The writing of intimacy: a reading of the private diaries of Ion Dragoumis, George Seferis and George Theotokas from the perspective of genre theory

Abstract

The Greek private diaries that have been published have not previously been the object of consistent critical interest and the features or characteristics of this genre of writing remain largely unknown or neglected. A generic study of the Greek private diary will contribute to a better understanding of the individual Greek journals and of the character of the whole genre. French diary theory has pointed out three characteristics of the private diary. These are: the diversity of its content, the inevitability of dates that fragment the diary text into entries and the presence of intimacy. These characteristics apply also to the Greek private diaries that are examined: Φύλλα ημερολογίου (1895-1920; first published 1985-1988) by Ion Dragoumis, Μέρες (1925-1960; first published 1973-1990) by George Seferis and Τετράδια ημερολογίου (1939-1953; first published 1987) by George Theotokas. Intimacy, in particular, which is the result of the emphasis put by the diarist on his inner life, appears to be the key feature of the three Greek private diaries. It affects their content and their discourse while intimacy is also responsible for the interaction, established in certain entries, between the diarist and the diary text. Intimacy emerges not only in entries associated with the self, but also in those primarily dedicated to the other or even to the external world. The frequency of the intimate entries and the many and often unexpected ways in which intimacy affects, shapes and determines the writing and the content of the three Greek journals demonstrate that intimacy is the primal, fundamental and even defining characteristic of the three Greek private diaries.

Τα ελληνικά προσωπικά ημερολόγια που έχουν έως τώρα δημοσιευτεί δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής μελέτης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είδους αυτού της νεοελληνικής γραμματείας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αδιερεύνητα. Σε θεωρητικά κείμενα που αφορούν το προσωπικό ημερολόγιο έχουν επισημανθεί τρία βασικά χαρακτηριστικά αυτού του είδους γραφής: η ύπαρξη ημερομηνιών που χωρίζουν το ημερολογιακό κείμενο σε εγγραφές, η ποικιλομορφία του περιεχομένου και η παρουσία του χαρακτηριστικού της οικειότητας (intimité). Τα χαρακτηριστικά αυτά μπορούν να βρεθούν και στα νεοελληνικά προσωπικά ημερολόγια τα οποία εξετάζονται, δηλαδή στα Φύλλα ημερολογίου (1895-1920· πρώτη έκδοση 1985-1988) του Ίωνος Δραγούμη, τις Μέρες (1925-1960· πρώτη έκδοση 1973-1990) του Γιώργου Σεφέρη και τα Τετράδια ημερολογίου (1939-1953· πρώτη έκδοση 1987) του Γιώργου Θεοτοκά. Το στοιχείο της οικειότητας, η οποία είναι το αποτέλεσμα της έμφασης στην εσωτερική ζωή του ημερολογιογράφου, μοιάζει να είναι το βασικό χαρακτηριστικό των τριών αυτών ελληνικών προσωπικών ημερολογίων. Επηρεάζει το αντικείμενο του ημερολογιακού λόγου, δηλαδή το θέμα των εγγραφών, αλλά και τη διατύπωσή τους, ενώ ευθύνεται ακόμη για μια ιδιότυπη διάδραση, η οποία παρατηρείται σε ορισμένες εγγραφές, μεταξύ του ημερολογιογράφου και του ημερολογιακού κειμένου. Η οικειότητα μπορεί να εντοπιστεί όχι μόνο σε εγγραφές που συνδέονται με τον εαυτό, αλλά και σε εγγραφές που αφορούν άλλους ανθρώπους ή ακόμα και την εξωτερική πραγματικότητα. Η συχνότητα των εγγραφών που εμφανίζουν το στοιχείο της οικειότητας και οι πολλοί και συχνά απροσδόκητοι τρόποι με τους οποίους το στοιχείο αυτό επηρεάζει, διαμορφώνει και καθορίζει τη γραφή και το περιεχόμενο των τριών προσωπικών ημερολογίων καταδεικνύουν πως η οικειότητα είναι ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό τους.