Διερεύνηση και διαχείριση της εφαρμοσιμότητας των νοσηλευτικών πρωτοκόλλων στην κλινική πράξη: από τη νοσηλευτική διοίκηση ως την εφαρμογή στο νοσηλευτικό τμήμα

Abstract

ABSTRACT Introduction: The role of clinical nursing protocols in improving healthcare is crucial, as they ensure the integration of the latest scientific data into clinical practice and contribute to achieving high levels of quality and safety in the provision of care. Evidence-Based Practice (EBP) is a pillar of modern medical and nursing care, directly affecting the quality and safety of healthcare services. Purpose: The purpose of this research is twofold: first, to investigate the conditions for improving the process of implementing nursing protocols in clinical practice from nursing administration, where its initial design takes place, to the actual implementation in the nursing department with the aim of understanding the challenges and contradictions that appear during the process of their implementation and second, to evaluate the effectiveness and consensus of the involved expert nurses regarding the process of implementing these protocols. Material-Method: The method of "purposeful sampling of experts" of nurses from the field of hospital administration and the clinical sector (expert sampling) is applied using the internationally valid and approved "Delphi" method. The expert professional nurses participating in the research come from five different but completely related and interdependent "areas" of the hospital. The "Delphi" method process in this study included five stages and was carried out using specially constructed questionnaires. Results: The statistical analysis of the research through the "Jamovi" system software was structured in two distinct rounds to examine the degree of consensus and coherence of the experts' responses regarding the necessary conditions for the implementation of nursing protocols in clinical practice. The results of the first round revealed high positive correlation values in critical thematic units. The high p values (< 0.001) confirm the statistical power of the analysis and reduce the possibility of random correlation. The degree of agreement was assessed through the statistical analysis of Pearson’s r and Kendall’s Tau-b correlations, where significant convergent consensus was found on many issues. In the second round, the questionnaire was converted to a dichotomous format (Yes/No), aiming to clearly accept or reject the sub-questions that gathered high agreement in the first round. Descriptive statistical measures were used to analyze the responses, including means, standard deviation and acceptance rates per question. Most of the sub-questions recorded acceptance rates above 75%, indicating universal agreement. Conclusions: The research process successfully documented the existence of a high degree of agreement (in percentages above 70%–80%) on 19 critical propositions, which emerged after statistical and thematic analysis of the results. These agreements confirm that professionals in the field consider fundamental: The participatory design of protocols, the need for practical and theoretical training, the flexibility of protocols to adapt to the needs of patients and nurses and the existence of feedback and evaluation over time. The achievement of the research objectives is reflected, finally, in the formulation of a feasible and scientifically documented guide to the correct application of protocols, which directly results from the participants' responses and ensures the integration of knowledge from the field into practice.