Παιδικά οικιακά ατυχήματα κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού στην πανδημία Covid-19: η εμπειρία των γονέων και οι προτάσεις τους για την πρόληψη, περιορισμό και την αντιμετώπιση του οικιακού παιδικού ατυχήματος σε μια ενδεχόμενη μελλοντική καραντίνα λόγω πανδημίας

Abstract

Introduction: Injuries sustained by children at home are the primary cause of mortality or disability among this demographic. Furthermore, it is one of the most pressing issues that any society must address. Child domestic accidents were already an epidemic when mankind faced the COVID-19 pandemic. The rise in domestic accidents among children is a consequence of the epidemic. The involvement of parents in averting home accidents among children is essential. Parents are the main responsible for home security. The usual prevention strategies usually include: (a) implementing measures at home, (b) supervising and (c) teaching safety rules to their children. Nonetheless, our understanding remains constrained regarding: (a) the influence of quarantine during the COVID-19 pandemic on the rise in household accidents among children, (b) the perceptions and practices of parents regarding the protection of children's safety at home during this timeframe. Aim: This doctoral thesis aims to analyse the nature and frequency of domestic accidents involving children in Greece during the COVID-19 quarantine, while also elucidating the perceptions and practices of parents and guardians of children aged 0 to 14 regarding the establishment of a safe home environment, both prior to and during the pandemic. The study also aims to examine their recommendations for the prevention, mitigation, and treatment of kid accidents at home during a potential future pandemic quarantine. Methodology: The research study supports a non-experimental correlation design (non-experimental correlational study design).It is a retrospective synchronous study, specifically a cross-sectional study. An online survey was developed and administered throughout November and December 2021. The data was gathered via an anonymous online survey (Google Forms) consisting of 41 questions and developed solely for the requirements of this PhD dissertation. The URL for the anonymous online survey was posted on parenting websites, circulated through social networks and completed by a representative sample of parents/guardians from all over Greece. The demographic from which the study sample was derived was properly delineated. The questionnaire was therefore addressed exclusively to parents / guardians of children aged 0 to 14 years who were permanently resident in Greece and asked to fill it only by one parent with the required completion time ranging from about 15 minutes. Results: One hundred forty parents engaged in the study. The mean age of fathers and mothers was 43.82 and 40.73 years, respectively. 42.9% of participants resided in the city centre, whereas 30.0% (N = 42) lived in urban regions. 39.3% of parents reported a rise in home accidents, while 37.1% of families encountered either a serious or minor accident. The predominant occurrence of accidents transpired within the domicile (75.8%). The predominant incidents were injuries (49.3%), succeeded by falls (29.6%). 49.4% of moms reported that their employment circumstances altered during the epidemic, as they transitioned to remote work. Parents articulated the perspective that diligent oversight of their children (34.1%) and the establishment of a secure home environment (15.2%) should be prioritised in the event of future house confinement due to a pandemic. Parents who struggle to consistently supervise their children at home experienced an upsurge in child accidents during the pandemic. There was a rise in childhood accidents in homes whose parents more strongly concurred that quarantine was responsible for the increase in accidents (p < 0.001). Parents who perceived an increase in home accidents were more like to concur that child mishaps are arbitrary occurrences beyond control. It was also observed that parents who knew how to create a safe home environment that the number of accidents remained the same, compared to parents who did not know how to do this and who experienced an increase in accidents (p = 0,006). We have seen an increase