Επιδημιολογική μελέτη για τον προσδιορισμό του επιπολασμού του βρογχικού άσθματος σε ενήλικες στην Κύπρο

Abstract

Background: Asthma is a heterogeneous chronic disease, characterized by airway inflammation. Asthma is a common disease affecting 1–18% of the population in different countries. Until now there are not available data for the prevalence of asthma in adults in Cyprus. There are data from surveys for children and population younger than 18 year-old .Aim: The aim of the current study is to estimate the prevalence of asthma in adults by gender, age and urban/rural living groups in Cyprus. Method: The study was performed in 1914 participants selected between 8996 individuals (A random-digit telephone dialing was used, and more than 8900 telephone calls were attempted). The 8996 individuals were selected randomly covering the five major areas of Cyprus, urban and rural regions. Inclusion criteria was: age ≥18 years old. The participants answered a short screening questionnaire of 12 questions and a main questionnaire of 47 questions. All they underwent pre and post brochodilatatory lung function tests after the inhalation of 400μg salbutamol via spacer device. Measurement of total IgE and Eosinophil Cationic Protein was also performed. Results: The overall prevalence of brochial athma in adults in Cyprus was 5,57% (61,1% in men and 38,9% in women). The asthma prevalence in age ≤40 years old was 27,8% , in age 41-59 years old (41,7%) and ≥60 years old (30,6%). Between the participants with established brochial asthma, a number of 36,1% individuals were current smokers. A total value of IgE more than 115 IU and a total value of Eosinophil Cationic Protein (ECP) more than 20IU were found in 40% of the participants with established brochial asthma. Conclusion: This was the first two-stage case report based study, performed in Cyprus, that covered a wide geographical range of Cyprus and a total population of more than 865,000 Greek-Cypriots. The results of the current study suggests that brochial asthma is a serius health problem in Cyprus. Health programs that focusing in prevention, early detection and management – treatment of the individuals with brochial asthma are needed. Key words: Asthma, Prevalence, Cyprus

Εισαγωγή: Το βρογχικό άσθμα αποτελεί ετερογενή νόσο που συνήθως χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών. Καθορίζεται από την παρουσία συμπτωμάτων εκ του αναπνευστικού συστήματος, όπως η συρίττουσα αναπνοή, η ύπαρξη δύσπνοιας, βήχα, αίσθημα βάρους στον θώρακα, τα οποία ποικίλουν σε ένταση και διάρκεια και συνοδεύονται από περιορισμό της εκπνευστικής ροής, η οποία δύναται να μεταβάλλεται. Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία, το άσθμα είναι ένα από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 1-18% σε διάφορες χώρες παγκοσμίως. Στην Κύπρο πραγματικά επιδημιολογικά δεδομένα επιπολασμού του βρογχικού άσθματος σε ενήλικες δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα. Προσπάθειες έχουν γίνει από μεμονωμένους ερευνητές έως τώρα, κυρίως σε ότι αφορά το παιδικό άσθμα, αλλά τα στοιχεία αυτά είναι αποσπασματικά, αφορούν συγκεκριμένες περιοχές της χώρας και σίγουρα δεν μπορούν να γενικευθούν στο σύνολο του πληθυσμού. Σκοπός μελέτης: Η διενέργεια αυτής της επιδημιολογικής μελέτης για τον υπολογισμό του επιπολασμού του βρογχικού άσθματος σε ενήλικες στην Κύπρο με εξαίρεση τις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας θεωρείται πολύ σημαντική. Πρωτεύων στόχος της μελέτης αποτέλεσε ο προσδιορισμός του επιπολασμού του βρογχικού άσθματος και αλλεργιών σε ενήλικες στην Κύπρο ανά ηλικία, φύλο, επαρχία διαμονής, αγροτικές-αστικές περιοχές. Επιμέρους στόχοι της μελέτης αποτέλεσαν ο καθορισμός της συχνότητας του καπνίσματος, ο προσδιορισμός των επιπέδων IgE και ECP, η διενέργεια λειτουργικού ελέγχου αναπνευστικού προ και μετά βρογχοδιαστολής στον πληθυσμό της μελέτης. Μεθοδολογία-Ερευνητικό εργαλείο: Η μελέτη βασίστηκε στη μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής μελέτης ECRHS. Η συμμετοχή στη μελέτη είχε εθελοντικό χαρακτήρα, ενώ κριτήριο εισαγωγής αποτέλεσε η ηλικία μεγαλύτερη των 18 ετών. Για τους σκοπούς της έρευνας χρησιμοποιήθηκε συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο το οποίο έχει μεταφραστεί και σταθμιστεί στα ελληνικά και το οποίο περιλαμβάνει δώδεκα κλειστού τύπου ερωτήσεις. Το ερωτηματολόγιο βασίζεται στο ερωτηματολόγιο ECRHS και στο ελληνικό ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε από την ομάδα άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας σε αντίστοιχη επιδημιολογική μελέτη επιπολασμού του βρογχικού άσθματος στην Ελληνική επικράτεια. Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου έγινε με τη διενέργεια τηλεφωνικής συνέντευξης από ερευνητές. Διενεργήθηκαν 8996 τηλέφωνα καλύπτοντας όλες τις επαρχίες της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλαδή τις επαρχίες Λάρνακας, Αμμοχώστου, Λευκωσίας, Λεμεσού, Πάφου. Από τον αρχικό πληθυσμό της μελέτης (λαμβάνοντας υπόψη τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο) ακολούθησε επιλογή 1914 ατόμων για να συμμετέχουν στην δεύτερη φάση της μελέτης. Όλοι οι συμμετέχοντες στην δεύτερη φάση της μελέτης συμπλήρωσαν με την μέθοδο προσωπικής συνέντευξης με πνευμονολόγο εκτενέστερο κύριο ερωτηματολόγιο 47 ερωτήσεων, υποβλήθηκαν σε λειτουργικό έλεγχο αναπνευστικού προ και μετά βρογχοδιαστολής (400μg σαλβουταμόλης μέσω spacer device) και σε μέτρηση προσδιορισμού των total IgE και ECP. Αποτελέσματα: Ο επιπολασμός του βρογχικού άσθματος σε ενήλικες στην Κυπριακή Δημοκρατία προσδιορίσθηκε στο ποσοστό 5,57% (61.1% άνδρες και 38.9% γυναίκες). Ο επιπολασμός του βρογχικού άσθματος στις ηλικίες ≤40 ετών ήταν 27.8%, στις ηλικίες 41-59 ετών 41.7% και στις ηλικίες ≥60 ετών 30.6%. Μεταξύ των συμμετεχόντων με επιβεβαιωμένο βρογχικό άσθμα ποσοστό 36.1% ήταν ενεργοί καπνιστές. Σε ποσοστό 40% μεταξύ των συμμετεχόντων με επιβεβαιωμένο βρογχικό άσθμα βρέθηκαν τιμές των total IgE μεγαλύτερες από 115 IU και ECP μεγαλύτερες από 20IU.