Η αυτό-αξιολόγηση μαθητών δημοτικού κατά την διαδικασία εκμάθησης προγραμματιστικών εννοιών με χρήση ειδικά σχεδιασμένων σύγχρονων εκπαιδευτικών εργαλείων μάθησης

Abstract

This study focuses on students' self-assessment during their learning process related to programming concepts, taking into account both its advantages and challenges, with the aim to contribute to the development of guiding principles and practices and enhance the teaching process of computer programming in primary education. This is a research area that, to the best of our knowledge, has not fully investigated, especially in Greek schools, and its originality lies in the application of an integrated approach, which combines the analysis, correlation and triangulation of data from both bibliographic and pilot studies sources. The literature review revealed that there are few learning environments, adapted to students’ needs, for teaching programming in primary education. Also, it appears that there are no tools that incorporate criteria for evaluating student performance, offering immediate feedback that contributes to acknowledging their skills, abilities and values. Moreover, the integration of programming into the primary education curriculum is considered a relatively and new emerging area. Therefore, it follows that there is no research activity on self-assessment in this area. In this perspective, the thesis endeavors to enrich an open and worldwide research field, with the aim of providing valuable suggestions on how self-assessment can influence the process of learning. This approach opens up new avenues of applied and experimental research into the development of educational theory and practice, in order to improve teaching and learning of computer programming in Greek schools. The central focus of the research inquiries in this study, aims to pinpoint components that will yield significant insights regarding: (a) students’ experience during their engagement into computer programming courses, (b) the impact of the self-assessment framework on the advancement of programming skills, (c) the enhancement of students’ skills alongside the identification of obstacles they may face during their self-assessment process, (d) teachers’ challenges during incorporation modern educational tools in the learning process and (e) the attitude of teachers as well as the role they play in the students’ self-evaluation process. Overall, we expect the thesis to serve as an essential resource for students, teachers, and researchers, facilitating continual improvements in the educational process and students’ programming experience. Ultimately, the research findings generate recommendations for educational authorities, including the Ministry of Education and the Institute of Educational Policy, which can form the basis for further exploration, investigation and discussion in the educational field with the aim of improving the Primary school curricula.

Η παρούσα έρευνα επικεντρώνεται στην αυτό-αξιολόγηση των μαθητών κατά τη διαδικασία εκμάθησης προγραμματιστικών εννοιών, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα πλεονεκτήματα όσο και τις προκλήσεις της, με στόχο να συμβάλλει στην ανάπτυξη κατευθυντήριων αρχών και πρακτικών για τη βελτίωση της διδασκαλίας του προγραμματισμού στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Πρόκειται για μια θεματική περιοχή που δεν έχει διερευνηθεί στον Ελλαδικό χώρο και η πρωτοτυπία της έρευνας έγκειται στην εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης που συνδυάζει την ανάλυση, συσχέτιση και διασταύρωση στοιχείων από δύο πηγές, τη βιβλιογραφική ανασκόπηση και τις πιλοτικές εφαρμογές. Η βιβλιογραφική επισκόπηση ανέδειξε ότι υπάρχουν ελάχιστα περιβάλλοντα μάθησης, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των μαθητών, για τη διδασκαλία του προγραμματισμού στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, προκύπτει ότι δεν υπάρχουν εργαλεία τα οποία ενσωματώνουν κριτήρια για την αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών, παρέχοντας άμεση ανατροφοδότηση, η οποία συμβάλει στην αναγνώριση των ικανοτήτων και των αξιών τους. Η ενσωμάτωση, λοιπόν, της διδασκαλίας του προγραμματισμού στο πρόγραμμα σπουδών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θεωρείται σχετικά νέα και αναδυόμενη περιοχή για αυτό και άλλωστε δεν υπάρχει ερευνητική δραστηριότητα σχετικά με την αυτό-αξιολόγηση σε αυτόν τον τομέα. Προς αυτή την κατεύθυνση, η παρούσα διατριβή φιλοδοξεί να συμβάλλει σε ένα ανοικτό και διεθνές ερευνητικό πεδίο και να παράσχει πολύτιμες εισηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίον η αυτό-αξιολόγηση μπορεί να επηρεάσει τη μάθηση, ανοίγοντας νέους δρόμους για την ανάπτυξη της εκπαιδευτικής θεωρίας και πρακτικής, με σκοπό τη βελτίωση της διδασκαλίας του προγραμματισμού στα ελληνικά σχολεία. Τα ερευνητικά ερωτήματα που επιδιώκει να προσεγγίσει η παρούσα μελέτη έχουν ως στόχο να αναζητήσουν στοιχεία τα οποία θα παρέχουν σημαντικά ευρήματα αναφορικά με (α) την εμπειρία των μαθητών κατά την ενασχόληση τους με το αντικείμενο του προγραμματισμού, (β) τις επιπτώσεις του συστήματος αυτό-αξιολόγησης στην ανάπτυξη των προγραμματιστικών τους δεξιοτήτων, (γ) τις δεξιότητες που αναπτύσσουν αλλά και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι μαθητές κατά τη διαδικασία της αυτό-αξιολόγησης τους, (δ) τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί σχετικά με τη χρήση σύγχρονων εκπαιδευτικών εργαλείων στη μαθησιακή διαδικασία και (ε) τη στάση των εκπαιδευτικών καθώς και το ρόλο που διαδραματίζουν στη διαδικασία της αυτό-αξιολόγησης των μαθητών τους. Συνολικά, η διατριβή προσδοκούμε ότι θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο, τόσο για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους ερευνητές, που θα συμβάλει στη συνεχή βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της εμπειρίας των μαθητών στον τομέα του προγραμματισμού. Τέλος, τα ευρήματα της παρούσας έρευνας εγείρουν προτάσεις για τους φορείς της εκπαίδευσης, όπως το υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν βάση για περαιτέρω εξερεύνηση και συζήτηση στον εκπαιδευτικό χώρο, με στόχο τη βελτίωση του προγράμματος σπουδών στο Δημοτικό Σχολείο.