Exploration of adulthood diet quality in relation to walking speed indicating physical and cognitive function in later life

Abstract

Rationale: The proportion of adults aged above 60 is rapidly increasing and by 2050 they will comprise almost one fourth of total world population. However, with moderate disability rates also increasing, there is great need for older people to maintain overall well-functioning. Physical and cognitive functioning play a major role in daily activities and determine life quality of older people. Maintaining walking ability is crucial for independent living and walking speed is predictive of overall health, survival and better physical and cognitive functioning. Rates of functional decline vary interindividual and between sexes, with women living longer but with higher comorbidity rates than men. Part of this variability in functional trajectories is attributable to modifiable lifestyle factors, with diet being of great interest. Specific nutrients and presumably healthy diets have been associated with better physical and cognitive performance in older people. Research gap: Evidence for diet quality in line with current dietary guidelines and objective measures of well-functioning, important for older people, is limited. In addition, considering well-known differences in eating and ageing trajectories between men and women, it is highly underexplored whether the effect of diet on overall functioning of older people is sex-specific. Finally, evidence for whether accumulation of healthy dietary exposure over time may exert additional benefits on overall functioning in later life, is scarce. Aim: To investigate the overall and sex-specific prospective associations between diet quality in late midlife and over a 27-year period in adulthood and objective measures of walking speed in older life, indicating survival and physical and cognitive functioning. Methods: This thesis used dietary data (five-day food diaries) of men and women from four time points of the 1946 MRC National Survey of Health and Development birth cohort when participants were at ages 36, 43, 53 and 60-64 and measures of walking speed from the Insight 46, its clinical sub-study, when participants were at age 69-71. Diet quality was defined by the Healthy Eating Index-2015 at each age. Prospective associations with walking speed at age 69-71 were assessed for diet quality (a) in late midlife (age 60-64) and (b) over adulthood (from age 36 to 64), considering major demographic, health and lifestyle factors. Results: The analysis showed there was a null overall association between diet quality in late midlife and over adulthood and walking speed in later life. Sex-specific analysis showed an independent positive association between diet quality in late midlife and faster walking speed in women but null associations for men. When walking and performing a cognitive task, there was indication of a positive association between diet quality and walking speed in women and an inverse association in men. Finally, starting with and maintaining high diet quality over adulthood was associated with faster walking speed in later life in women, thus reflecting better functioning and longer survival, but not men; yet the association was not independent of other lifestyle factors. Contribution to knowledge: This thesis provided novel insights of the impact of diet quality across various stages over adulthood on measures of overall functioning, which predict survival and are clinically relevant for older people. Furthermore, it added original evidence for sex differences modifying this relationship and most importantly it suggested that achieving and maintaining high diet quality the longest possible over adulthood is likely to yield additional benefits towards better age-related physical functioning, in particular in women.

