Τα παιδιά γονέων με διαταραχές από το φάσμα των ψυχώσεων, το αναπτυξιακό ψυχικό τραύμα και το πλαίσιο της οικογένειας

Abstract

The main aim of this study is to articulate and understand the experience of growing up with parents diagnosed on the spectrum of psychosis, and to explore the ways in which children themselves actively interpret and reflect on this experience in relation to their family context. It also aims to increase knowledge about the developmental trauma experienced by children with a parent with a mental illness, including attachment trauma, and the impact this can have on different areas of emerging adulthood. A narrative approach was chosen to best serve the purpose of the research. The research sample consists of 10 female and 7 male participants in emerging adulthood who have a parent diagnosed with psychosis. Data were collected through semi-structured interviews. The recorded material was then transcribed verbatim into written form. The data was processed using the method of narrative thematic analysis. According to the results, six main themes emerged. The first theme concerns perceptions of the family context, which includes subthemes on family communication patterns, family values, intergenerational influences, family adversity and perceptions of parents. The second theme relates to the dynamics of family relationships. This theme includes perceptions of the relationship with the affected and healthy parent, of the sibling relationship and of the relationship with the wider environment. The third theme concerns the experience of the parent's psychiatric difficulties. This theme is made up of knowledge of the parent's psychiatric diagnosis, experience of the parent's clinical picture, perception of the course of the parent's psychiatric manifestations, suicide attempts and perception of family members' attitudes towards the parent's problem. The fourth theme relates to the impact of parental psychosis on the child and includes sections on the child as a caregiver, emotional impact, negative memories, stigma and sources of support. The fifth theme relates to making sense of the experience of parental mental illness, including subthemes on self-image as an adolescent, attributions for parental mental illness, life lessons, positive achievements and advice for similar cases. The sixth theme is identity formation in emerging adulthood. This theme includes sections on the impact of parental mental illness today, the emerging adult in the role of caregiver, the emotional impact on emerging adulthood, partner relationships, the relationship with the affected parent today, and the future self.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να αρθρωθεί και να κατανοηθεί η εμπειρία του να μεγαλώνει κανείς με γονείς με διάγνωση από το φάσμα των ψυχώσεων και να διερευνηθούν οι τρόποι που τα ίδια τα παιδιά ερμηνεύουν ενεργητικά και αναστοχάζονται αυτήν την εμπειρία σε συνάρτηση με το οικογενειακό τους πλαίσιο. Επίσης, σκοπός είναι να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις υπό το πρίσμα του αναπτυξιακού ψυχικού τραύματος για τα παιδιά με ψυχικά πάσχοντα γονιό, συμπεριλαμβανομένου του τραύματος του δεσμού, και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει σε διάφορους τομείς στην αναδυόμενη ενηλικίωση. Για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση του σκοπού της έρευνας επελέγη η αφηγηματική προσέγγιση. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 17 συμμετέχοντες (10 γυναίκες και 7 άνδρες) στην αναδυόμενη ενηλικίωση, με γονιό με διάγνωση από το φάσμα των ψυχώσεων. Η παραγωγή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ημιδομημένης συνέντευξης. Ακολούθησε η κατά λέξη μετεγγραφή του ηχογραφημένου υλικού σε γραπτό λόγο. Η επεξεργασία των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με την μέθοδο της αφηγηματικής θεματικής ανάλυσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα προέκυψαν έξι μείζονα θέματα. Το πρώτο θέμα αφορά το πώς κατανοούν του οικογενειακού πλαισίου, στο οποίο υπάγονται οι ενότητες σχετικά με τα οικογενειακά πρότυπα επικοινωνίας, την πρόσληψη των οικογενειακών αξιών, τις διαγενεακές επιρροές, τις οικογενειακές αντιξοότητες και την πρόσληψη των γονέων. Το δεύτερο θέμα αφορά τη δυναμική των οικογενειακών σχέσεων. Το θέμα αυτό περιλαμβάνει τους τρόπους νοηματοδότησης της σχέσης με τον πάσχοντα και τον υγιή γονιό, της σχέσης μεταξύ των αδελφών, και των σχέσεων με το ευρύτερο περιβάλλον. Το τρίτο θέμα αφορά το βίωμα των ψυχιατρικών δυσκολιών του γονιού. Το θέμα αυτό απαρτίζεται από τις γνώσεις για την ψυχιατρική διάγνωση του γονιού, το βίωμα της κλινικής εικόνας του γονιού, την πρόσληψη της πορείας των ψυχιατρικών εκδηλώσεων του γονιού, τις απόπειρες αυτοκτονίας και την πρόσληψη της στάσης των μελών της οικογένειας για το πρόβλημα του γονιού. Το τέταρτο θέμα αφορά τον αντίκτυπο της γονικής ψύχωσης στο παιδί, που περιλαμβάνει τις ενότητες: το παιδί στο ρόλο του φροντιστή, το συναισθηματικό αντίκτυπο, τις αντίξοες αναμνήσεις, το στίγμα, και τις πηγές στήριξης. Το πέμπτο θέμα αναφέρεται στη νοηματοδότηση της εμπειρίας της γονικής ψυχικής νόσου, με κύριες ενότητες την εικόνα του εαυτού μεγαλώνοντας, τους αιτιοπροσδιορισμούς για τη γονική ψυχική νόσο, τα μαθήματα ζωής, τα θετικά επιτεύγματα και τις συμβουλές για αντίστοιχες περιπτώσεις. Το έκτο θέμα αφορά τη διαμόρφωση της ταυτότητας στην αναδυόμενη ενηλικίωση. Στο θέμα αυτό περιλαμβάνονται οι ενότητες για τις επιπτώσεις της γονικής ψυχικής νόσου σήμερα, το νέο ενήλικα σε ρόλο φροντιστή, το συναισθηματικό αντίκτυπο στην αναδυόμενη ενηλικίωση, τις συντροφικές σχέσεις, τη σχέση με τον πάσχοντα γονιό σήμερα, και τον εαυτό στο μέλλον.