Η διερεύνηση του κοστολογικού συστήματος ως εργαλείο της διοικητικής λογιστικής στις Δημόσιες Μονάδες Υγείας και η δυνατότητα εξορθολογισμού του, για την υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων

Abstract

Effective costing in Public Healthcare Units (PHUs) is a crucial factor for ensuring sustainability and enhancing both the quality and quantity of provided health services. This doctoral dissertation highlights the significance of the costing system implemented by Greek Public Healthcare Units and the potential for its optimization to support informed decision-making. The research aims to identify weaknesses in the existing costing systems and propose targeted improvements that will enhance transparency, accuracy, and flexibility in resource management. Through data analysis and the application of modern methodologies, this dissertation seeks to provide a practical framework that will enable PHUs to make well-documented decisions, contributing to both the reduction of operational costs and the improvement of healthcare services. This research includes an extensive study using the census method across 122 PHUs with an established Financial Service, out of a total of 125 PHUs in Greece. Data were collected from 46 different PHUs (representing a minimum sample of 37.77%, with 72% being small and medium-sized units with a capacity of up to 399 beds, and 28% being large units with a capacity of 400+ beds), covering 107 financial executives. The findings indicate that the costing system in PHUs holds substantial practical value, as the information it provides facilitates decision-making related to goal setting and cost estimation of healthcare services. This strengthens the ability of PHUs to make well-informed decisions. Notably, DRGs (Diagnosis-Related Groups) significantly outperform KEN (Closed Consolidated Hospitalization) in the decision-making process by offering more accurate and reliable information for medical procedure costing. Specifically, DRGs ensure a more precise representation of actual costs compared to the KEN system, which exhibits weaknesses in this area. Furthermore, according to the findings, the New Accounting Framework of General Government (Presidential Decree 54/2018) is expected to contribute to the improvement of costing information by providing more qualitative and detailed financial data. The research concludes that maintaining the costing process in PHUs is essential for their financial sustainability. Additionally, improving the costing system through staff training, clear guidelines, and technological tools is necessary to enhance its accuracy and usability. Moreover, revising the pricing policy of healthcare services by phasing out KEN and gradually adopting the DRG system will further improve costing accuracy and decision-making. A smooth transition to the New Accounting Framework of General Government is also expected to play a significant role in this process. However, it represents a major challenge for PHUs, where adequate preparation will be crucial for the successful implementation of this reform.

Η αποτελεσματική κοστολόγηση στις Δημόσιες Μονάδες Υγείας (ΔΜΥ) αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα και τη βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας των παρεχόμενων υγειονομικών υπηρεσιών. Η παρούσα διδακτορική διατριβή αναδεικνύει τη σημαντικότητα του κοστολογικού συστήματος που εφαρμόζουν οι ελληνικές Δημόσιες Μονάδες Υγείας (ΔΜΥ) και τη δυνατότητα εξορθολογισμού του για την υποστήριξη και λήψη ποιοτικών αποφάσεων. Η έρευνα επιδιώκει να εντοπίσει αδυναμίες στα υφιστάμενα κοστολογικά συστήματα και να προτείνει στοχευμένες βελτιώσεις που θα ενισχύσουν τη διαφάνεια, την ακρίβεια και την ευελιξία στη διαχείριση των πόρων. Μέσω της ανάλυσης δεδομένων και της εφαρμογής σύγχρονων μεθοδολογιών, η διατριβή επιχειρεί να προσφέρει ένα πρακτικό πλαίσιο που θα επιτρέψει στις ΔΜΥ να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις, συμβάλλοντας τόσο στη μείωση του λειτουργικού κόστους όσο και στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Η παρούσα διδακτορική διατριβή παραθέτει μια εκτεταμένη έρευνα, με τη μέθοδο της απογραφής, σε 122 ΔΜΥ που διαθέτουν Οικονομική Υπηρεσία στο σύνολο των 125 ΔΜΥ της χώρας. Δεδομένα συλλέχθηκαν από 46 διαφορετικές ΔΜΥ [37,77% ελάχιστη αντιπροσώπευση, 72% μικρού και μεσαίου μεγέθους (δυναμικής έως 399 κλίνες) και 28% μεγάλου μεγέθους (δυναμικής 400+ κλινών)], με αντιπροσώπευση 107 οικονομικών στελεχών. Aπό την ανάλυση των ευρημάτων προέκυψε ότι, το κοστολογικό σύστημα στις ΔΜΥ έχει μεγάλη χρηστική αξία καθώς οι εξαγόμενες πληροφορίες του διευκολύνουν τη λήψη αποφάσεων που αφορούν τον σχεδιασμό στόχων και τον υπολογισμό του κόστους των υγειονομικών υπηρεσιών, ενισχύοντας τη δυνατότητα λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων από τις ΔΜΥ. Τα DRG’s (Διαγνωστικά Ομοιογενείς Ομάδες) υπερτερούν των ΚΕΝ (Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια) σημαντικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, παρέχοντας πιο ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες για την κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων. Ειδικότερα, τα DRG’s διασφαλίζουν μεγαλύτερη ακρίβεια στην αποτύπωση του πραγματικού κόστους σε σύγκριση με το σύστημα ΚΕΝ, το οποίο παρουσιάζει αδυναμίες στον τομέα αυτό. Επιπλέον, σύμφωνα με τα ευρήματα, τo Νέο Λογιστικό Πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης (Π.Δ. 54/2018), αναμένεται να συμβάλλει στην βελτίωση των κοστολογικών πληροφοριών καθώς θα παρέχει ποιοτικότερες και αναλυτικότερες πληροφορίες.Συμπερασματικά, η έρευνα αποκαλύπτει ότι είναι απαραίτητη η διατήρηση της κοστολογικής διαδικασίας στις ΔΜΥ για την οικονομική τους εξυγίανση. Απαραίτητη κρίνεται και η βελτίωση του κοστολογικού συστήματος μέσω εκπαίδευσης του προσωπικού, σαφών οδηγιών και τεχνολογικών εργαλείων που θα ενισχύσουν την ακρίβεια και τη χρηστικότητά του. Επιπρόσθετα, η αναθεώρηση της τιμολογιακής πολιτικής των υγειονομικών υπηρεσιών, με την κατάργηση των ΚΕΝ και την αντικατάστασή τους με τη σταδιακή υιοθέτηση του συστήματος DRG’s, θα συμβάλλει στη βελτίωση της κοστολόγησης και της λήψης αποφάσεων. Σε αυτό αναμένεται να συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό και η ομαλή μετάβαση στο Νέο Λογιστικό Πλαίσιο των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, αποτελώντας βασική πρόκληση για τις ΔΜΥ, με την προετοιμασία να είναι καθοριστική για την επιτυχία της μεταρρύθμισης.