Ινωτικές διάμεσες πνευμονοπάθειες και διαταραχές της αναπνοής κατά τον ύπνο

Abstract

Idiopathic Pulmonary Fibrosis (IPF) represents a specific form of Interstitial lung Diseases (ILDs) of unknown cause, with a fatal prognosis. Although IPF is limited to the lungs, many comorbid conditions may influence the prognosis and modify the natural course of the disease. Importantly, sleep-related disorders, such as obstructive sleep apnoea (OSA) have been recognized as an important comorbidity in the latest official guidelines for the diagnosis and management of IPF1. Moreover, the prevalence of OSA on IPF has been reported from 50% to 90%, higher than in the general population. Most of these patients have moderate to severe OSA [apnea-hypopnea index (AHI) >15 events per hour]. It is worth noting that the presence of OSA in IPF patients has been associated with worse prognosis in terms of mortality and clinical deterioration6. In addition, severe OSA was strongly associated with ischemic heart disease in newly diagnosed IPF patients compared to patients with no or mild-to-moderate OSA. Despite these adverse clinical outcomes few IPF patients are evaluated for OSA. As with the general population, moderate-to-severe OSA in IPF patients should be treated with positive airway pressure (PAP), which has been shown to improve quality of life and sleep. However, PAP non-adherence is common due to a variety of reasons such as claustrophobia, irritating cough during sleep, insomnia, and depression. Previously we have shown that PAP therapy reduced mortality and resulted in significant improvement in all used quality-of-life and sleep instruments in treatment-naïve IPF patient after one year’s effective PAP treatment. However, new prospective clinical trials are needed in the long term about the impact of this treatment in the prognosis of the disease. Study Objectives: Obstructive sleep apnea (OSA) in patients with idiopathic pulmonary fibrosis (IPF) is associated with worse mortality and clinical outcome. We aimed to assess differences between patients with IPF with and without OSA and the effect of positive airway pressure treatment on sleep and overall life quality, morbidity, and mortality in these patients.Methods: Forty-five patients with newly diagnosed IPF underwent polysomnography. Using an apnea-hypopnea index ≥ 15 events/h for OSA diagnosis resulted in 16 patients with IPF and 29 with IPF-OSA. The patients completed the Epworth Sleepiness Scale, Pittsburgh Sleep Quality Index, Functional Outcomes in Sleep Questionnaire, Fatigue Severity Scale, Short Form-36 life questionnaire, and Beck Depression Inventory before and at the end of the follow-up period. Results: Patients with IPF-OSA showed the most severe functional impairments in questionnaires, especially for General Health component of the Short Form-36 life questionnaire (37 vs 58, P = .03). At the 7-year follow-up, 16 (36%) patients had died, 6 (38%) in the IPF group and 10 (35%) in IPF-OSA group. Patients with ≥6-hour positive airway pressure use had better survival compared with patients with <6-hour use (P = .04). Significant improvement was also observed in Epworth Sleepiness Scale (3 vs 6, P =.03), Pittsburgh Sleep Quality Index (5 vs 8, P =.01), and Fatigue Severity Scale (37 vs 48, P =.008) score in patients with ≥4-hour positive airway pressure use. Conclusions: OSA plays a significant role on clinical features and quality of life in patients with IPF. Effective positive airway pressure treatment results in a significant improvement in sleepiness, fatigue, sleep quality, and mortality.Study Impact: Our results show that management of obstructive sleep apnea in idiopathic pulmonary fibrosis is important because of its significant impact in life expectancy and quality of life. These findings underline the importance of comorbid obstructive sleep apnea awareness and effective treatment in patients with idiopathic pulmonary fibrosis.