in accidents in families where parents believed that human error or depreciation of risk was responsible for such accidents. Ultimately, incidents involving children rose in households where parents believed their child was more secure at school than at home (p < 0.001). It also investigated the correlation between children's age and the incidence of childhood accidents. Statistically significant differences were noted (p < 0.001), with the predominant incidence of accidents occurring in children aged 0-4 years, followed by those aged 5-9 years, and lastly, those aged 10-14 years. A markedly elevated incidence of child accidents was noted in rural and insular regions, as well as in suburban settings. It was noted that the majority of children who were in the company of either parent experienced an accident, whereas a markedly greater incidence of accidents transpired when children were with grandparents, siblings, relatives, strangers, nannies, or when they were unaccompanied (p = 0.051). Over half of parents (58.6%) expressed no concern over the heightened risk of household mishaps during the lockdown. Nonetheless, a significant portion of them counsel their children on protective measures either regularly (35%) or consistently (30%). During quarantine, most children remained at home, primarily with their mother (46.7%) or their father (19.9%).Concerning parents' awareness of child accident prevention and management, 59.3% reported having participated in first aid courses, although 34.9% possess first aid certification. Merely 7.1% of parents participated in a seminar organised during the aforementioned period, either by the child's school (45.5%) or by private paediatricians (27.3%). Furthermore, 82.9% (N = 116) expressed a desire to receive training in first aid. Ultimately, the majority of parents reported possessing a home first aid kit to address minor injuries (96.4%). We additionally assessed parental activities on the avoidance of child accidents within the home environment. Only a limited number of parents implemented specific precautions to safeguard their children throughout the pandemic. It was observed that parents with one or two children implemented more extensive protective measures concerning covered sockets (Chi-squared test, p = 0.003), regulation of water temperature in the bathroom and never leaving the child unattended (Chi-squared test, p = 0.016) in comparison to those with more than three children. The parents who participated in safety seminars had the most anxiety over the potential rise in accidents during the pandemic (Chi-squared test, p=0.014). Conclusions: This is the first internationally published research study on child domestic accidents during the COVID-19 pandemic and the perceptions-practices of parents. Parental efforts to establish a secure environment for their children and safeguard them from accidents are insufficient, since incidents involving children at home escalated during quarantine. State and health authorities are called upon to raise awareness and inform parents about issues of prevention and treatment of child injuries. It is essential to offer financial support and resources to enable parents to establish a secure environment for their children. It is additionally proposed that τhe authorities must exercise caution when determining the imposition of quarantine during public emergencies. Governments and families need to develop an integrated home plan to prevent involuntary child injuries in emergencies. Health professionals and all medical facilities should have the necessary readiness to deal effectively with child accidents during pandemic periods.

