Το μοτίβο της φιλίας στις επιστολές της παλαιολογειας εποχής (1261-1453)

Abstract

The topic of this PhD Thesis is “Friendship as Leitmotiv in the Letters of Palaeologan Period (1261-1453)”. The first part presents theoretical insights into literature during the Palaiologan era, the development of the letter as a literary text, and the concept of friendship from antiquity to the Palaiologan period. An attempt is made to reconstruct the friendship networks of the time and to study the circulation of friendly correspondence. The second part analyzes the motif of friendship and the categories and subcategories that emerged after cataloging all the letters critically edited and included in larger or smaller collections, as well as those published as standalone texts. The primary categories are eight and address theoretical aspects of epistolography, the physical presence of the friend, the characteristics of friendship and the friend, classical Greek resonances, rhetorical elements, the inception and temporal duration of friendships, formal elements, and other recurring motifs in friendly letters, alongside other types of relationships, such as literary and theological friendships. These categories are further divided into thematic subcategories identified in the letters of friendship, which were analyzed both semantically and rhetorically, while taking into account the identity of the correspondent and the recipient. Finally, an extensive appendix of tables is included, cataloging additional letters that could not be analyzed in depth but whose information was utilized in drafting the respective sections.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχεις ως θέμα «Το μοτίβο της φιλίας στις επιστολές της παλαιολόγειας εποχής (1261-1453)». Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται θεωρητικά στοιχεία για τη λογοτεχνία στην εποχή των Παλαιολόγων, την εξέλιξη της επιστολής ως λογοτεχνικού κειμένου και την έννοια της φιλίας από την αρχαιότητα έως και την εποχή των Παλαιολόγων. Γίνεται μια προσπάθεια για ανασύνθεση των φιλικών δικτύων της εποχής και για μελέτη της διακίνησης των φιλικών επιστολών. Στο δεύτερο μέρος αναλύεται το μοτίβο της φιλίας και οι κατηγορίες και υποκατηγορίες που προέκυψαν μετά την αποδελτίωση όλων των επιστολών που έχουν εκδοθεί κριτικά και εντάσσονται σε μεγαλύτερες ή μικρότερες συλλογές ή είναι μεμονωμένα κείμενα. Οι βασικές κατηγορίες είναι οκτώ και αφορούν τα θεωρητικά ζητήματα της επιστολογραφίας, τη φυσική παρουσία του φίλου, τα χαρακτηριστικά του φίλου και της φιλίας, τις αρχαιοελληνικές απηχήσεις, τα ρητορικά στοιχεία, την αρχή και τη χρονική διάρκεια της φιλίας, τα τυπικά στοιχεία και άλλα κοινά μοτίβα σε φιλικές επιστολές και άλλες κατηγορίες φιλικών σχέσεων, όπως η φιλολογική και η θεολογική. Αυτές οι κατηγορίες διακρίνονται σε επιμέρους θεματικές που εντοπίστηκαν στις φιλικές επιστολές και εξετάστηκαν νοηματικά και ρητορικά λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη την ιδιότητα του επιστολογράφου και του αποδέκτη. Τέλος ενσωματώνεται ένα εκτενές παράρτημα πινάκων που περιλαμβάνει άλλες επιστολές που ήταν αδύνατο να αναλυθούν διεξοδικά, αλλά οι πληροφορίες τους αξιοποιήθηκαν για τη συγγραφή της εκάστοτε ενότητας.