Η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση (Idiopathic Pulmonary Fibrosis - IPF) αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή διαμέσων πνευμονοπαθειών αγνώστου αιτιολογίας με δυσμενή πρόγνωση. Παρόλο που η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση εντοπίζεται κυρίως τους πνεύμονες, υπάρχουν πολλαπλές συννοσηρότητες οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την πρόγνωση της νόσου και να τροποποιήσουν την φυσική της πορεία. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι διαταραχές οι σχετιζόμενες με τον ύπνο, όπως το ΣΑΑΥΥ, έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικές συννοσηρότητες στις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση ασθενών με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση. Επιπρόσθετα η επίπτωση του ΣΑΑΥΥ σε ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση αναφέρεται πως είναι από 50% έως 90%, ποσοστό υψηλότερο από εκείνο του γενικού πληθυσμού. Οι περισσότεροι ασθενείς με IPF έχουν ΣΑΑΥΥ μέτριου έως σοβαρού βαθμού με δείκτη ΑΗΙ περισσότερο από 15/ ώρα ύπνου. Είναι αξιοσημείωτο πως η παρουσία ΣΑΑΥΥ σε ασθενείς με IPF σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση όσον αφορά την θνητότητα και την κλινική επιδείνωση. Επίσης το ΣΑΑΥΥ σοβαρού βαθμού έχει συσχετισθεί ισχυρά με διάγνωση ισχαιμικής καρδιοπάθειας σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με IPF, σε σχέση με ασθένεις που δεν έχουν ή που παρουσιάζουν ήπιου προς μετρίου βαθμού ΣΑΑΥΥ. Παρόλαυτα μικρό ποσοστό ασθενών με IPF υποβάλλονται σε μελέτη ύπνου για τη διάγνωση του συνδρόμου.Οι ασθενείς με IPF και ΣΑΑΥΥ μετρίου και σοβαρού βαθμού, πρέπει να θεραπεύονται με συσκευή θετικών πιέσεων (PAP) το οποίο έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ποιότητα ζωής και την ποιότητα του ύπνου. Παρόλαυτα η μη συμμόρφωση με τη θεραπεία αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα καθώς οι ασθενείς αναφέρουν κλειστοφοβία, ερεθιστικό βήχα, αϋπνία και κατάθλιψη. Σε προηγούμενη μελέτη έχουμε δείξει ότι η θεραπεία αυτών των ασθενών με PAP μειώνει την θνητότητα και έχει ως αποτέλεσμα σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής και στην ποιότητα του ύπνου σε ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση μετά από ένα χρόνο θεραπείας. Παρόλ’ αυτα καινούριες μελέτες χρειάζονται για να αξιολογηθεί η επίδραση αυτής της θεραπείας στην πρόγνωση της νόσου. ΣΚΟΠΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ:Τα βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν πως η διάγνωση του συνδρόμου αποφρακτικών απνοιών – υποπνοιών κατά τον ύπνο (ΣΑΑΥΥ) σε ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση (IPF) σχετίζεται με δυσμενέστερη κλινική έκβαση και θνητότητα. Ο σκοπός της μελέτης ήταν να εκτιμήσουμε, σε ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, τις διαφορές ασθενών με ΣΑΑΥΥ ή χωρίς, καθώς επίσης και να αξιολογηθεί η επίδραση και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με συσκευή θετικών πιέσεων αέρα στους ανώτερους αεραγωγούς (Positive airway Pressure – PAP) στην ποιότητα του ύπνου , στη συνολική ποιότητα ζωής και στη θνητότητα των ασθενών αυτών . ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ:45 ασθενείς με νεοδιαγνωσθείσα ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση υπεβλήθησαν σε πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου. Χρησιμοποιώντας ως κριτήριο διάγνωσης του ΣΑΑΥΥ το δείκτη απνοιών υποπνοιών >15 / ώρα ύπνου, οι ασθενείς κατηγοριοποιήθηκαν σε δύο ομάδες : 29 ασθενείς με πνευμονική ίνωση και συνοδό ΣΑΑΥΥ (IPF – OSA), και 16 ασθενείς με ίνωση αλλά χωρίς διάγνωση ΣΑΑΥΥ (IPF). Οι ασθενείς συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια Epworth Sleepiness Scale (ESS), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Functional Outcomes in Sleep Questionnaire (FOSQ), Fatigue Severity Scale (FSS), Short Form – 36 life questionnaire (SF-36) και το Beck Depression Scale (BDS) κατά την αρχική φάση της παρακολούθησης και στο τέλος αυτής. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:Οι IPF – OSA ασθενείς παρουσίασαν τις πιο σοβαρές λειτουργικές διαταραχές με βάση τα ερωτηματολόγια, ειδικά όσον αφορά το μέρος της συνολικής υγείας (general health) του SF-36 (37 vs 58, p=0.03). Στο τέλος της 7ετούς παρακολούθησης, 16 ασθενείς απεβίωσαν (36%), 6 (38%) από την ομάδα των IPF ασθενών και 10 (35%) από την ομάδα των IPF-OSA ασθενών. Oι ασθενείς με καλή συμμόρφωση στη θεραπεία με τη συσκευή θετικών πιέσεων, δηλαδή περισσότερο από 6 ώρες χρήσης, παρουσίασαν καλύτερα ποσοστά επιβίωσης σε σύγκριση με εκείνους που χρησιμοποιούσαν τη συσκευή λιγότερο από 6 ώρες (p=0.04). Τέλος οι ασθενείς με πάνω από 4 ώρες χρήσης, παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στα ερωτηματολόγια ESS (3 vs 6, p=0.03), PSQI (5 vs 8, p=0.01), και FSS (37 vs 48, p=0.008). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:Το ΣΑΑΥΥ παίζει σημαντικό ρόλο στα κλινικά χαρακτηριστικά και στην ποιότητα ζωής των ασθενών με IPF. Η αποτελεσματική θεραπεία του συνδρόμου PAP σε αυτούς τους ασθενείς, οδηγεί σε σημαντική βελτίωση της υπνηλίας, του αισθήματος κόπωσης, της ποιότητας του ύπνου, του αριθμού των παροξύνσεων και της θνητότητας, κάτι που δίνει έμφαση και υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της μετέπειτα σωστής και αποτελεσματικής αντιμετώπισης του ΣΑΑΥΥ σε ασθενείς με IPF.