Σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων στη μουσειακή αγωγή: διερεύνηση απόψεων εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αναφορικά με τη διδασκαλία της τοπικής ιστορίας με εφαρμογή εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων

Abstract

The management of cultural heritage and the highlighting of the particular characteristics of a society, combined with the utilization and shaping of collective consciousness by the citizens of a state, highlight the crucial role that education is called upon to play in shaping cultural awareness and sustainable development in students. This doctoral dissertation aims to investigate the views of educators and primary education students regarding the impact of alternative teaching approaches, with an emphasis on museum education, on fostering positive attitudes in elementary school students towards the subject of History, utilizing data from specific research. The research adopted a quantitative method, while outdoor education was chosen as the research strategy. The research was conducted in schools of the Aetolia-Acarnania region during the academic year 2022-2023. Further objectives of the dissertation included: a) exploring the opinions of educators and primary education students on the implementation of museum education programs within the framework of History teaching, b) investigating the opinions of primary education students and educators on the use of alternative teaching approaches in History teaching, c) recording the level at which primary education teachers consider themselves knowledgeable about incorporating museum education topics into their teaching, d) presenting the learning outcomes according to the students from the implementation of a museum education program within the framework of History teaching in primary education.The results of the research showed that the educators in the sample believe that learning should take place outside the classroom. Additionally, the opinion is expressed that there should be art educators in schools within the framework of museum education, while the high percentage of agreement in the statements of educators regarding the questions they were asked to answer showed that the educators who participated in the research believe that museum education as well as outdoor education can serve as incentives to encourage students to acquire knowledge about the natural environment and Local History.

Η διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και η ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μιας κοινωνίας σε συνδυασμό με την αξιοποίηση και την διαμόρφωση συλλογικής συνείδησης από τους πολίτες ενός κράτους προβάλλουν τον καθοριστικό ρόλο που καλείται να παίξει η εκπαίδευση στην διαμόρφωση της πολιτιστικής συνείδησης και της βιώσιμης ανάπτυξης στους/στις μαθητές/τριες. Η παρούσα διδακτορική διατριβή αποσκοπεί στην διερεύνηση των απόψεων εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με την επίδραση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων, με έμφαση στη μουσειακή αγωγή, για την καλλιέργεια θετικών στάσεων σε μαθητές/τριες δημοτικών σχολείων, αναφορικά με το μάθημα της Ιστορίας, αξιοποιώντας τα δεδομένα συγκεκριμένης έρευνας. Η έρευνα υιοθέτησε την ποσοτική μέθοδο ενώ ως ερευνητική στρατηγική επιλέχθηκε η αγωγή της υπαίθρου (outdoor education). Η διεξαγωγή της έρευνας πραγματοποιήθηκε σε σχολικές μονάδες του νομού Αιτωλοακαρνανίας κατά το σχολικό έτος 2022-2023. Περαιτέρω στόχοι της διατριβής αποτέλεσαν: α) η διερεύνηση των απόψεων εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων μουσειακής αγωγής στο πλαίσιο διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας, β) η διερεύνηση των απόψεων μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για την αξιοποίηση εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων στη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας, γ) η καταγραφή του επίπεδου που οι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θεωρούν ότι γνωρίζουν πώς να ενσωματώνουν θέματα μουσειακής αγωγής στη διδασκαλία τους, δ) η παρουσίαση των μαθησιακών αποτελεσμάτων σύμφωνα με τους/τις μαθητές/τριες από την εφαρμογή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος μουσειακής αγωγής στο πλαίσιο διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί του δείγματος, θεωρούν πως η μάθηση πρέπει να λαμβάνει χώρα εκτός σχολικής τάξης. Διατυπώνεται επιπλέον άποψη πως θα έπρεπε να υπάρχουν εκπαιδευτικοί τέχνης στα σχολεία στο πλαίσιο της μουσειακής αγωγής ενώ το υψηλό ποσοστό συμφωνίας των δηλώσεων των εκπαιδευτικών σχετικά με τα ζητούμενα που κλήθηκαν να απαντήσουν, έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα πιστεύουν ότι η μουσειακή αγωγή καθώς και η αγωγή της υπαίθρου μπορούν να αποτελέσουν κίνητρα ενθάρρυνσης των μαθητών/τριών να αποκτήσουν γνώσεις αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον και την Τοπική Ιστορία.