Essays on the strategic role of internal audit, ESG sustainability and advanced analytics: empirical evidence on ROA, ROE and corporate value creation

Abstract

Essays on the Strategic Role of Internal Audit, ESG Sustainability and Advanced Analytics: Empirical Evidence on ROA, ROE and Corporate Value Creation, are the subjects of five independent yet thematically interlinked essays in this dissertation. The core unifying theme is the examination of how internal audit function, ESG practices, and emerging data analysis technologies like Artificial Intelligence (Machine Learning Techniques) contribute to value creation, corporate sustainability, and enhanced financial performance. The first essay explores how internal audit serves as a strategic lever for value creation within organizations. An in-depth literature review has been conducted to identify the ways in which internal audit contributes to governance, risk management, and internal controls. A framework is also laid for future econometric validation using panel data to assess the value added by internal audit. As part of this value creation framework, the second essay examines how Internal Audit can support sustainability and resilience by implementing Environmental, Social, and Governance (ESG) practices. Specifically, it discusses how Internal Audit enables organizations to navigate ESG complexities, enhance transparency and align with SRI goals. In this study, we highlight the role that Internal Audit play as a catalyst for sustainable corporate change. An analysis of how Artificial Intelligence can be integrated into internal auditing processes is presented in the third essay. In this paper, a systematic review of the literature is used to examine how AI is capable of improving audit efficiency and precision, reducing manual workload, and detecting risks more effectively. The study identifies critical AI methodologies and outlines future research directions, presenting AI as a transformative force in redefining the traditional audit landscape. The fourth essay empirically evaluates the relationship between sustainability performance and corporate financial outcomes. Using a sample of European mutual funds, it applies non linear and linear regression techniques to assess the influence of sustainability rank, ROE, and ROIC on ROA. The results demonstrate that companies with higher sustainability scores experience superior financial performance, underscoring the strategic value of aligning ESG initiatives with financial objectives. The fifth and final essay focuses on modeling the determinants of Return on Equity (ROE), using both linear and non linear regression techniques. It reveals that ROE is significantly influenced by ROIC, ROA, and Sustainability Rank, reaffirming the positive financial impact of strong ESG performance. This chapter bridges the empirical and predictive dimensions of financial performance analysis, offering actionable insights for sustainable financial planning. Collectively, these five essays construct a coherent and methodologically robust exploration of how Internal Audit, through the implementation of Environmental, Social, and Governance (ESG) frameworks, can serve as a strategic lever for sustainable value creation. The research begins by examining the traditional and evolving roles of Internal Audit in value generation and ESG facilitation, followed by an in depth investigation into how Artificial Intelligence (AI) technologies enhance audit effectiveness and enable the deployment of advanced data analytics. This theoretical progression prepares the ground for the final two empirical essays, which apply these insights to a refined dataset of European mutual funds. Using this dataset, we empirically assess the relationship between ESG implementation and financial performance specifically Return on Assets (ROA) and Return on Equity (ROE) by employing a rigorous suite of modeling techniques: linear regression, non linear quadratic regression, and ensemble machine learning algorithms, including Extra Trees Regressor (ET), Random Forest (RF), and XGBoost etc. The results consistently show that organizations with higher sustainability rankings facilitated through Internal Audit led ESG adoption demonstrate superior financial outcomes. The dissertation thus offers compelling, data driven evidence that Internal Audit can act not only as a governance mechanism but also as a catalyst for measurable financial value creation through ESG integration.

