On the pragmatics of numeral modifiers: the availability and time course of variation, ignorance and indifference inferences

Abstract

Languages have a quite large inventory of expressions to refer to an imprecise quantity such as n ≥ 4. In English, for instance, this quantity can be described by the expressions 4 or more, at least 4, more than 3, minimally 4, over 3, etc. Do all these expressions actually convey the exact same meaning? No. Some of them, i.e., at least 4, 4 or more, minimally 4 (vs. more than 3, over 3), have been found to additionally convey speaker ignorance effects and these effects are pragmatic in nature. This dissertation probes experimentally speaker ignorance effects as well as two other types of meaning, i.e., variation effects and speaker indifference effects, by looking at the on-line and the real-time comprehension of utterances with two distinct kinds of numeral modifiers, represented by at least and more than. The aim is to find out where one should draw the dividing line between the core meaning and the pragmatic meaning of each kind of modifiers, and how different these two are, with a main focus on their pragmatics. Experimental data reveal that all three types of inference are available with both at least and more than, and are non-obligatory, context-dependent pragmatic inferences. It is further shown that more than triggers variation and speaker ignorance inferences less robustly compared to at least. These findings point to an account where the inferences of at least and more than come about through different routes. Those associated with more than are based on standard Quantity reasoning. The same holds partly for at least, but in addition superlative modifiers trigger a Manner implicature based on a conventional signal of anti-specificity. As to speaker indif- ference inferences, the opposite pattern seems to arise between the two numeral modifiers. This could still be accommodated by the aforementioned account as long as we take conventionalization processes into consideration.

