System development of silicon photonics transceivers for future upgrades of high energy physics experiments at CERN

Abstract

In the coming years, various upgrades will take place in CERN's detectors and experiments. The first one of these, called the high luminosity LHC project, is already underway and foresees the starting of the operation of the upgraded systems in 2026. Starting at the end of the HL-LHC era, the high radiation levels and increased data rates due to the increased luminosity of the accelerator will impose the need for a new generation of optical links, able to withstand the extreme condition in the detectors, and support the data rates. The currently available optical transceivers will not be able to survive in the innermost regions of some of the detectors due to their limited radiation tolerance. It is therefore evident that a new generation of optical links will be required in future upgrades of experiments at CERN. SiPh has been identified as the perfect candidate for this upgrade, since it combines all the advantages that are required for such an application. In recent years CERN has taken an interest in the SiPh technology for the aforementioned reason. An extensive effort has been taking place the past years within the EP-ESE group at CERN that focuses on the modelling and development of SiPh transceivers for HEP applications. This effort includes the simulation, design and fabrication of SiPh PICs for the development of the necessary building blocks that can be combined to realize radiation-hard SiPh transceivers. At the same time, this effort includes the testing and characterization of the designed structures as part of the feedback process that is required to make design, technology and architecture choices regarding the target system. An indispensable side of the development of radiation-hard SiPh based links is also the extensive study and validation of the radiation tolerance of the developed components and circuits. Without this study, the integration of SiPh based TRx is CERN experiments will not be possible. Within the CERN collaboration, various SiPh test chips have been designed and characterized. Relevant to the work described in this thesis is the second chip that was designed at CERN in 2019 and was fabricated by imec's multi project wafer (MPW) in 2020, namely PICv2. This test chip includes IP blocks designed at CERN or made available by the foundry's libraries, combined to form structures for data transmission demonstrations. More specifically, the PIC includes various versions of RMs, Mach-Zehnder modulators (MZMs), Ge PDs, optical multiplexers, interferometers for polarization recovery studies, as well as a WDM circuit with four cascaded RMs connected in series. This PIC serves first of all as a test vehicle for the characterization of the individual components, the implementation of radiation tests and the comparison of the different versions of the components in terms of performance and radiation hardness. At the same time, the building blocks that are available from the PIC can be combined and utilized for the assembly of a first version of transmitters and receivers, allowing higher level testing and characterization. On a system level, the development and operation of SiPh based transceivers involves many challenges. On the transmitter side, a very important challenge is the wavelength stabilization of the RMs. This is necessary to achieve their stable operation at the desired wavelength of operation irrespective of variations in the environmental conditions (e.g. temperature, external laser wavelength variation). Another important challenge is the polarization management. This is required due to the unique architecture of such a link that imposes the placement of the optical sources in the back-end, away for the SiPh PICs, and their connection with single mode fibers (SMFs) that do not maintain the polarization. The same problem exists also on the receiver side, since the SiPh Rx will be connected to the BE Tx through long SMFs. Especially in the case of a WDM implementation, the architecture of the whole link, including the SiPh circuit, the power supplies and the polarization management and thermal tuning, becomes more complex and requires extra effort and problems to be addressed. The scope of this thesis, that also reflects the work that the writer carried out during the past three years, evolves around the development of a SiPh Tx and Rx based on the components provided by PICv2. It also concerns the addressing of the challenges that are involved in the development of such a SiPh TRx, from a system point of view. The aforementioned objectives target the advancing towards a first demonstration of SiPh TRx for HEP experiments.

