Συσχέτιση πολυμορφισμών (SNPs) στο γονίδιο SLC19A1 και σε ρυθμιστικά του miRNAs με την τοξικότητα της μεθοτρεξάτης σε παιδιά με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία

Abstract

Aim: Methotrexate (MTX) is an anti-folate chemotherapeutic agent that is considered to be a gold standard in Acute Lymphoblastic Leukemia (ALL) therapy. Although ΜΤΧ brings together a set of features that make it an essential choice for ALL treatment, the administration of mainly high doses of MTX has been associated with toxicities. To date, the pathogenesis of these MTX induced toxicities is not completely understood. MTX pharmacogenetics implicate various genes as predictors of MTX toxicity, especially those who participate in the MTX intake like the solute carrier family 19 member 1 (SLC19A1). The aim of the present study was to evaluate the association between SLC19A1 polymorphisms and its regulatory miRNAs with MTX toxicity in children with ALL. Methods: A total of 86 children with ALL participated in this study. All patients were included in the same chemotherapy protocol and had been diagnosed and treated at the Pediatric and Adolescent Hematology and Oncology Unit of the Second Pediatric Clinic of the AHEPA University Hospital of Thessaloniki. Total peripheral blood was isolated from all participants and genotyping was performed for rs2838958, rs1051266 and rs1131596 SLC19A1 polymorphisms as well as rs56292801 polymorphism of miR-5189. Patients were followed up (24, 42 and 48 hours) after treatment with MTX in order to evaluate the presence of MTX-associated adverse events. Results: Our results indicate that there is a statistically significant correlation between rs1131596 SLC19A1 polymorphism and the development of MTX-induced hepatotoxicity (P=0.03) but there is no significant association between any of the studied polymorphisms and mucositis or other side effects such as nausea, emesis, diarrhea, neutropenia, skin rash and infections. In addition, when genotype TT of rs1131596 and genotype AA of rs56292801 are both present in a patient then there is a higher risk in developing severe hepatotoxicity (p=0.0104).

Σκοπός: Η μεθοτρεξάτη (ΜΤΧ) αποτελεί έναν κλασικό αντιμεταβολίτη του φολικού οξέος, και είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα κυτταροστατικά φάρμακα που χρησιμοποιείται και για την θεραπεία της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας (ΟΛΛ). Παρόλο που η ΜΤΧ συγκεντρώνει ένα σύνολο από χαρακτηριστικά που την καθιστούν απαραίτητη επιλογή για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της παιδικής ΟΛΛ η χορήγηση υψηλών δόσεων έχει συσχετισθεί με αυξημένη τοξικότητα, η παθογένεση της οποίας δεν έχει μέχρι σήμερα πλήρως αποσαφηνιστεί. Η φαρμακογενετική της ΜΤΧ περιλαμβάνει πολλά γονίδια πιθανώς σχετιζόμενα με τοξικότητα, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται και εκείνα που συμμετέχουν στα μονοπάτια εισαγωγής της ΜΤΧ μέσα στα κύτταρα όπως το SLC19A1. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να αξιολογήσει την συσχέτιση μεταξύ των πολυμορφισμών του SLC19A1 καθώς και των ρυθμιστικών του miRNAs με την τοξικότητα λόγω θεραπείας με Μεθοτρεξάτη σε παιδιά με ΟΛΛ. Μέθοδοι: Στην μελέτη συμμετείχαν 86 παιδιά ηλικίας 1-16 ετών με Β- ή Τ- οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία που εντάχθηκαν στο ίδιο χημειοθεραπευτικό πρωτόκολλο και τα οποία είχαν διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί στη Μονάδα Παιδικής και Εφηβικής Αιματολογίας και Ογκολογίας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης. Απο όλους τους ασθενείς απομονώθηκε ολικό περιφερικό αίμα και έγινε γονοτύπηση για τους πολυμορφισμούς rs2838958, rs1051266 και rs1131596 του SLC19A1 γονιδίου καθώς και για τον πολυμορφισμό rs56292801 του γονιδίου miR-5189. Εγινε παρακολούθηση των ασθενών (24, 42 και 48 ώρες) μετά τη θεραπεία με MTX έτσι ώστε να αξιολογηθεί η ύπαρξη παρενεργειών συσχετιζόμενων με τη θεραπεία με ΜΤΧ. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματά μας φανερώνουν την ύπαρξη στατιστικά σημαντικής συσχέτισης του rs1131596 πολυμορφισμού του SLC19A1 και της ανάπτυξης ηπατοτοξικότητας λόγω θεραπείας με ΜΤΧ (P=0.03). Επιπλέον δεν παρατηρήθηκε σημαντικά σημαντική συσχέτιση κανενός από τους πολυμορφισμούς υπο μελέτη με την εκδήλωση βλενογοννίτιδας ή με άλλες παρενέργειες όπως η ναυτία, οι έμετοι, η διάρροια, το εξάνθημα και οι λοιμώξεις. Όσον αφορά τη μελέτη συνδυαστικά όλων των πολυμορφισμών, βρέθηκε ότι όταν ο γονότυπος TT του rs1131596 πολυμορφισμού και ο γονότυπος AA του rs56292801 είναι παρόντες σε ένα ασθενή τότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος εκδήλωσης σοβαρής ηπατοτοξικότητας λόγω θεραπείας με ΜΤΧ σε αυτόν τον ασθενή (p=0.0104).