Τα «Δοκίμια για τον στρατηγικό ρόλο του εσωτερικού ελέγχου, τη βιωσιμότητα ESG και τις προηγμένες μεθόδους ανάλυσης: εμπειρικά στοιχεία για το ROA, το ROE και τη δημιουργία εταιρικής αξίας», αποτελούν αντικείμενο πέντε αυτοτελών, αλλά θεματικά διασυνδεδεμένων μελετών στο πλαίσιο αυτής της διδακτορικής διατριβής. Ο ενοποιητικός πυρήνας των μελετών είναι η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο ο εσωτερικός έλεγχος, οι πρακτικές ESG και οι αναδυόμενες τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (Μηχανική Μάθηση), συμβάλλουν στη δημιουργία αξίας, στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και στη βελτιωμένη χρηματοοικονομική απόδοση. Το πρώτο δοκίμιο εξετάζει πώς ο εσωτερικός έλεγχος λειτουργεί ως στρατηγικός μοχλός για τη δημιουργία αξίας εντός των οργανισμών. Πραγματοποιείται σε βάθος βιβλιογραφική ανασκόπηση με στόχο τον εντοπισμό των τρόπων με τους οποίους ο εσωτερικός έλεγχος συμβάλλει στη εταιρική διακυβέρνηση και στη διαχείριση κινδύνων. Παράλληλα, τίθεται το πλαίσιο για μελλοντική οικονομετρική επικύρωση των αποτελεσμάτων αυτών, μέσω δεδομένων πάνελ, με στόχο την αποτίμηση της αξίας που προσδίδει ο εσωτερικός έλεγχος. Ως συνέχεια του παραπάνω πλαισίου δημιουργίας αξίας, το δεύτερο δοκίμιο εξετάζει πώς ο Εσωτερικός Έλεγχος μπορεί να υποστηρίξει τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα μέσω της υιοθέτησης των Πρακτικών ESG. Συγκεκριμένα, αναλύεται πώς ο Εσωτερικός Έλεγχος επιτρέπει στους οργανισμούς να διαχειρίζονται την πολυπλοκότητα των ESG θεμάτων, να ενισχύουν τη διαφάνεια και να ευθυγραμμίζονται με τους στόχους της Υπεύθυνης Κοινωνικά Επένδυσης (SRI). Η μελέτη αναδεικνύει τον ρόλο του Εσωτερικού Ελέγχου ως καταλύτη για την εφαρμογή βιώσιμων εταιρικών πρακτικών. Το τρίτο δοκίμιο παρουσιάζει μια ανάλυση του τρόπου ενσωμάτωσης της Τεχνητής Νοημοσύνης στις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου. Μέσω συστηματικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης, εξετάζεται πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα και ακρίβεια του ελέγχου, να μειώσει τον χειρωνακτικό φόρτο και να εντοπίσει κινδύνους με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Εντοπίζονται κρίσιμες μεθοδολογίες και προτείνονται μελλοντικές ερευνητικές κατευθύνσεις, προβάλλοντας την τεχνητή νοημοσύνη ως μετασχηματιστική δύναμη στην αναδιαμόρφωση του παραδοσιακού τοπίου του ελέγχου. Το τέταρτο δοκίμιο αξιολογεί εμπειρικά τη σχέση μεταξύ απόδοσης βιωσιμότητας και χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων. Χρησιμοποιώντας δείγμα ευρωπαϊκών αμοιβαίων κεφαλαίων, εφαρμόζονται γραμμικές και μη γραμμικές τεχνικές παλινδρόμησης για να εκτιμηθεί η επίδραση της κατάταξης βιωσιμότητας, του ROE και του ROIC στο ROA. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι εταιρείες με υψηλότερες βαθμολογίες βιωσιμότητας επιτυγχάνουν καλύτερη χρηματοοικονομική απόδοση, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική αξία της ευθυγράμμισης των ESG πρωτοβουλιών με τους χρηματοοικονομικούς στόχους. Το πέμπτο και τελευταίο δοκίμιο επικεντρώνεται στη μοντελοποίηση των παραγόντων που επηρεάζουν το ROE, χρησιμοποιώντας τόσο γραμμικές όσο και μη γραμμικές τεχνικές παλινδρόμησης. Αποκαλύπτεται ότι το ROE επηρεάζεται σημαντικά από το ROIC, το ROA και την Κατάταξη Βιωσιμότητας, επιβεβαιώνοντας τη θετική χρηματοοικονομική επίδραση μιας ισχυρής ESG απόδοσης. Το κεφάλαιο αυτό γεφυρώνει τις εμπειρικές και προγνωστικές διαστάσεις της χρηματοοικονομικής ανάλυσης, προσφέροντας χρήσιμες προτάσεις για βιώσιμο χρηματοοικονομικό σχεδιασμό. Συλλογικά, τα πέντε αυτά δοκίμια συνθέτουν μια συνεκτική και μεθοδολογικά τεκμηριωμένη προσέγγιση για το πώς ο Εσωτερικός Έλεγχος, μέσω της εφαρμογής των πλαισίων ESG, μπορεί να λειτουργήσει ως στρατηγικός μοχλός για τη δημιουργία βιώσιμης αξίας. Η έρευνα ξεκινά με την ανάλυση του παραδοσιακού και εξελισσόμενου ρόλου του Εσωτερικού Ελέγχου στη δημιουργία αξίας και στη διευκόλυνση των ESG πρακτικών και συνεχίζει με μια εις βάθος διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης ενισχύουν την αποτελεσματικότητα του ελέγχου και επιτρέπουν την αξιοποίηση προηγμένων τεχνικών ανάλυσης δεδομένων. Η θεωρητική αυτή βάση προετοιμάζει το έδαφος για τα δύο εμπειρικά δοκίμια που ακολουθούν, τα οποία εφαρμόζουν τα παραπάνω ευρήματα σε ένα επιλεγμένο σύνολο ευρωπαϊκών αμοιβαίων κεφαλαίων. Με τη χρήση του εν λόγω συνόλου δεδομένων, η μελέτη αξιολογεί εμπειρικά τη σχέση μεταξύ υλοποίησης ESG και χρηματοοικονομικής απόδοσης συγκεκριμένα, του ROA και του ROE, μέσω ενός αυστηρού συνόλου τεχνικών μοντελοποίησης: γραμμική παλινδρόμηση, μη γραμμική (τετραγωνική) παλινδρόμηση και ενισχυμένης μηχανικής μάθησης, όπως οι Extra Trees Regressor (ET), Random Forest (RF) και XGBoost. Τα αποτελέσματα δείχνουν με συνέπεια ότι οι οργανισμοί με υψηλότερες βαθμολογίες βιωσιμότητας, ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης ESG πρακτικών μέσω του Εσωτερικού Ελέγχου, επιτυγχάνουν ανώτερες χρηματοοικονομικές επιδόσεις. Η διατριβή καταλήγει, σε ισχυρά και τεκμηριωμένα ευρήματα που αποδεικνύουν ότι ο Εσωτερικός Έλεγχος μπορεί να λειτουργήσει όχι μόνο ως μηχανισμός εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά και ως καταλύτης για μετρήσιμη χρηματοοικονομική αξία μέσω της ενσωμάτωσης των ESG αρχών.