Η παρούσα διατριβή μελετά συγκεκριμένες ποσοτικές εκφράσεις διαβάθμισης που ονομάζονται τροποποιημένα αριθμητικά. Στόχος της είναι η οριοθέτηση της βασικής, κυριολεκτικής σημασίας αυτών των εκφράσεων και ο διαχωρισμός της από αυτή που προκύπτει από συναγωγές κατά τη χρήση τους μέσω Εξωγλωσσικής Συλλογιστικής. Υπάρχουν διάφορα είδη τροποποιημένων αριθμητικών: άλλα περιέχουν υπερθετικούς τύπους (π.χ., τουλάχιστον 3 παιδιά, το λιγότερο 3 παιδιά), άλλα συγκριτικούς τύπους (π.χ., περισσότερα από 2 παιδιά), και άλλα διαζευκτικούς τύπους (π.χ., 2 ή παραπάνω παιδιά, 2 ή περισσότερα παιδιά), καθώς όλα εκφράζουν την ίδια ποσοτική σημασία ή πληροφοριακό φορτίο, δηλαδή n ≥ 2 όσον αφορά στον αριθμό των παιδιών στα προαναφερθέντα παραδείγματα. Χρησιμοποιώντας state-of-the-art μεθοδολογίες που προέρχονται από τους τομείς της Γνωστικής Ψυχολογίας και της Ψυχογλωσσολογίας (δοκιμασίες κρίσης αποδεκτότητας, δοκιμασίες κρίσης συνοχής ‘coherence judgement tasks’, inferential δοκιμασίες, και eye-tracking κατά τη διάρκεια διαβάσματος), η εργασία αυτή ερευνά την offline and online κατανόηση εκφωνημάτων της Ολλανδικής και της Αγγλικής γλώσσας με διαφορετικά είδη τροποποιημένων αριθμητικών είτε σε περιβάλλοντα που είναι στην εμβέλεια κάποιου λογικού τελεστή (π.χ., καθολικού ποσοδείκτη, τροπικού ρήματος) είτε σε ουδέτερα, μη εγκιβωτισμένα περιβάλλοντα. Με τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται στην εν λόγω έρευνα, έγινε ταυτοποίηση ποικίλων ειδών υπονοημάτων που μεταδίδονται από τέτοια εκφωνήματα. Συγκεκριμένα, τα στατιστικά σημαντικά πειραματικά ευρήματα έδειξαν ότι και τα τρία είδη τροποποιημένων αριθμητικών ενέχουν τα ίδια είδη υπονοημάτων κατά τη χρήση τους (στο αντίστοιχο περιβάλλον στο οποίο εμφανίζονται), τα οποία είναι τα εξής: partial variation (or free-choice-like) effects, speaker ignorance, και speaker indifference effects. Εντούτοις, τα αποτελέσματα έδειξαν επιπλέον ότι τα τρία είδη τροποποιημένων αριθμητικών υπό μελέτη μεταδίδουν τα προηγούμενα υπονοήματα σε διαφορετικό βαθμό και με διαφορετική ισχύ: τα υπονοήματα που μεταδίδονται από τα αριθμητικά με υπερθετικούς και διαζευκτικούς τύπους (π.χ., at least n ‘τουλάχιστον n’ και n or more ‘n ή περισσότερα’) είναι πολύ πιο ισχυρά και εμφανίζονται πιο συχνά σε σχέση με αυτά που μεταδίδονται από τα αριθμητικά με τον συγκριτικό τύπο (π.χ., more than n-1 ‘περισσότερα από n − 1’). Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ευρήματα, η παρούσα διατριβή αξιολογεί τις ήδη υπάρχουσες θεωρίες τροποποιημένων αριθμητικών, καταλήγοντας στο ότι υπάρχει ανάγκη για μια νέα θεωρία που να μπορεί να εξηγήσει τη διαθεσιμότητα και των τριών ειδών υπονοημάτων. Η διατριβή αυτή κλείνει προτείνοντας ένα θεωρητικό μοντέλο που εξηγεί επαρκώς και τα τρία είδη υπονοημάτων, παράγοντάς τα από τον ίδιο πραγματολογικό μηχανισμό και τα τρία. Επιπρόσθετα, η θεωρία που προτείνεται υποστηρίζει ότι τα τρία είδη τροποποιημένων αριθμητικών μοιράζονται τα ίδια alternatives, τα οποία απαρτίζουν τις κλίμακες που συνδέονται με τα εν λόγω αριθμητικά που αποτελούν εκφράσεις διαβάθμισης (scalar expressions). Ένα μέρος αυτών των alternatives όμως διαφέρουν για τα υπερθετικά και διαζευκτικά τροποποιημένα αριθμητικά από τη μία, και για τα συγκριτικά αριθμητικά από την άλλη. Για τα προηγούμενα αριθμητικά, τα alternatives αυτά παράγονται βάσει μιας προϋπόθεσης (ήτοι anti-specificity presupposition) που συνοδεύει τη χρήση τους και τροφοδοτούνται σε έναν πραγματολογικό συλλογισμό που βασίζεται στο Αξίωμα του Τρόπου (Maxim of Manner) του Grice. Για τα τελευταία αριθμητικά (π.χ., περισσότερα από 2 παιδιά), τα εν λόγω alternatives προέρχονται από μία πραγματολογική κλίμακα του Horn (Horn scale) και χρησιμοποιούνται σε έναν συνήθη πραγματολογικό συλλογισμό που βασίζεται στο Αξίωμα της Ποσότητας (Maxim of Quantity) του Grice. Tα υπονοήματα που προέρχονται από συλλογιστική που βασίζεται στην ύπαρξη μιας προϋπόθεσης που συνοδεύει πάντα τη χρήση των σχετικών όρων είναι πιο ισχυρά και πιο συχνά εμφανιζόμενα σε σύκριση με τα πιο συνήθη υπονοήματα Ποσότητας (Quantity implicatures). Έτσι, η θεωρία αυτή εξηγεί και το εύρημα αναφορικά με τη διαφορά των τροποποιημένων αριθμητικών ως προς την ισχύ των υπονοημάτων που μεταδίδουν, αποδίδοντάς τη στην προαναφερθείσα διαφορά ισχύος των σχετικών υπονοημάτων λόγω της διαφοράς (μέρος των) των εμπλεκόμενων alternatives ως προς τη φύση και προέλευσή τους (ήτοι με βάση μια προϋπόθεση vs. από κλίμακα του Horn). Η παρούσα διατριβή συμβάλλει ουσιωδώς στην πρόοδο της έρευνας στα πεδία της Σημασιολογίας, της Πραγματολογίας, και της Ψυχογλωσσολογίας, καταδεικνύοντας την ανάγκη θεωρητικών μοντέλων και πλαισίων που είναι ικανά να περιγράψουν και να ερμηνεύσουν όχι μόνο την εμφάνιση και διαθεσιμότητα ή μη ορισμένων συναγωγών, αλλά και τις ανεπαίσθητες, μικρότερες διακρίσεις που απαντώνται μεταξύ διαφορετικών στοιχείων ως προς έναν συγκεκριμένο τύπο συναγωγής και την ισχύ αυτής.