Κοινωνία, θέατρο και κριτική στο σύγχρονο νεοελληνικό πολιτισμό: η παραστασιογραφία του ελληνικού μονόπρακτου (1957-1967)

Abstract

Summary of the doctoral dissertation of Maria Manthela entitled: "Society, Theatre, and Criticism in Contemporary Modern Greek Culture. The documentation of performances of the Greek One-Act Play (1957–1967)."In this doctoral dissertation, we undertake a multidisciplinary and interdisciplinary study and approach. At the core of the research lies the dialectical relationship between society and culture, theatre and criticism. The aim is to present the social and cultural fermentations through which the Greek dramatic work takes shape within the context of stage and theatrical practice during a pivotal period for Greek society and modern Greek culture. This process contributes to the revitalization of the theatrical and, more broadly, cultural landscape of contemporary Greece through its structural elements—writers, artists, critics, and theatrical organizations. The path, however, is uphill for creators striving to articulate an avant-garde voice in the aftermath of the war. A valuable ally is the one-act play, whose flexible form accommodated the first experiments of new Greek playwrights and pioneering theatre groups. This phenomenon is vividly captured in theatre criticism and in the press of the time, which both shapes and reflects the surrounding socio-cultural context. In conclusion, the dissertation opens a scholarly dialogue between academic research, theatrical study, artistic practice, and culture, contributing to the ongoing development of interdisciplinary and multifaceted approaches within the humanities and cultural studies.

Περίληψη της διδακτορικής διατριβής της Μαρίας Μανθέλαμε θέμα:«Κοινωνία, θέατρο και κριτική στον σύγχρονο νεοελληνικό πολιτισμό. Η παραστασιογραφία του Ελληνικού μονόπρακτου (1957-1967)». Στην διδακτορική μας διατριβή επιχειρούμε μια πολυθεματική και διεπιστημονική έρευνα και προσέγγιση. Επίκεντρο της έρευνας αποτελεί η διαλεκτική σχέση μεταξύ κοινωνίας και πολιτισμού, θεάτρου και κριτικής που στοχεύει να παρουσιάσει τις κοινωνικές και πολιτισμικές ζυμώσεις μέσα από τις οποίες μορφώνεται το ελληνικό έργο στη σκηνική- θεατρική πράξη, σε μια περίοδο κομβική για την ελληνική κοινωνία και τον νεοελληνικό πολιτισμό, συμβάλλοντας στην αναγέννηση του θεατρικού και ευρύτερα πολιτισμικού τοπίου της σύγχρονης Ελλάδος μέσα από τα δομικά του στοιχεία, τους συγγραφείς, καλλιτέχνες, κριτικούς και τους θεατρικούς οργανισμούς. Ωστόσο ανηφορικός ο δρόμος για τους δημιουργούς που προσπαθούν να αρθρώσουν λόγο πρωτοποριακό στους μεταπολεμικούς κραδασμούς. Αρωγός το μονόπρακτο θεατρικό έργο που με την ευέλικτη μορφή του συγκέντρωσε τις πρώτες δοκιμές νέων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων και πρωτοποριακών θιάσων. Το φαινόμενο αυτό αποτυπώνεται με ενάργεια στη θεατρική κριτική, στον Τύπο της εποχής, που διαμορφώνει και αντανακλά το περιρρέον κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο. Συμπερασματικά η διατριβή ανοίγει έναν επιστημονικό διάλογο ανάμεσα στην επιστημονική προσέγγιση, τη θεατρική έρευνα, την καλλιτεχνική πράξη και τον πολιτισμό συμβάλλοντας στην πορεία των διεπιστημονικών και πολυθεματικών προσεγγίσεων των ανθρωπιστικών και πολιτισμικών σπουδών.