Αιτιολόγηση διδακτορικής διατριβής: Το ποσοστό των ενηλίκων ηλικίας άνω των 60 ετών αυξάνεται ραγδαία και μέχρι το 2050 θα αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού. Ωστόσο, καθώς ταυτόχρονα αυξάνονται και τα ποσοστά μέτριας «αναπηρίας», υπάρχει μεγάλη ανάγκη για τους ηλικιωμένους να διατηρήσουν τη συνολικά καλή λειτουργικότητα τους. Η σωματική και γνωστική λειτουργία παίζουν σημαντικό ρόλο στις καθημερινές δραστηριότητες και καθορίζουν την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων. Η διατήρηση της ικανότητας βάδισης είναι ζωτικής σημασίας για την ανεξάρτητη διαβίωση και η ταχύτητα βάδισης είναι ένας προγνωστικός δείκτης για τη συνολική υγεία, την επιβίωση και την καλύτερη σωματική και γνωστική λειτουργία. Ο ρυθμός μείωσης της λειτουργικότητας διαφέρει μεταξύ ατόμων και μεταξύ των φύλων, με τις γυναίκες να ζουν περισσότερο αλλά με υψηλότερα ποσοστά συν νοσηρότητάς από τους άνδρες. Μέρος αυτής της μεταβλητότητας, αποδίδεται σε τροποποιήσιμους παράγοντες του τρόπου ζωής, με τη διατροφή να παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά και «υγιεινά διατροφικά πρότυπα» έχουν συσχετιστεί με καλύτερες σωματικές και γνωστικές επιδόσεις στους ηλικιωμένους. Ερευνητικό κενό: Τα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την ποιότητα της διατροφής με βάση τις τρέχουσες διατροφικές συστάσεις, ως αντικειμενικού δείκτη της καλής λειτουργικότητας για τους ηλικιωμένους, είναι περιορισμένα. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς τις διατροφικές συνήθειες και στον ρυθμό γήρανσης, είναι ακόμα υπό μελέτη αν η επίδραση της διατροφής στη συνολική λειτουργικότητα των ηλικιωμένων διαφέρει ανά φύλο. Τέλος, τα ερευνητικά δεδομένα για το εάν η μακροχρόνια «υγιεινή» διατροφική πρόσληψη στην ενήλικη ζωή μπορεί να έχει πρόσθετα οφέλη στη συνολική λειτουργικότητα στη μετέπειτα ζωή, είναι περιορισμένα. Σκοπός διδακτορικής διατριβής: Η διερεύνηση της προοπτικής συσχέτισης (συνολικής και ειδικής ως προς το φύλο) μεταξύ της ποιότητας της διατροφής για μια περίοδο 27 ετών στην ενήλικη ζωή και στα τέλη της μέσης ηλικίας κα της ταχύτητας βάδισης στην «τρίτη» ηλικία, ως αντικειμενικού δείκτης επιβίωσης, καθώς και σωματικής και γνωστικής λειτουργίας. Μεθοδολογία: Η παρούσα διατριβή χρησιμοποίησε διατροφικά δεδομένα από την Εθνική Μελέτη Κοορτής της Υγείας και Ανάπτυξης (NSHD) του Ιατρικού Ερευνητικού Συμβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου (MRC, έναρξη το 1946). Τα διατροφικά δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω πενθήμερων ημερολογίων καταγραφής τροφίμων μεταξύ ανδρών και γυναικών σε τέσσερα (4) χρονικά σημεία της ενήλικης ζωής των συμμετεχόντων, στις ηλικίες 36, 43, 53 και 60-64 ετών. Τα δεδομένα της ταχύτητας βάδισης συλλέχθηκαν από την κλινική υπομελέτη της Εθνικής Μελέτης (Insight 46), όταν οι συμμετέχοντες ήταν σε ηλικία 69-71 ετών. Η ποιότητα της διατροφής καθορίστηκε από τον Δείκτη Υγιεινής Διατροφής του 2015 (Healthy Eating Index-2015) για κάθε χρονικό σημείο. Οι πιθανές συσχετίσεις με την ταχύτητα βάδισης στην ηλικία 69-71 ετών αξιολογήθηκαν για την ποιότητα της διατροφής (α) στο τέλος της μέσης ηλικίας (ηλικία 60-64) και (β) σε μια μακρά περίοδο της ενήλικη ζωής (από 36 έως 64 ετών), λαμβάνοντας υπόψη σημαντικούς δημογραφικούς παράγοντες, παράγοντες υγείας και τρόπου ζωής. Αποτελέσματα: Η ανάλυση έδειξε μηδενική συνολική συσχέτιση μεταξύ της ποιότητας διατροφής στα τέλη της μέσης ηλικίας καθώς και κατά τη μακρά περίοδο της ενήλικης ζωής και της ταχύτητας βάδισης στη μετέπειτα ζωή. Η ειδική ανάλυση ως προς το φύλο έδειξε μια ανεξάρτητη θετική συσχέτιση μεταξύ της ποιότητας διατροφής στα τέλη της μέσης ηλικίας και της ταχύτητας βάδισης στις γυναίκες, αλλά μηδενική συσχέτιση για τους άνδρες. Όταν μελετήθηκε η ταχύτητα βάδισης σε συνθήκες ταυτόχρονης εκτέλεσης μιας γνωστικής άσκησης, βρέθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ της ποιότητας διατροφής και της ταχύτητας βάδισης στις γυναίκες, αλλά αντίστροφη (αρνητική) συσχέτιση στους άνδρες. Τέλος, η υιοθέτηση από τα αρχικά στάδια της ενήλικης ζωής και η διατήρηση της υψηλής ποιότητας διατροφής, συσχετίστηκε με ταχύτερη βάδιση στη μετέπειτα ζωή στις γυναίκες, αλλά όχι στους άνδρες, αντανακλώντας έτσι καλύτερη λειτουργικότητα και μακρότερη επιβίωση. Ωστόσο, η συσχέτιση δεν ήταν ανεξάρτητη από άλλους παράγοντες του τρόπου ζωής. Συνεισφορά στην επιστημονική έρευνα: Η παρούσα διδακτορική διατριβή παρέχει νέα δεδομένα για τον ρόλο της ποιότητας διατροφής σε διάφορα στάδια κατά την ενήλικη ζωή ως προς κάποιους δείκτες της συνολικής λειτουργικότητας των ηλικιωμένων που έχουν προβλεπτική ικανότητα μακρότερης επιβίωσης και κλινική σημαντικότητα. Επιπλέον, προσθέτει νέα ερευνητικά δεδομένα ως προς τις διαφορές φύλου που τροποποιούν αυτή τη σχέση, με πιο σημαντικό ότι η επίτευξη και η διατήρηση υψηλής ποιότητας διατροφής όσο το δυνατόν περισσότερο στην ενήλικη ζωή, είναι πιθανό να αποφέρει πρόσθετα οφέλη για καλύτερη σωματική λειτουργικότητα που σχετίζεται με την γήρανση, ιδιαίτερα στις γυναίκες.