το 60% έως 80% όλων των περιπτώσεων. Η άνοια αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες προκλήσεις για την υγεία και την κοινωνική περίθαλψη στον 21ο αιώνα. Οι μη φαρμακολογικές θεραπευτικές παρεμβάσεις έχουν κερδίσει μεγάλη προσοχή στη θεραπεία της ΝΑ, μία από τις οποίες είναι η σωματική δραστηριότητα και η άσκηση κερδίζοντας συνεχώς έδαφος. Στόχος της παρούσας τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης ερευνητικής μελέτης είναι η διερεύνηση της επίδρασης διαφορετικών πρωτοκόλλων άσκησης στη γνωστική λειτουργία και την λειτουργικότητα των ατόμων με ήπια ΝΑ. Συνολικά 171 συμμετέχοντες με ήπια ΝΑ από το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Αμαρουσίου της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών και το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες, δύο ομάδες παρέμβασης (12 εβδομάδων) ακολουθώντας δύο διαφορετικά προγράμματα άσκησης και μια ομάδα ελέγχου. Συγκεκριμένα, η ομάδα Α (αερόβια άσκηση και άσκηση με αντίσταση, n = 57), η ομάδα Β (άσκηση με αντίσταση, n = 57) και ομάδα Γ (ομάδα ελέγχου χωρίς άσκηση, n = 57). Μετά την παρέμβαση, η γνωστική λειτουργία αξιολογήθηκε με το Cognitive Examination-Revised (ACE-R), το Trail Making Test A-B (TMT A-B) και το Digit Span Test Forward and Backward (DST F-B). Η κατάθλιψη αξιολογήθηκε με την Geriatric Depression Scale-15 (GDS-15) ενώ η λειτουργικότητα με το Senior Fitness Test (SFT), Berg Balance Scale (BBS), Instrumental Activities of Daily Living Scale (IADLs) και International Physical Activity Questionnaire (IPAQ).Τα αποτελέσματα της ανάλυσης συνδιακύμανσης έδειξαν στατιστικά σημαντικές επιδράσεις, μετά την παρέμβαση, σε όλα τα εργαλεία αξιολόγησης. Βρέθηκε ότι αυτές οι σημαντικές διαφορές εστιάστηκαν μεταξύ της ομάδας με το συνδυαστικό πρόγραμμα αερόβιας άσκησης και άσκησης αντίστασης με την ομάδα ελέγχου, αλλά και μεταξύ της ομάδας με το πρόγραμμα άσκησης με αντίσταση και της ομάδας ελέγχου. Δεν παρουσιάστηκε καμία στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων με τα δύο διαφορετικά προγράμματα άσκησης. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης συσχετίσεων έδειξαν να υπάρχουν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των μεταβολών-βελτιώσεων της γνωστικής λειτουργίας με αυτές της κατάθλιψης και της λειτουργικότητας (IADL). H παρούσα μελέτη έδειξε την αποτελεσματικότητα της άσκησης στην γνωστική λειτουργία και λειτουργικότητα σε ασθενείς με ήπια ΝΑ που κατοικούν στην κοινότητα, είτε πρόκειται για μικτό πρόγραμμα άσκησης (αερόβια και άσκηση με αντίσταση) είτε για ένα πρόγραμμα μόνο με άσκηση με αντίσταση. Ενώ δεν παρουσιάστηκε καμία στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δυο διαφορετικών προγραμμάτων άσκησης, εντούτοις ανέδειξε ότι ο κάθε τύπος άσκησης έχει διαφορετική επίδραση τόσο στην γνωστική λειτουργία όσο και στην λειτουργικότητα.