The imprint of COVID-19 pandemic on Greek primary school teachers’ digital culture and pedagogical practices

Abstract

This dissertation investigates the multifaceted impact of the COVID-19 pandemic on the digital culture and teaching practices of primary school educators in Greece. With a primary focus on understanding the evolution of digital pedagogy amidst the pandemic, the study explores the integration of digital technologies within educational settings and its implications on educators’ practices and attitudes. The research is grounded in a socio-critical paradigm and utilizes a mixed-method explanatory research design. This approach includes both quantitative and qualitative methods to provide a comprehensive analysis of the ways Emergency Remote Teaching and Intermittent Face to Face Teaching influenced immediate teaching practices and the broader educational landscape. Data collection involved questionnaires (417 responses) and focus groups (30 participants), engaging primary school teachers across various regions of Greece. The findings reveal significant transformations in digital engagement among educators, catalyzed by the urgent shift to remote teaching. However, the persistence of traditional pedagogical methods highlights a nuanced integration of digital tools, driven more by necessity than by a fundamental shift in teaching methodologies. The study also uncovers disparities in digital access and competence, which exacerbated existing educational inequalities, particularly in under-resourced areas. Importantly, the research identifies several positive outcomes of the pandemic-induced shift to digital teaching. These include increased flexibility in teaching and learning processes, greater opportunities for professional development in digital competencies, and the adoption of innovative pedagogical strategies that were previously underutilized. The forced adaptation to digital technologies spurred creativity and collaboration among educators, leading to a more dynamic and interconnected educational environment. Key recommendations emerging from this research emphasize the need for continuous professional development to equip teachers with the necessary digital and pedagogical skills. Furthermore, the study advocates for the development of a robust digital infrastructure to ensure equitable access to technology and training. The insights gained from this research underscore the importance of preparedness and adaptability in education, offering valuable lessons for future educational policy and practice. Overall, this dissertation contributes to the academic discourse on digital pedagogy, providing empirical evidence of the shifts induced by a global crisis and proposing actionable pathways for enhancing digital integration in education. The lessons learned during the COVID-19 pandemic present an opportunity to reimagine and reform educational systems, fostering more dynamic, inclusive, and technologically equipped learning environments.

Η παρούσα διατριβή διερευνά τις πολύπλευρες επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην ψηφιακή κουλτούρα και τις διδακτικές πρακτικές των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Με πρωταρχική εστίαση στην κατανόηση της εξέλιξης της ψηφιακής παιδαγωγικής εν μέσω της πανδημίας, η μελέτη διερευνά την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στα εκπαιδευτικά πλαίσια και τις επιπτώσεις της στις πρακτικές και τις στάσεις των εκπαιδευτικών. Η έρευνα βασίζεται σε ένα κοινωνικο-κριτικό μοντέλο και χρησιμοποιεί έναν επεξηγηματικό ερευνητικό σχεδιασμό μεικτής μεθόδου. Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές μεθόδους για την παροχή μιας ολοκληρωμένης ανάλυσης των τρόπων με τους οποίους η επείγουσα εξ αποστάσεως διδασκαλία και η διακοπτόμενη διδασκαλία πρόσωπο με πρόσωπο επηρέασαν τις άμεσες διδακτικές πρακτικές και το ευρύτερο εκπαιδευτικό τοπίο. Η συλλογή δεδομένων περιελάμβανε ερωτηματολόγια (417 απαντήσεις) και ομάδες εστίασης (30 συμμετέχοντες), με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν σημαντικούς μετασχηματισμούς στην ψηφιακή εμπλοκή των εκπαιδευτικών, που καταλύθηκαν από την επείγουσα στροφή στην εξ αποστάσεως διδασκαλία. Ωστόσο, η επιμονή των παραδοσιακών παιδαγωγικών μεθόδων αναδεικνύει μια διαφοροποιημένη ενσωμάτωση των ψηφιακών εργαλείων, η οποία οφείλεται περισσότερο στην ανάγκη παρά σε μια θεμελιώδη αλλαγή στις μεθοδολογίες διδασκαλίας. Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης ανισότητες στην ψηφιακή πρόσβαση και ικανότητα, οι οποίες επιδείνωσαν τις υφιστάμενες εκπαιδευτικές ανισότητες, ιδίως σε περιοχές με ελλιπείς πόρους. Είναι σημαντικό ότι η έρευνα εντοπίζει διάφορα θετικά αποτελέσματα της στροφής προς την ψηφιακή διδασκαλία λόγω της πανδημίας. Αυτά περιλαμβάνουν αυξημένη ευελιξία στις διαδικασίες διδασκαλίας και μάθησης, μεγαλύτερες ευκαιρίες για επαγγελματική ανάπτυξη σε ψηφιακές ικανότητες και την υιοθέτηση καινοτόμων παιδαγωγικών στρατηγικών που προηγουμένως δεν χρησιμοποιούνταν επαρκώς. Η αναγκαστική προσαρμογή στις ψηφιακές τεχνολογίες ώθησε τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών, οδηγώντας σε ένα πιο δυναμικό και διασυνδεδεμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Οι βασικές συστάσεις που προκύπτουν από αυτή την έρευνα υπογραμμίζουν την ανάγκη για συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη, ώστε να εξοπλιστούν οι εκπαιδευτικοί με τις απαραίτητες ψηφιακές και παιδαγωγικές δεξιότητες. Επιπλέον, η μελέτη τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης μιας ισχυρής ψηφιακής υποδομής για τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην τεχνολογία και την κατάρτιση. Οι γνώσεις που αποκτήθηκαν από την παρούσα έρευνα υπογραμμίζουν τη σημασία της ετοιμότητας και της προσαρμοστικότητας στην εκπαίδευση, προσφέροντας πολύτιμα διδάγματα για τη μελλοντική εκπαιδευτική πολιτική και πρακτική. Συνολικά, η παρούσα διατριβή συμβάλλει στον ακαδημαϊκό διάλογο για την ψηφιακή παιδαγωγική, παρέχοντας εμπειρικά στοιχεία για τις αλλαγές που προκαλούνται από μια παγκόσμια κρίση και προτείνοντας εφαρμόσιμες οδούς για την ενίσχυση της ψηφιακής ενσωμάτωσης στην εκπαίδευση. Τα διδάγματα που αποκομίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 αποτελούν ευκαιρία για επανασχεδιασμό και μεταρρύθμιση των εκπαιδευτικών συστημάτων, προωθώντας πιο δυναμικά, χωρίς αποκλεισμούς και τεχνολογικά εξοπλισμένα μαθησιακά περιβάλλοντα.