Εισαγωγή: Οι ακούσιοι παιδικοί τραυματισμοί στο σπίτι αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου ή αναπηρίας στα παιδιά και είναι από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που κάθε κοινωνία καλείται να επιλύσει. Τα οικιακά παιδικά ατυχήματα αποτελούσαν ήδη «επιδημία», όταν η ανθρωπότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με την πανδημία COVID-19. Η αύξηση των παιδικών ατυχημάτων στο σπίτι αποτελεί παράπλευρη βλάβη της πανδημίας. Ο ρόλος των γονέων στην πρόληψη αυτού του είδους ατυχημάτων είναι καθοριστικός, καθώς είναι οι κύριοι υπεύθυνοι της οικιακής ασφάλειας. Οι συνήθεις στρατηγικές πρόληψης των οικιακών ατυχημάτων εκ μέρους των γονέων περιλαμβάνουν συνήθως: α) την εφαρμογή μέτρων στο σπίτι, β) την επίβλεψη και γ) την εκμάθηση κανόνων ασφάλειας στα παιδιά τους. Ωστόσο, είναι ακόμη περιορισμένη η γνώση μας αναφορικά με: α) τις επιπτώσεις της καραντίνας κατά την πανδημία COVID-19 στην αύξηση των οικιακών παιδικών ατυχημάτων και β) τις αντιλήψεις και τις πρακτικές των γονέων ως προς την προστασία της ασφάλειας των παιδιών στο σπίτι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Σκοπός: Η παρούσα διδακτορική διατριβή επιχειρεί, αφενός να αποτυπώσει τον τύπο και τη συχνότητα των οικιακών παιδικών ατυχημάτων στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της καραντίνας λόγω πανδημίας COVID-19 και αφετέρου να αναδείξει τις αντιλήψεις και πρακτικές των γονέων και κηδεμόνων παιδιών ηλικίας 0 έως 14 ετών, ως προς την εξασφάλιση ενός ασφαλούς για τα παιδιά τους οικιακού περιβάλλοντος, τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τέλος, επιπλέον σκοπός της μελέτης είναι να διερευνήσει τις προτάσεις τους αναφορικά με την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των παιδικών ατυχημάτων στο σπίτι σε μια ενδεχόμενη μελλοντική καραντίνα λόγω πανδημίας. Μεθοδολογία: Η ερευνητική μελέτη ακολουθεί έναν μη πειραματικό σχεδιασμό συσχέτισης (non-experimental correlational study design). Πρόκειται επίσης, για αναδρομική συγχρονική μελέτη (cross-sectional study). Σχεδιάστηκε και διεξήχθη διαδικτυακή έρευνα κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2021. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσω ανώνυμου διαδικτυακού (online) ερωτηματολογίου (Google Forms) το οποίο αποτελούνταν από 41 ερωτήσεις και δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τις ανάγκες της παρούσας διδακτορικής διατριβής. Ο σύνδεσμος της ανώνυμης διαδικτυακής έρευνας αναρτήθηκε σε ενημερωτικούς ιστότοπους γονέων (parenting websites), διακινήθηκε μέσω κοινωνικών δικτύων και συμπληρώθηκε από ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα, γονέων/κηδεμόνων από όλη την Ελλάδα. Ορίστηκε επίσης, με σαφήνεια ο πληθυσμός από τον οποίο επιλέχθηκε το δείγμα της μελέτης. Το online ερωτηματολόγιο αποτεινόταν αποκλειστικά σε εκείνους τους γονείς/κηδεμόνες με παιδιά 0 έως 14 έτη οι οποίοι διέμεναν μόνιμα στην Ελλάδα, ενώ ζητήθηκε η συμπλήρωσή του μόνο από τον ένα γονέα με τον απαιτούμενο χρόνο συμπλήρωσης να κυμαίνεται στα 15 περίπου λεπτά.Αποτελέσματα: Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 140 γονείς και κηδεμόνες, με την μέση ηλικία των γονέων να είναι για τους μεν πατέρες τα 43,82 και για τις μητέρες τα 40,73 έτη. Το 42,9% των συμμετεχόντων ζούσε στο κέντρο πόλεων, ακολουθούμενο από εκείνους που ζούσαν σε αστικές περιοχές (30,0%, N = 42). Το 39,3% των γονέων ανέφερε ότι ο αριθμός των ατυχημάτων στο σπίτι τους αυξήθηκε και το 37,1% των οικογενειών αντιμετώπισε σοβαρό ή ήπιο ατύχημα. Η πλειοψηφία των ατυχημάτων σημειώθηκε μέσα στο σπίτι (75,8%). Τα πιο συχνά ατυχήματα ήταν τραυματισμοί (49,3%), ακολουθούμενα από πτώσεις (29,6%). Ποσοστό 49,4% των μητέρων δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας η επαγγελματική τους κατάσταση άλλαξε (άρχισαν να εργάζονται εξ αποστάσεως). Οι γονείς εξέφρασαν την άποψη ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η προσεκτική επίβλεψη των παιδιών τους (34,1%), καθώς και η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος στο σπίτι (15,2%), σε περίπτωση μελλοντικού εγκλεισμού των παιδιών στο σπίτι λόγω πανδημίας. Για εκείνους τους γονείς που δυσκολεύονται να επιβλέπουν συνεχώς το παιδί τους στο σπίτι, τα παιδικά ατυχήματα αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αύξηση των παιδικών ατυχημάτων υπήρξε και σε οικογένειες όπου οι γονείς συμφώνησαν περισσότερο ότι η καραντίνα ήταν υπεύθυνη για την αύξηση στα ατυχήματα (p < 0,001). Οι γονείς που πίστευαν ότι τα ατυχήματα στο σπίτι αυξήθηκαν, ήταν πιο πιθανό να συμφωνήσουν ότι τα παιδικά ατυχήματα είναι τυχαία γεγονότα που δεν μπορούν να ελεγχθούν. Παρατηρήθηκε ακόμη ότι οι γονείς που γνώριζαν πώς να δημιουργήσουν ένα ασφαλές οικιακό περιβάλλον, ανέφεραν ότι ο αριθμός των ατυχημάτων παρέμεινε ο ίδιος, σε σύγκριση με τους γονείς οι οποίοι δεν ήξεραν πώς να το πετύχουν αυτό και οι οποίοι αντιμετώπισαν αύξηση στα ατυχήματα (p = 0,006). Παρατηρήσαμε αύξηση των ατυχημάτων στις οικογένειες, όπου οι