Αποτελεσματική ηγεσία στη λήψη αποφάσεων ως παράγοντας διαμεσολάβησης μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων στα δημοτικά σχολεία της Δυτικής Μακεδονίας

Abstract

The quality of leadership exercised within the school is crucial to developing an effective school and enhancing student achievement. Leadership is characterised by high communication skills and elements of moral authority of the leader, which are essential for resolving conflicts that arise in the school environment. In primary education, parental involvement is often a cause of conflict between teachers and parents, which makes the role of the headteacher critical in managing these relationships. The Principal, as a senior member of the school unit, assumes the role of mediator with the aim of smoothing communication and enhancing cooperation between the two parties. This thesis focuses on the role of the school leader in mediating between teachers and parents, with emphasis on the communication skills and strategies required for the effectiveness and ethical dimension of his/her intervention. The study was implemented using quantitative methodology and systematic sampling, using a specially designed questionnaire based on previous research with related content. Data were entered and analyzed using the statistical program IBM SPSS Statistics version 21. The results highlighted two key strategies associated with the effectiveness of the principal in the role of mediator: the active involvement of parents and teachers in the problem-solving process and the individual information and intervention of the principal to restore relationships. Through a factor analysis, key characteristics that the principal as a mediator should possess emerged: cooperativeness, organizational skills, use of body language, application of proactive practices, dynamic character, moral integrity, scientific training and continuous information. In conclusion, principals who take an active role in mediation perceive their role positively and see the effectiveness of their interventions from both the parents' and teachers' perspective. In contrast, vice-principals and teachers, who are recipients rather than protagonists of the mediation role, express reservations about the effectiveness and responsiveness of these interventions, considering that they do not sufficiently promote the effectiveness of communication and cooperation within the school community.

Η ποιότητα της ηγεσίας που ασκείται εντός της εκπαιδευτικής μονάδας είναι καθοριστική για την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού σχολείου και την ενίσχυση των επιδόσεων των μαθητών. Η ηγεσία χαρακτηρίζεται από υψηλές επικοινωνιακές δεξιότητες και στοιχεία ηθικού κύρους του ηγέτη, τα οποία είναι ουσιώδη για την επίλυση συγκρούσεων που ανακύπτουν στο σχολικό περιβάλλον. Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, η γονεϊκή εμπλοκή συχνά αποτελεί αιτία συγκρούσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων, γεγονός που καθιστά τον ρόλο του/της Διευθυντή/ντριας κρίσιμο στη διαχείριση αυτών των σχέσεων. Ο/Η Διευθυντής/ντρια, ως ανώτερο στέλεχος της σχολικής μονάδας, αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή με στόχο την εξομάλυνση της επικοινωνίας και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο μερών. Η παρούσα διατριβή εστιάζει στον ρόλο του σχολικού ηγέτη στη διαμεσολάβηση ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και γονείς, με έμφαση στις επικοινωνιακές δεξιότητες και στρατηγικές που απαιτούνται για την αποτελεσματικότητα και την ηθική διάσταση της παρέμβασής του/της. Η μελέτη υλοποιήθηκε με ποσοτική μεθοδολογία και συστηματική δειγματοληψία, χρησιμοποιώντας ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο που βασίστηκε σε προγενέστερες έρευνες με συναφές περιεχόμενο. Τα δεδομένα καταχωρήθηκαν και αναλύθηκαν με τη χρήση του στατιστικού προγράμματος IBM SPSS Statistics έκδοση 21. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν δύο βασικές στρατηγικές που συνδέονται με την αποτελεσματικότητα του/της Διευθυντή/ντριας στον ρόλο του διαμεσολαβητή: η ενεργή συμμετοχή γονέων και εκπαιδευτικών στη διαδικασία επίλυσης προβλημάτων και η ατομική ενημέρωση και παρέμβαση του/της Διευθυντή/ντριας για την αποκατάσταση των σχέσεων. Μέσω παραγοντικής ανάλυσης αναδείχθηκαν βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ο/η Διευθυντής/ντρια ως διαμεσολαβητής: συνεργατικότητα, οργανωτικότητα, χρήση της γλώσσας του σώματος, εφαρμογή δραστικών πρακτικών, δυναμικός χαρακτήρας, ηθική ακεραιότητα, επιστημονική κατάρτιση και συνεχής ενημέρωση. Συμπερασματικά, οι Διευθυντές/ντριες που αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στη διαμεσολάβηση αντιλαμβάνονται θετικά τον ρόλο τους και διαπιστώνουν την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών τους τόσο από την πλευρά των γονέων όσο και από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Αντίθετα, οι υποδιευθυντές και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι είναι δέκτες και όχι πρωταγωνιστές του διαμεσολαβητικού ρόλου, εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ανταπόκριση αυτών των παρεμβάσεων, θεωρώντας ότι δεν προωθούν επαρκώς την αποδοτικότητα της επικοινωνίας και της συνεργασίας εντός της σχολικής κοινότητας.