Επίδραση του χρόνου αναμονής προς χειρουργική επέμβαση στην ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του ενδομητρίου ή των ωοθηκών

Abstract

The aim of the present thesis was τo study, retrospectively, the impact of surgery delay from diagnosis to surgery on the survival rates of endometrial cancer (Study A) and early-stage ovarian cancer patients (Study B). Furthermore, to study, prospectively the impact of surgery delay on the quality of life of endometrial or ovarian cancer patients (Study C). In Study A, 259 patients were included. Based on the 8-week cutoff point, patients were divided into 2 groups: 119 underwent surgery up to 8 weeks and 140 over 8 weeks. There was no statistical difference in the FIGO stage or the preoperative CA-125 levels between the two groups. However, patients who underwent surgery up to 8 weeks were younger, with lower body mass index (BMI) and less comorbidities. Furthermore, patients who underwent surgery over 8 weeks had a significantly higher probability of receiving pelvic radiation with or without brachytherapy (p=0,0053). Concerning survival rates, there was a statistically significant difference in disease-free (p=0,0312), but no difference was found in overall survival (p=0,146). A total of 72 patients were included in Study B and were categorized into two groups, with a cut-off point of 5 weeks: 32 were treated at ≤ 5 weeks and 40 at > 5 weeks. Concerning age, BMI or comorbidities, no differences were found between the two groups. Furthermore, no differences were presented in the post-operative complications rate, hospital stay, ICU admittance, or in disease-free (p=0,48) and overall survival rates (p=0,703). Moreover, a total of 120 patients were included in Study C: 60 with endometrial and 60 with ovarian cancer. In patients with endometrial cancer, a statistically significant difference was observed in almost all categories of the EORTC QLQ-C30 questionnaire between the two time points. In addition, considering potential confounding factors, the results of the study demonstrate the importance of FIGO stage and surgery delay on overall health status and quality of life, physical function, insomnia and constipation. Patients with a wait-time > 5 months and advanced FIGO stage appear to have reduced physical function and increased levels of insomnia. Similarly, in patients with ovarian cancer, a statistically significant difference was observed in several categories of the EORTC QLQ-C30 questionnaire between the two time points. In contrast, taking into account potential confounding factors, financial problems appear to be significantly associated with surgery delay. Delaying endometrial cancer surgery over 8 weeks may not have an impact on the mortality of patients, but increases the need of adjuvant pelvic radiation and worsens recurrence rates (Study A). However, for early-stage ovarian cancer, surgery delay over 5 weeks seems to be relatively safe, with no impact on the mortality, morbidity, or recurrence rate (Study B). Finally, in Study C, the waiting time for surgery appeared to significantly affect the quality of life of patients with both endometrial and ovarian cancer.

Σκοπός της διατριβής ήταν να μελετηθεί, αναδρομικά, η επίδραση του χρόνου αναμονής από τη διάγνωση έως το χειρουργείο στην επιβίωση των ασθενών με καρκίνο του ενδομητρίου (Μελέτη Α) και με αρχόμενο καρκίνο των ωοθηκών (Μελέτη Β). Ενώ, προοπτικά, να μελετηθεί η επίδραση του χρόνου αναμονής από τη διάγνωση έως το χειρουργείο στην ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο ενδομητρίου ή των ωοθηκών (Μελέτη Γ). Στη Μελέτη Α συμπεριλήφθηκαν 259 ασθενείς. Με σημείο διαχωρισμού των 8 εβδομάδων, οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 2 ομάδες: 119 υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση έως 8 εβδομάδες και 140 σε διάστημα άνω των 8 εβδομάδων. Οι ασθενείς με αναμονή έως 8 εβδομάδες ήταν νεότεροι, με χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (BMI) και λιγότερες συννοσηρότητες. Επιπλέον, οι ασθενείς με αναμονή μεγαλύτερη των 8 εβδομάδων είχαν στατιστικά σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα να υποβληθούν σε συμπληρωματική εξωτερική ακτινοβολία με ή χωρίς βραχυθεραπεία (p=0,0053). Όσον αφορά τα ποσοστά επιβίωσης, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην επιβίωση ελευθέρας νόσου (p=0,0312), αλλά δεν βρέθηκε διαφορά στη συνολική επιβίωση (p = 0,146). Στη Μελέτη Β συνολικά 72 ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, με σημείο διαχωρισμού της αναμονής για χειρουργείο τις 5 εβδομάδες: 32 χειρουργήθηκαν ≤ 5 εβδομάδες και 40 > 5 εβδομάδες. Όσον αφορά την ηλικία, το BMI ή τις συννοσηρότητες, δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων. Ομοίως, δεν παρουσιάστηκαν διαφορές στην επιβίωση χωρίς νόσο (p=0,48) και στη συνολική επιβίωση (p=0,703). Στη Μελέτη Γ συμπεριλήφθηκαν συνολικά 120 ασθενείς: 60 με καρκίνο του ενδομητρίου και 60 με καρκίνο των ωοθηκών. Στις ασθενείς με καρκίνο ενδομητρίου παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στις περισσότερες κατηγορίες του ερωτηματολογίου EORTC QLQ-C30 ανάμεσα στις δύο χρονικές στιγμές. Επιπρόσθετα, συνυπολογίζοντας τους πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες, τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τη σημασία του σταδίου κατά FIGO και της αναμονής για χειρουργείο στη συνολική κατάσταση υγείας και ποιότητα ζωής, στη φυσική λειτουργία, στην αϋπνία και στη δυσκοιλιότητα. Οι ασθενείς με αναμονή > 5 μηνών και προχωρημένο στάδιο κατά FIGO φαίνεται να έχουν μειωμένη φυσική λειτουργία και αυξημένα επίπεδα αϋπνίας. Ομοίως, στις ασθενείς με καρκίνο των ωοθηκών παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε αρκετές; κατηγορίες του ερωτηματολογίου EORTC QLQ-C30 ανάμεσα στις δύο χρονικές στιγμές. Αντίθετα, λαμβάνοντας υπόψιν τους πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες, τα οικονομικά προβλήματα φαίνεται να σχετίζονται σημαντικά με το χρόνο αναμονής για χειρουργείο. Με βάση τα αποτελέσματα της Μελέτης Α, η καθυστέρηση της χειρουργικής επέμβασης στις ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου για 8 εβδομάδες μπορεί να μην έχει αντίκτυπο στη θνησιμότητα των ασθενών, αλλά αυξάνει την ανάγκη για επικουρική πυελική ακτινοβολία και επιδεινώνει τα ποσοστά υποτροπής. Αντίθετα, με βάση τη Μελέτη Β, η καθυστέρηση για χειρουργείο πάνω από 5 εβδομάδες, σε ασθενείς με αρχόμενο καρκίνο των ωοθηκών, φαίνεται να είναι σχετικά ασφαλής, χωρίς επιπτώσεις στη θνησιμότητα, στη νοσηρότητα ή στο ποσοστό υποτροπής. Τέλος, στη Μελέτη Γ, ο χρόνος αναμονής για χειρουργείο φάνηκε να επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, τόσο με καρκίνο του ενδομητρίου, όσο και με καρκίνο των ωοθηκών.