Η συμβολή των Ελλήνων ποντιακής καταγωγής στην κοινωνική ζωή της Ελλάδας, με έμφαση στην παιδεία και τον πολιτισμό (20ός, 21ος αιώνας)

Abstract

The integration and presence of Greeks of Pontian ancestry within the Hellenic area are of particular interest, whilst their identity is becoming significantly perceptible through their polymorphous influence on it during the 20th and 21st centuries. In this thesis a thorough study is attempted concerning their contribution in the social life of the country, by identification of Pontian associations and exceptional personalities of Pontian ancestry. The study is based on the rich existing literature, which examines Pontic identity and its evolution. In particular, based upon this bibliographic background, the form and degree of the influence applied by Pontian associations on the fields of education and culture are researched. For this purpose, interviews with nine personalities of Pontian ancestry whose social contribution has been singular and 24 representatives of Pontian associations of the 20th and 21st centuries are analysed, in regard to their content, which have been conducted in order to trace archives about personalities of Greeks of Pontian ancestry. Furthermore, archives and memorandums of association of these associations are studied and statistical data are extracted and recorded from the World Wide Web regarding 450 associations which are formal members of the two Panhellenic Pontian federations, the Panhellenic Federation of Pontian Associations (Π.Ο.Π.Σ.) and the Panpontian Federation of Greece (Π.Ο.Ε.). The continuous contributions of the Greeks of Pontian ancestry are ascertained, via major accomplishments either in the form of welfare infrastructure and monuments, such as schools, museums, places of worship, libraries, or through the progression and ascent of Pontian scientists, professors, musicians, religious figures and all kinds of advocates of the dialect, the tradition and the history of Pontus. The Pontian ethno-regional identity remains potent and is manifested in every aspect of culture in Greece as well as internationally.

Η ένταξη και η παρουσία των Ελλήνων ποντιακής καταγωγής στον ελλαδικό χώρο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η ταυτότητά τους γίνεται έντονα αισθητή μέσω της πολυμορφικής επιρροής τους σε αυτόν κατά τον 20ό και 21ο αιώνα. Στην παρούσα διατριβή επιχειρείται μία διεξοδική μελέτη της συμβολής τους στην κοινωνική ζωή της χώρας, μέσω της σκιαγράφησης ποντιακών συλλόγων και έξοχων προσωπικοτήτων με καταγωγή από τον Πόντο. Η μελέτη στηρίζεται στην πλούσια υπάρχουσα βιβλιογραφία, η οποία πραγματεύεται την ποντιακή ταυτότητα και την εξέλιξή της. Συγκεκριμένα, με βάση το βιβλιογραφικό αυτό φόντο ερευνάται για τους τελευταίους δύο αιώνες με ποια μορφή και σε ποιον βαθμό επιδρά ο ποντιακός πληθυσμός στους τομείς της παιδείας και του πολιτισμού. Για τον σκοπό αυτό αναλύονται, ως προς το περιεχόμενό τους, συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν με ανθρώπους – κλειδιά για τον εντοπισμό αρχείων που αφορούν προσωπικότητες Ελλήνων του Πόντου, με εννιά προσωπικότητες ποντιακής καταγωγής με σπουδαίες κοινωνικές συνεισφορές και με 24 εκπροσώπους ποντιακών συλλόγων του 20ού και 21ου αιώνα. Επίσης, μελετώνται αρχεία και καταστατικά ίδρυσης των συλλόγων αυτών και γίνεται καταγραφή και εξαγωγή στατιστικών δεδομένων από το Διαδίκτυο για τους 450 συλλόγους που είναι επίσημα εγγεγραμμένα μέλη των δύο πανελλήνιων ποντιακών ομοσπονδιών (Π.Ο.Π.Σ. και Π.Ο.Ε.). Διαπιστώνεται ότι ο ποντιακός ελληνισμός συνέβαλλε και συνεχίζει να συμβάλλει, προσφέροντας μείζονα ευεργετήματα είτε υπό τη μορφή υποδομών και μνημείων, όπως σχολεία, μουσεία, προσκυνήματα, βιβλιοθήκες, ή μέσω της προόδου και ανάδειξης Ποντίων επιστημόνων, εκδοτών, συγγραφέων, καθηγητών, μουσικών, θρησκευτικών μορφών και πάσης φύσεως συνεχιστών της διαλέκτου, των παραδόσεων και της ιστορίας του Πόντου. Η ποντιακή εθνοτοπική ταυτότητα παραμένει ισχυρή και εκδηλώνεται σε κάθε έκφανση του πολιτισμού στον ελλαδικό χώρο αλλά και σε διεθνές επίπεδο.