Η έννοια της οικονομίας στον "Οικονομικό" του Ξενοφώντος: ο ρόλος της γυναίκας στον αθηναϊκό οίκο

Abstract

The purpose of this thesis is to highlight the contribution of Xenophon to the development of Economic Science and in particularly in the fields of Home Economics, Human Resource Management and project management. The first chapter examines the life of the woman in Athenian society and highlights her royal abilities (Leadership) in exercising power and management, under the guidance of her husband. The recommendations for the correct choice of the "steward", for the evaluation of the staff and the motivation to work through incentives, referring to the modern theories of Economics and Management. In the second chapter, after recording the prohibitions and the minimum rights of slaves, the reasons for shaping the purchase price and the possibilities of its release, it becomes clear that the economic life of the house was based on the exploitation of human labor.In the third chapter, after referring to earlier sources related to the cultivation of the land, agriculture emerges as a royal art, according to the praise of Xenophon. The need for rational management of natural resources, to save resources, energy and money, increase productivity and improve product quality is emphasized.The fourth chapter lists the conditions that determined the development of the primary sector of the economy. It analyzes the status of land ownership, Solonos' reforms to deal with the agrarian crisis, and the division of citizens into four classes based on wealth. This highlights the remarkable welfare state and the care of our ancestors in shaping their economic policy.The fifth chapter analyzes the economic ideas of Xenophon. The concept of Economy, the definition of good and the problem of limited finances are investigated. Theories of wealth, the maximum economic return with minimum effort and the division of labor are examined. In conclusion, Xenophon and Aristotle's views on economics are recorded, which triggered the formulation of Adam Smith 's economic theories and the development of economics.

Στόχος της διατριβής είναι να αναδειχθεί η συμβολή του Ξενοφώντος στην εξέλιξη της Οικονομικής Επιστήμης και ειδικότερα στους κλάδους της Οικιακής Οικονομίας, της Διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού και διαχείρισης έργου. Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζεται η ζωή της γυναίκας στην Αθηναϊκή κοινωνία και αναδεικνύονται οι βασιλικές της ικανότητες στην άσκηση εξουσίας και στη διαχείριση του «οίκου», με την καθοδήγηση του συζύγου. Οι συστάσεις για ορθή επιλογή της «οικονόμου», για αξιολόγηση του προσωπικού και παρακίνηση προς εργασία μέσω κινήτρων, παραπέμπουν στις σύγχρονες θεωρίες Οικονομίας και Διοίκησης. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αφού καταγράφονται οι απαγορεύσεις και τα ελάχιστα δικαιώματα, οι λόγοι διαμόρφωσης της αγοραστικής τιμής και οι δυνατότητες απελευθέρωσης των δούλων, γίνεται σαφές πως η οικονομική ζωή του οίκου στηριζόταν στην εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας. Στο τρίτο κεφάλαιο, αφού γίνεται αναφορά σε προγενέστερες πηγές σχετικά με την καλλιέργεια της γης, αναδεικνύεται η γεωργία ως τέχνη βασιλική, σύμφωνα με το εγκώμιο του Ξενοφώντος. Υπογραμμίζεται η ανάγκη για ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, για εξοικονόμηση πόρων, ενέργειας και χρήματος, αύξηση της παραγωγικότητας και βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων. Στο τέταρτο κεφάλαιο καταγράφονται οι συνθήκες που καθόρισαν την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα της οικονομίας. Αναλύεται το καθεστώς της εγγείου ιδιοκτησίας, οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνος για την αντιμετώπιση της αγροτικής κρίσης και η διαίρεση των πολιτών σε τέσσερις τάξεις βάσει του πλούτου. Προβάλλεται έτσι το αξιόλογο κράτος πρόνοιας και η περίνοια των προγόνων μας στη διαμόρφωση της οικονομικής τους πολιτικής. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύονται οι οικονομικές ιδέες του Ξενοφώντος. Διερευνάται η έννοια της Οικονομίας, ο ορισμός του αγαθού και το πρόβλημα των περιορισμένων οικονομικών. Εξετάζονται οι θεωρίες του πλούτου, του ελλάσσονος μέσου και του καταμερισμού των έργων. Συμπερασματικά, καταγράφονται οι απόψεις του Ξενοφώντος και του Αριστοτέλη για την οικονομία που αποτέλεσαν το έναυσμα για τη διατύπωση των οικονομικών θεωριών του Adam Smith και την ανάπτυξη της οικονομικής επιστήμης.