The figure of the enemy in George Orwell’s work

Abstract

The present thesis investigates the evolution of the figure of the Enemy in George Orwell’s work, tracing a perceived shift from the crude reproduction of essentialist, constitutive binaries in the colonial fiction, to the author’s ever more sophisticated and nuanced treatment of the figure in his later work. My contention is that, as Orwell’s notions of the enemy are sharpened and diffused, his ambiguous representation of the figure suggests unsettling subterranean affinities between Friend and Enemy, Self and Other, and ultimately, the existence of an insidious Enemy within which negates Manichean schemata and dismantles the hegemonic discourse of Self and Enemy/Other as an ideological artefact instrumental in constructing and disciplining social subjects. The main theoretical framework employed is the decisionist political theory of Carl Schmitt, especially his signature Friend/Enemy distinction as the originary political phenomenon, and the sovereign decision on the enemy as indispensable for the radical constitution of the political community and the homogenous Self. Embarking from the analysis of the figure of the Enemy as always-already Other in “A Hanging” (1931), Burmese Days (1934), and “Shooting an Elephant” (1936), it is argued that in Homage to Catalonia (1938) Orwell blurs the traditional contour of the hegemonically designated Enemy and raises disquieting questions about the self-evident righteousness of the Friend/Self. Animal Farm evinces that not all Enemies are Others, as in the novella the identities of Friend and Enemy, Self and Other collide, suggesting they are functionally reversible and politically inseparable and attesting to the inconsistency of immutable and mutually exclusive identities. The process which the present dissertation explores culminates in Nineteen Eighty-Four where the spectral presence and representation of the ambiguous, fluid and self-contradictory Enemy and the interminable interchangeability of friend and enemy subject-positions constitute the means through which Orwell dismantles the hegemonic discourse of Friend/Self and Enemy/Other as an ideological artefact. The protagonist’s defeat to himself in the final battle which comes to symbolize the conclusion to his struggle for a subversive subjectivity conflates Self and Enemy, revealing the latter as constitutively included in the conception of the former. Shedding light on Orwell’s committed investigation of the vexed question of subjectivity in his fiction, the Enemy and the Self emerge as dynamic and problematic relations, rather than mutually exclusive, fixed identities, suggesting a Subject that is relational and historical, rather than self-constituted and immutable.

Στην παρούσα διατριβή εξετάζονται κυρίως τα εξής έργα: “The Hanging” (1931), Burmese Days (1934), “Shooting an Elephant” (1936), Homage to Catalonia (1938), Animal Farm (1945), και Nineteen Eighty-Four (1948). Η παρούσα διατριβή ερευνά την πολύ-επίπεδη εξέλιξη της φιγούρας του Εχθρού στο έργο του George Orwell, εντοπίζοντας την σταδιακή μετατόπιση του συγγραφέα από την αναπαραγωγή ουσιοκρατικών δυαδικών διαχωρισμών που συναντάται στα αποικιακά γραπτά του προς την ολοένα και περισσότερο εκλεπτυσμένη και σύνθετη αντιμετώπισή της φιγούρας του Εχθρού και της ίδιας της έννοιας της εχθρότητας στο μεταγενέστερο έργο του. Βασική υπόθεση της διατριβής είναι πως ο Orwell καταρρίπτει τον ηγεμονικό διαχωρισμό Φίλου/Εχθρού και Εαυτού/Άλλου καταδεικνύοντάς τον ως ιδεολογικό κατασκεύασμα καθοριστικό για την συγκρότηση και την πειθάρχηση των κοινωνικών Υποκειμένων. Υποστηρίζεται πως η διφορούμενη αναπαράσταση του από τον συγγραφέα υποδηλώνει ανησυχητικές υπόγειες συγγένειες μεταξύ Φίλου και Εχθρού, Εαυτού και ‘Άλλου κλιμακώνοντας με την ‘αποκάλυψη’ του Εχθρού που αναιρεί τα μανιχαιστικά σχήματα που εκπορεύονται και συγκροτούν τον Ηγεμονικό λόγο. Η φιγούρα του Εχθρού στο έργο του Orwell προκύπτει ως (η) προϋπόθεση της εδραίωσης απολυταρχικών καθεστώτων αλλά και της (προβληματικής) συγκρότησης του Υποκειμένου στην μοντέρνα πολιτική. Η ανάλυση της ρηξικέλευθης φιγούρας του Εχθρού στο έργο του συγγραφέα αποδεικνύει το Υποκείμενο ως σχεσιακό και ιστορικό παράγωγο. Για την ανάλυση της φιγούρας του Εχθρού ως ‘Άλλου’ στα αποικιακά κείμενα του Orwell χρησιμοποιήθηκαν οι αντιαποικιακές θεωρίες του Franz Fanon και του Albert Memmi, καθώς και επιμέρους στοιχεία της μετα-αποικιακής θεωρίας του Homi Bhabha. Για την υπόλοιπη διατριβή χρησιμοποιήθηκε κατά κύριο λόγο η πολιτική θεωρία του Carl Schmitt που ορίζει την διάκριση Φίλου/Εχθρού ως το πρωταρχικό πολιτικό φαινόμενο, έτσι ώστε να αναλυθεί η ηγεμονική συγκρότηση της πολιτικής κοινότητας και των επιμέρους υποκείμενων ως επακόλουθο της αντιπαράθεσης τους με τον (εσωτερικό/εξωτερικό) Εχθρό, με δεδηλωμένο στόχο την επίτευξη της εσωτερική ενότητας και της σύστασης μίας ομοιογενούς πολιτικής ταυτότητας. Χρησιμοποιούνται επίσης οι έννοιες του παραδείγματος του στρατοπέδου συγκέντρωσης, και της παραγωγής «γυμνής ζωής» που έχει εισαγάγει ο Georgio Agamben.