γονείς πίστευαν ότι το ανθρώπινο σφάλμα ή η υποτίμηση του κινδύνου ήταν υπεύθυνοι για τέτοια ατυχήματα. Τέλος, τα παιδικά ατυχήματα αυξήθηκαν σε οικογένειες, στις οποίες οι γονείς θεωρούσαν ότι το παιδί τους θα ήταν ασφαλέστερο στο σχολείο παρά στο σπίτι (p < 0,001). Εξετάστηκε επίσης, εάν η ηλικία των παιδιών συνδέεται με τη συχνότητα των παιδικών ατυχημάτων. Παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές (p < 0,001), με τα περισσότερα ατυχήματα να εμφανίζονται στα παιδιά ηλικίας 0-4 ετών, ακολουθούμενα από την ηλικιακή κατηγορία 5-9 ετών και τελευταία την ηλικία 10-14 ετών. Επιπλέον, ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό παιδικών ατυχημάτων παρατηρήθηκε σε αγροτικές/νησιωτικές περιοχές, καθώς και στα προάστια. Παρατηρήθηκε ότι τα περισσότερα από τα παιδιά που βρισκόταν στο σπίτι είτε με τον πατέρα είτε με τη μητέρα είχαν ένα ατύχημα, ενώ ένας σημαντικά υψηλότερος αριθμός ατυχημάτων συνέβη, όταν τα παιδιά ήταν με τους παππούδες, τα αδέλφια, έναν συγγενή, ένα ξένο, μια νταντά ή ακόμα και εντελώς μόνα τους (p = 0.051). Περισσότεροι από τους μισούς γονείς (58,6%) δήλωσαν ότι δεν ανησυχούν για τον αυξημένο κίνδυνο οικιακών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια του lockdown. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς συμβουλεύουν τα παιδιά τους για μέτρα προστασίας είτε συχνά (35%) είτε πάντα (30%). Όσον αφορά τη φροντίδα των παιδιών την περίοδο των lockdowns, η πλειοψηφία ανέφερε ότι τα παιδιά έμειναν στο σπίτι είτε με τη μητέρα τους (46,7%) είτε με τον πατέρα τους (19,9%). Όσον αφορά τις γνώσεις των γονέων αναφορικά με πρόληψη-αντιμετώπιση των παιδικών ατυχημάτων, το 59,3% ανέφερε ότι έχει παρακολουθήσει μαθήματα πρώτων βοηθειών, ενώ το 34,9% έχει πιστοποίηση στις πρώτες βοήθειες. Μόνο το 7,1% των γονέων παρακολούθησε κάποιο σεμινάριο το οποίο διοργανώθηκε είτε από το σχολείο του παιδιού (45,5%) είτε από ιδιώτες παιδίατρους (27,3%). Επιπλέον, το 82,9% (N = 116) ανέφερε ότι θα ήθελε να εκπαιδευτεί στην παροχή πρώτων βοηθειών. Τέλος, η πλειοψηφία των γονέων ανέφερε ότι διαθέτει στο σπίτι ένα φαρμακείο πρώτων βοηθειών για την αντιμετώπιση μικρών ατυχημάτων (96,4%). Αξιολογήσαμε περαιτέρω τις πρακτικές γονέων/κηδεμόνων ως προς την πρόληψη παιδικών ατυχημάτων στο οικιακό περιβάλλον. Μόνο λίγοι γονείς έλαβαν ειδικά μέτρα προστασίας των παιδιών τους κατά την πανδημική περίοδο. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι οι γονείς με ένα ή δύο παιδιά έλαβαν περισσότερα μέτρα προστασίας, όσον αφορά τις καλυμμένες πρίζες (δοκιμή Chi-squared, p = 0,003), τον έλεγχο της θερμοκρασίας του νερού στο μπάνιο και το να μην αφήνουν ποτέ το παιδί μόνο του (δοκίμασία Chi, p= 0,016) σε σύγκριση με τους γονείς που είχαν περισσότερα από τρία παιδιά. Τέλος, οι γονείς που παρακολούθησαν σεμινάρια σχετικά με την ασφάλεια ήταν εκείνοι που ανησυχούσαν περισσότερο για την πιθανότητα αύξησης των ατυχημάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας (τεστ Chi-squared, p=0.014). Συμπεράσματα: Πρόκειται για την πρώτη δημοσιευμένη ερευνητική μελέτη διεθνώς αναφορικά με τα παιδικά οικιακά ατυχήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και τις αντιλήψεις-πρακτικές των γονέων. Οι προσπάθειες των γονέων να οργανώσουν ένα ασφαλές περιβάλλον για τα παιδιά τους και να τα προστατεύσουν από ατυχήματα δεν είναι αρκετές, καθώς τα ατυχήματα παιδιών στο σπίτι αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Η πολιτεία και οι υγειονομικές αρχές καλούνται να ευαισθητοποιήσουν και να ενημερώσουν τους γονείς για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης παιδικών τραυματισμών. Επιβεβλημένη κρίνεται και η παροχή οικονομικής βοήθειας και διευκολύνσεων, προκειμένου οι γονείς να δημιουργήσουν ένα ασφαλές σπίτι για τα παιδιά τους. Προτείνεται επίσης, οι πολιτειακές και υγιεινομικές αρχές να είναι πολύ προσεκτικές, όταν αποφασίζουν να επιβάλλουν καραντίνα σε περιπτώσεις έκτακτης δημόσιας ανάγκης. Οι κυβερνήσεις και οι οικογένειες πρέπει να αναπτύξουν ολοκληρωμένο οικιακό σχέδιο για την πρόληψη των ακούσιων παιδικών τραυματισμών σε έκτακτες καταστάσεις. Τέλος, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και όλες οι ιατρικές δομές είναι ανάγκη να διαθέτουν την απαιτούμενη ετοιμότητα, ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα παιδικά ατυχήματα κατά τη διάρκεια περιόδων πανδημίας.