Η μικρομυθοπλασία στη σύγχρονη ελληνική και ξένη λογοτεχνία και η διδακτική αξιοποίησή της μέσω δημιουργικής γραφής: στοιχεία ιστορίας, θεωρίας, παιδαγωγικής

Abstract

This thesis explores microfiction dynamics to literature teaching and its mental and sentimental impact if combined with a creative writing workshop. Microfiction is a versatile narrative praxis that often uses the language in an experimental way. Its connectivity with other interdisciplinary axes, its brevity, its shortness, and its lack of significant narration elements (such as a completed plot, characters identity or settings) suit in a significant level to young generation shrunk reading time. The thesis examines the way that explicit and implicit mechanisms of inspiration get activated through microfiction’s flexibility and plasticity. It proposes the “writing emancipation process” a new, constructing writing methodology (through a variety of original exercises) that constitutes a simulation of writing process, in order a writing emancipation will take place. It is action research that took place during eight academic lessons with the participation of twenty-six students of Department of Pedagogy and Prime Education in National and Kapodistrian University of Athens, in 2022. Over eight hundred original microfictions written by the students and two questionnaires (upon microfiction and the creative writing workshop experience in generally) constituted our research data. Both cognitive and metacognitive impact were examined. The research data evaluation shows that a microfiction creative writing workshop can empower learning & provide a holistic, memorable storytelling experience of creativity, multiple literacies, and hopefully a wiser, more connected, and mindful way of living, respectfully to minimal aesthetics.

Το θέμα της διατριβής είναι η διδακτική δυναμική της μικρομυθοπλασίας στη διδασκαλία της λογοτεχνίας καθώς και το διανοητικό και συναισθηματικό αποτύπωμά της μέσω ενός εργαστηρίου δημιουργικής γραφής. Ο πολυμορφισμός της μικρομυθοπλασίας, οι εκφραστικοί –συχνά στα όρια της γλώσσας– πειραματισμοί της, η συνδεσιμότητά της με άλλους διαθεματικούς ή/και διεπιστημονικούς άξονες, αλλά και η βραχύτητα, η πυκνότητα και η ελλειπτικότητά της συνιστούν σαγηνευτικά χαρακτηριστικά, απολύτως ταιριαστά με τους σύγχρονους, συρρικνωμένους χρόνους των νεανικών αναγνωσμάτων και αποτελούν μια διδακτική πρόκληση. Η διατριβή εξετάζει με ποιους μηχανισμούς, ρητούς ή/και άρρητους, ενεργοποιείται η έμπνευση για την συγγραφή μιας ολοκληρωμένης ιστορίας μέσα από την παράλληλη διερεύνηση της πλαστικότητας και της ευελιξίας της μικρομυθοπλασίας ως προς την υπηρέτηση των διδακτικών στόχων της έρευνας. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνεται ως μέθοδος η "συγγραφική χειραφέτηση", μια νέα, εποικοδομιστική μεθοδολογία συγγραφής (μέσα από τη δημιουργία πρωτότυπων ασκήσεων) ως προσομοίωση της συγγραφικής διαδικασίας, προκειμένου να ενισχυθούν και να χειραφετηθούν συγγραφικά οι νέοι, που δεν είναι επαγγελματίες συγγραφείς. Η έρευνα δράσης διεξήχθη σε 26 φοιτήτριες του ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ κατά τη διάρκεια 8 ακαδημαϊκών μαθημάτων και απέδωσε πάνω από 800 πρωτότυπες μικρομυθοπλασίες των φοιτητριών καθώς και 2 ερωτηματολόγια, που ερεύνησαν τόσο την επίδραση της μικρομυθοπλασίας ως νεόκοπο είδος όσο και της συνολικής εμπειρίας του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής. Εξετάστηκαν επομένως η συνολική ανταπόκριση (αναγνωστική και συγγραφική) στη σύζευξη δημιουργικής γραφής και μικρομυθοπλασίας αλλά και η μεταναγνωστική σκευή που αποκόμισαν τα συγγραφικά υποκείμενα, σε σχέση όχι μόνο με τη λογοτεχνία αλλά γενικότερα, σε σχέση με τον εαυτό τους και τη ζωή. Η έρευνα κατέδειξε ότι η μικρομυθοπλασία σε συνδυασμό με ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής μπορεί να λειτουργήσει σα μια ολιστική, αξιομνημόνευτη εμπειρία αφήγησης ιστοριών και να αναδυθεί σε ένα ευέλικτο, πολυδιάστατο εργαλείο διδασκαλίας της λογοτεχνίας: μπορεί να αποδώσει πολλαπλούς γραμματισμούς (γλωσσικούς, συναισθηματικούς, υπαρξιακούς/φιλοσοφικούς και επαγγελματικούς) και να δημιουργήσει μια πιο ενσυνείδητη στάση ζωής, με μεγαλύτερο σεβασμό απέναντι στην αισθητική του μικρού.