Φαινότυποι συνδρόμου υπνικής άπνοιας σε ασθενείς πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (Π.Φ.Υ.)

Abstract

Introduction: Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSΑS) is a heterogeneous sleep disorder (SDB) and is a public health issue. Epidemiological studies in the general population show that the prevalence is around 5%-10%. Aim: The aim of the study was to identify phenotypes of comorbidity in OSAS patients referred to the Primary Health Care (PHC) system. Study Population and Methods: We enrolled 1496 patients who referred to PHC system for any respiratory or sleep related issue for the period between November 2015 and September 2017. The study population underwent evaluation with polysomnography (PSG) in the Sleep Clinic of the interconnected General Hospital, in order to establish the OSAS diagnosis. 136 patients included in the final statistical analysis. Quantification of the severity of the comorbidities was assessed using the Charlson Comorbidity Index (CCI). Categorical Principal Component analysis and two-step clustering were performed to identify distinct clusters in the study population. Univariate comparisons between clusters were made by one-way ANOVA with post-hoc Bonferroni correction and chi-square tests. Results: The analysis revealed three clusters. The first with moderate OSAS, obesity, and high ESS score without significantly comorbidities, the second with severe OSAS, severe obesity with comorbidities and the highest ESS score and the third with severe OSAS, obesity without comorbidities but with high ESS score. Clusters differed in age (p<0.005), body mass index, apnea-hypopnea index, oxygen desaturation index, arousal index, respiratory and desaturation arousal index (p<0.001). Conclusions: Predictive comorbidity models may aid the early diagnosis of patients at risk and pave the way for personalized treatment.

Εισαγωγή: Το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο (ΣΑΑΥ) είναι μια ετερογενής διαταραχή ύπνου κι αποτελεί πρόβλημα Δημόσιας Υγείας. Επιδημιολογικές μελέτες στο γενικό πληθυσμό δείχνουν ότι ο επιπολασμός είναι περίπου 5% -10%. Σκοπός: Σκοπός της εργασίας ήταν να προσδιοριστούν οι φαινότυποι συννοσηρότητας σε ασθενείς με ΣΑΑΥ που αναφέρονται στο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Μεθοδολογία: Εγγράψαμε 1496 ασθενείς που αναφέρθηκαν στο σύστημα Π.Φ.Υ. για οποιοδήποτε πρόβλημα του αναπνευστικού συστήματος ή ύπνου, για την περίοδο μεταξύ Νοεμβρίου 2015 και Σεπτεμβρίου 2017. Ο πληθυσμός της μελέτης υποβλήθηκε σε αξιολόγηση με πολυσωμοτοκαταγραφική μελέτη ύπνου (PSG) στην Κλινική Ύπνου του διασυνδεδεμένου Γενικού Νοσοκομείου, προκειμένου να διαγνωστεί το σύνδρομο. Στην ανάλυση συμπεριλήφθηκαν 136 ασθενείς. Η ποσοτικοποίηση της σοβαρότητας της συννοσηρότητας αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας τον δείκτη συννοσηρότητας Charlson (CCI). Πραγματοποιήθηκε ανάλυση κύριων συνιστωσών και η ομαδοποίηση δύο βημάτων για τον προσδιορισμό διακριτών ομάδων στον πληθυσμό της μελέτης. Οι πολυπαραγοντικές συγκρίσεις μεταξύ συστάδων πραγματοποιήθηκαν με τη μέθοδο one-way ANOVA με post-hoc Bonferroni διόρθωση και τη δοκιμασία x2 τεστ του Pearson. Αποτελέσματα: Η ανάλυση έδειξε τρεις συστάδες. Η πρώτη περιελάμβανε ασθενείς με μέτριου βαθμού ΣΑΑΥ, παχυσαρκία, υψηλή βαθμολογία ESS, χωρίς σημαντική συννοσηρότητα. Η δεύτερη περιελάμβανε ασθενείς με σοβαρού βαθμού ΣΑΑΥ, σοβαρή παχυσαρκία με συννοσηρότητα και την υψηλότερη βαθμολογία ESS (11,6±3,99) και η τρίτη περιελάμβανε ασθενείς με σοβαρού βαθμού ΣΑΑΥ, παχυσαρκία χωρίς συννοσηρότητα, αλλά με υψηλή βαθμολογία ESS. Οι συστάδες διέφεραν ως προς την ηλικία (p<0,005), στο Δείκτη Μάζας Σώματος, στο δείκτη άπνοιας – υπόπνοιας, το δείκτη αποκορεσμού οξυγόνου, το δείκτη διέγερσης, το δείκτης αναπνοής και διέγερσης αποκορεσμού (p<0,0001). Συμπεράσματα: Τα προγνωστικά μοντέλα συννοσηρότητας μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση των ασθενών σε κίνδυνο και να ανοίξουν το δρόμο για εξατομικευμένη θεραπεία.