Η οικιστική εξέλιξη και η αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του Καστελλορίζου από τα μετεπαναστατικά χρόνια έως την Ενσωμάτωση

Abstract

The subject of this thesis is the urban development of the unique settlement of the island of Kastellorizo and the architectural analysis of its traditional architecture from the post-revolutionary years to the Integration. This was the period during which Kastellorizo prospered through maritime trade with the ports of the Ottoman Empire and developed into a dynamic port city, which gradually declined until the end of the 19th century. The thesis is divided into four chapters. The first chapter presents the general characteristics of the study area, such as its geographical location, historical context, and economic and social data. The aim of presenting the general characteristics is not to provide an exhaustive account of them and to recycle the existing literature, but rather to provide a targeted reference to the necessary data that will enable an understanding of the developments over time that are directly or indirectly related to the following chapters, the urban development, and the analysis of the architectural physiognomy of the settlement. Subsequently, the second chapter attempts, through combined documentation, to present the diachronic organisation of space in general on the island, and in particular to analyse the urban development of the coastal settlement by time period. The last two chapters analyze the architecture of traditional dwellings in terms of construction, typology, and morphology, and present distinguished monuments of the settlement. The thesis is accompanied by an appendix of tables, images, maps, and drawings. The documentation material consists of material from private and public archives, much of which is being published for the first time, and material produced during the thesis, such as systematic photography, analysis maps, and drafting plans.

Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η πολεοδομική εξέλιξη του μοναδικού οικισμού της νήσου Καστελλορίζου και η αρχιτεκτονική ανάλυση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του από τα μετεπαναστατικά χρόνια έως την Ενσωμάτωση. Είναι η περίοδος κατά την οποία το Καστελλόριζο γνώρισε ευημερία με το θαλάσσιο εμπόριο στα λιμάνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και ανέπτυξε μια πόλη - λιμάνι με αυξημένη δυναμική, η οποία κάμφθηκε σταδιακά έως το τέλος του 19ου αι. Η διατριβή διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα γενικά χαρακτηριστικά της περιοχής μελέτης, όπως είναι η γεωγραφική θέση, το ιστορικό πλαίσιο και τα οικονομικο-κοινωνικά στοιχεία. Στόχος της παρουσίασης των γενικών χαρακτηριστικών δεν είναι η εξαντλητική αναφορά σε αυτά και η ανακύκλωση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, αλλά η στοχευμένη αναφορά στα απαραίτητα στοιχεία που θα επιτρέψουν την κατανόηση των διαχρονικών εξελίξεων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τα επόμενα κεφάλαια, της πολεοδομικής εξέλιξης και της ανάλυσης της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του οικισμού. Ακολούθως, στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται, μέσα από συνδυαστική τεκμηρίωση, η παρουσίαση της διαχρονικής οργάνωσης του χώρου γενικά στο νησί, και ειδικότερα η ανάλυση της πολεοδομικής εξέλιξης του παράκτιου οικισμού του ανά χρονική περίοδο. Στα δύο τελευταία κεφάλαια αναλύεται η αρχιτεκτονική της παραδοσιακής κατοικίας σε επίπεδο οικοδομικό, τυπολογικό και μορφολογικό, και παρουσιάζονται διακεκριμένα μνημεία του οικισμού. Η διατριβή συνοδεύεται από παράρτημα πινάκων, εικόνων, χαρτών και σχεδίων. Το υλικό της τεκμηρίωσης συνίσταται σε αυτό που προέρχεται από ιδιωτικά και δημόσια αρχεία, μεγάλο μέρος του οποίου δημοσιεύεται για πρώτη φορά στο κοινό, και σε αυτό που παράχθηκε κατά τη διάρκεια της διατριβής, όπως είναι η συστηματική φωτογράφηση, οι χάρτες ανάλυσης και τα σχέδια των αποτυπώσεων.

Le sujet de cette thèse est le développement urbanistique du seul village de l'île de Kastellorizo et l'analyse architecturale de son architecture traditionnelle depuis les années post-révolutionnaires jusqu'à l'intégration. C'est la période durant laquelle Kastellorizo a connu la prospérité grâce au commerce maritime dans les ports de l'Empire ottoman et a développé une ville-port au dynamisme accru, qui s'est progressivement affaibli jusqu'à la fin du XIXe siècle. La thèse est structurée en quatre chapitres. Le premier chapitre présente les caractéristiques générales de la région étudiée, telles que sa situation géographique, son contexte historique et ses données économiques et sociales. L'objectif de la présentation des caractéristiques générales n'est pas d'en faire un compte rendu exhaustif et de recycler la bibliographie existante, mais de mentionner de manière ciblée les éléments nécessaires qui permettront de comprendre les évolutions diachroniques directement ou indirectement liées aux chapitres suivants, le développement urbanistique et l'analyse de la physionomie architecturale du village. Ensuite, le deuxième chapitre tente, à travers une documentation combinée, de présenter l'organisation diachronique de l'espace en général sur l'île, et en particulier d'analyser l'évolution urbanistique du village côtier par période. Les deux derniers chapitres analysent l'architecture de l'habitation traditionnelle au niveau architectural, typologique et morphologique, et présentent les monuments remarquables du village. La thèse est accompagnée d'une annexe contenant des tableaux, des images, des cartes et des dessins. Le matériel de documentation provient d'archives privées et publiques, dont une grande partie est publiée pour la première fois, et de documents produits au cours de la thèse, tels que des photographies systématiques, des cartes d'analyse et des plans d' implantation.