Στις επόμενες δεκαετίες, διάφορες αναβαθμίσεις θα λάβουν χώρα στους ανιχνευτές και στα πειράματα του CERN. Η πρώτη από αυτές ονομάζεται high luminosity LHC, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και προβλέπει την λειτουργία των αναβαθμισμένων συστημάτων από το 2026. Ξεκινώντας από το τέλος της εποχής του HL-LHC, τα υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας και οι αυξημένοι ρυθμοί δεδομένων λόγω της αυξημένης φωτεινότητας του επιταχυντή θα επιβάλουν την ανάγκη για μια νέα γενιά οπτικών ζεύξεων, ικανών να αντέξουν τις ακραίες συνθήκες στους ανιχνευτές και να υποστηρίξουν τους ρυθμούς δεδομένων. Οι διαθέσιμοι σήμερα οπτικοί πομποδέκτες δεν θα είναι σε θέση να επιβιώσουν στις ενδότερες περιοχές ορισμένων ανιχνευτών λόγω της περιορισμένης ανθεκτικότητάς τους στην ακτινοβολία. Είναι εμφανές λοιπόν ότι μια νέα γενιά οπτικών ζεύξεων μεταφοράς δεδομένων θα απαιτηθεί για τις μελλοντικές αναβαθμίσεις των πειραμάτων στο CERN. Η τεχνολογία των φωτονικών συστημάτων πυριτίου (SiPh) έχει αναγνωριστεί ως ο τέλειος υποψήφιος για αυτή την αναβάθμιση, καθώς συνδυάζει όλα τα πλεονεκτήματα που απαιτούνται για μια τέτοια εφαρμογή. Τα τελευταία χρόνια το CERN έχει ενδιαφερθεί για την τεχνολογία SiPh για τον προαναφερθέντα λόγο. Μια εκτεταμένη προσπάθεια έχει λάβει χώρα στο πλαίσιο της ομάδας EP-ESE του CERN που επικεντρώνεται στη μοντελοποίηση και την ανάπτυξη πομποδεκτών SiPh για εφαρμογή σε πειράματα φυσικής υψηλών ενεργειών. Η προσπάθεια αυτή περιλαμβάνει την προσομοίωση, το σχεδιασμό και την κατασκευή ολοκληρωμένων κυκλωμάτων SiPh για την ανάπτυξη των απαραίτητων δομικών στοιχείων που μπορούν να συνδυαστούν για την υλοποίηση πομποδεκτών SiPh ανθεκτικών στην ακτινοβολία. Ταυτόχρονα, μέρος αυτής της προσπάθειας αποτελεί και η δοκιμή και ο χαρακτηρισμός των δομών που σχεδιάστηκαν ως μέρος της διαδικασίας ανατροφοδότησης που απαιτείται για τη λήψη αποφάσεων σχεδιασμού, τεχνολογίας και αρχιτεκτονικής όσον αφορά το σύστημα-στόχο. Απαραίτητη πλευρά της ανάπτυξης οπτικών ζεύξεων με βάση τα SiPh για χρήση στο CERN είναι επίσης η εκτεταμένη μελέτη και επικύρωση της ανοχής στην ακτινοβολία των εξαρτημάτων και των κυκλωμάτων που αναπτύχθηκαν. Χωρίς αυτή τη μελέτη, η ενσωμάτωση των SiPh TRx δεν θα είναι δυνατή σε πειράματα του CERN. Στο πλαίσιο της συνεργασίας του CERN, έχουν σχεδιαστεί και χαρακτηριστεί διάφορα δοκιμαστικά τσιπ SiPh. Σχετικό με την παρούσα διατριβή είναι το δεύτερο τσιπ που σχεδιάστηκε στο CERN το 2019 και κατασκευάστηκε από το multi project wafer (MPW) της imec το 2020, δηλαδή το PICv2. Αυτό το δοκιμαστικό PIC περιλαμβάνει IP μπλοκ που σχεδιάστηκαν στο CERN ή διατέθηκαν από τις βιβλιοθήκες του fab, τα οποία συνδυάζονται για να σχηματίσουν δομές για επιδείξεις μετάδοσης δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, το PIC περιλαμβάνει διάφορες παραλλαγές διαμορφωτών δακτυλίου, διαμορφωτές Mach-Zehnder (MZMs), φωτοδιόδους Γερμανίου, οπτικούς πολυπλέκτες, συμβολόμετρα για μελέτες ανάκτησης πόλωσης, καθώς και ένα κύκλωμα WDM με τέσσερεις διαμορφωτές δακτυλίου συνδεδεμένους σειριακά. Αυτό το PIC χρησίμευσε καταρχάς ως όχημα δοκιμών για τον χαρακτηρισμό των επιμέρους στοιχείων, την υλοποίηση test ακτινοβολίας και τη σύγκριση των διαφόρων παραλλαγών των στοιχείων όσον αφορά την απόδοση και την ανθεκτικότητα στην ακτινοβολία. Ταυτόχρονα, τα δομικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα από το PIC μπόρεσαν να συνδυαστούν και να χρησιμοποιηθούν για τη συναρμολόγηση μιας πρώτης υλοποίησης πομπών και δεκτών, επιτρέποντας δοκιμές και χαρακτηρισμό υψηλότερου επιπέδου. Σε επίπεδο συστήματος, η ανάπτυξη και λειτουργία πομποδεκτών πυριτίου περιλαμβάνει πολλές προκλήσεις. Από την πλευρά του πομπού, μια πολύ σημαντική πρόκληση είναι η σταθεροποίηση του μήκους κύματος των διαμορφωτών δακτυλίου. Αυτό είναι απαραίτητο για να επιτευχθεί η σταθερή λειτουργία τους στο επιθυμητό μήκος κύματος λειτουργίας ανεξάρτητα από τις μεταβολές των περιβαλλοντικών συνθηκών (π.χ. θερμοκρασία, μεταβολή του μήκους κύματος του εξωτερικού λέιζερ). Μια άλλη σημαντική πρόκληση είναι η διαχείριση της πόλωσης. Αυτό απαιτείται λόγω της μοναδικής αρχιτεκτονικής μιας τέτοιας ζεύξης που επιβάλλει την τοποθέτηση των οπτικών πηγών στο back-end, μακριά από τα SiPh PICs, και τη σύνδεσή τους με οπτικές ίνες που δεν διατηρούν την πόλωση. Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει και στην πλευρά του δέκτη, δεδομένου ότι ο SiPh δέκτης θα συνδεθεί με τον BE πομπό μέσω οπτικών ινών. Ειδικά στην περίπτωση μιας υλοποίησης πολυπλεξίας μηκών κύματος, ολόκληρη η αρχιτεκτονική της ζεύξης, συμπεριλαμβανομένου του κυκλώματος SiPh, των laser και της διαχείρισης της πόλωσης και του θερμικού συντονισμού, γίνεται πιο πολύπλοκη και απαιτεί επιπλέον προσπάθεια και προκλήσεις προς αντιμετώπιση. Το αντικείμενο αυτής της διατριβής, που αντικατοπτρίζει επίσης την δουλειά που πραγματοποίησε η συγγραφέας τα τελευταία τρία χρόνια, αφορά στην ανάπτυξη ενός SiPh πομπού και δέκτη με βάση τα εξαρτήματα που παρέχονται από το PICv2. Αφορά επίσης την αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνεπάγεται η ανάπτυξη ενός τέτοιου SiPh πομποδέκτη σε επίπεδο συστήματος. Αυτοί οι στόχοι στοχεύουν στην πρόοδο προς μια πρώτη υλοποίηση ενός SiPh πομποδέκτη για πειράματα φυσικής υψηλών ενεργειών.