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή: Ο ρόλος των κλινικών νοσηλευτικών πρωτοκόλλων για την βελτίωση της υγειονομικής φροντίδας είναι επιτελικός, καθώς αυτά διασφαλίζουν την ενσωμάτωση των τελευταίων επιστημονικών δεδομένων στην κλινική πράξη και συμβάλλουν στην επίτευξη υψηλών επιπέδων ποιότητας και ασφάλειας στην παροχή φροντίδας. Η νοσηλευτική πρακτική βασισμένη σε αποδείξεις (Evidence-Based Practice - EBP) αποτελεί έναν πυλώνα της σύγχρονης ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας, επηρεάζοντας άμεσα την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών υγείας. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι διττός: πρώτον, να διερευνήσει τις συνθήκες βελτίωσης της διαδικασίας εφαρμογής των νοσηλευτικών πρωτοκόλλων στην κλινική πράξη από τη νοσηλευτική διοίκηση, στην οποία λαμβάνει χώρα ο αρχικός της σχεδιασμός, ως την πραγματική εφαρμογή στο νοσηλευτικό τμήμα με στόχο να κατανοήσει τις προκλήσεις και τις αντιφάσεις που εμφανίζονται κατά την διαδικασία της εφαρμογή τους και δεύτερον, να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα και τη συναίνεση των εμπλεκόμενων εμπειρογνωμόνων νοσηλευτών σχετικά με την διαδικασία εφαρμογής αυτών των πρωτοκόλλων. Υλικό-Μέθοδος: Εφαρμόζεται η μέθοδος της «σκόπιμης δειγματοληψίας εμπειρογνωμόνων» νοσηλευτών από τον χώρο της διοίκησης των νοσοκομείων αλλά και τον κλινικό τομέα (experts sampling) με τη χρήση της διεθνούς έγκυρης και έγκριτης μεθόδου «Delphi». Οι εμπειρογνώμονες επαγγελματίες νοσηλευτές που λαμβάνουν μέρος στην έρευνα προέρχονται από πέντε διαφορετικούς αλλά απόλυτα συναφείς και αλληλεξαρτώμενους «χώρους» του νοσοκομείου. Η διαδικασία της μεθόδου «Delphi» στην παρούσα μελέτη περιλάμβανε πέντε στάδια και πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ειδικά κατασκευασμένων ερωτηματολογίων. Αποτελέσματα: Η στατιστική ανάλυση της έρευνας μέσω του λογισμικού συστήματος «Jamovi» δομήθηκε σε δύο διακριτούς γύρους με σκοπό να εξεταστεί ο βαθμός συναίνεσης και συνοχής των απαντήσεων των εμπειρογνωμόνων αναφορικά με τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή των νοσηλευτικών πρωτοκόλλων στην κλινική πράξη. Τα αποτελέσματα του Α' γύρου ανέδειξαν υψηλές τιμές θετικής συσχέτισης σε κρίσιμες θεματικές ενότητες. Οι υψηλές τιμές p (< 0.001) επιβεβαιώνουν τη στατιστική ισχύ της ανάλυσης και μειώνουν την πιθανότητα τυχαίας συσχέτισης. Ο βαθμός συμφωνίας αξιολογήθηκε μέσω της στατιστικής ανάλυσης των συσχετίσεων Pearson’s r και Kendall’s Tau-b, όπου διαπιστώθηκε σημαντική συγκλίνουσα συναίνεση σε μεγάλο αριθμό θεμάτων. Στον Β’ γύρο, το ερωτηματολόγιο μετατράπηκε σε διχοτομική μορφή (Ναι/Όχι), με στόχο τη σαφή αποδοχή ή απόρριψη των υποερωτημάτων που συγκέντρωσαν υψηλή συμφωνία στον πρώτο γύρο. Για την ανάλυση των απαντήσεων, χρησιμοποιήθηκαν περιγραφικά στατιστικά μέτρα, μεταξύ των οποίων οι μέσοι όροι, η τυπική απόκλιση και τα ποσοστά αποδοχής ανά ερώτηση. Η πλειονότητα των υποερωτημάτων κατέγραψε ποσοστά αποδοχής άνω του 75%, υποδεικνύοντας καθολική συναίνεση. Συμπεράσματα: Η ερευνητική διαδικασία τεκμηρίωσε επιτυχώς την ύπαρξη υψηλού βαθμού συμφωνίας (σε ποσοστά άνω του 70%–80%) σε 19 κρίσιμες προτάσεις, οι οποίες προέκυψαν έπειτα από στατιστική και θεματική ανάλυση των αποτελεσμάτων. Οι συμφωνίες αυτές επιβεβαιώνουν ότι οι επαγγελματίες του χώρου θεωρούν θεμελιώδες: Τον συμμετοχικό σχεδιασμό των πρωτοκόλλων, την ανάγκη για πρακτική και θεωρητική εκπαίδευση, την ευελιξία των πρωτοκόλλων ώστε να προσαρμόζονται στις ανάγκες των ασθενών και των νοσηλευτών και την ύπαρξη ανατροφοδότησης και αξιολόγησης σε βάθος χρόνου. Η επίτευξη των στόχων της έρευνας αποτυπώνεται, τέλος, στη διατύπωση ενός εφικτού και επιστημονικά τεκμηριωμένου οδηγού ορθής εφαρμογής πρωτοκόλλων, ο οποίος απορρέει άμεσα από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων και διασφαλίζει την ενσωμάτωση της γνώσης από το πεδίο στην πρακτική.