Η μεγάλη επιστροφή; Η προγραμματική εξέλιξη της ελληνικής ριζοσπαστικής Αριστεράς σε συγκριτική προοπτική (1980-2015)

Abstract

The aim of the present thesis is the study of the evolution of the programmatic discourseof the Radical Left in Greece during the years 1980 – 2015. The central question iswhether the Greek Radical Left parties preserve the programmatic directions andideological origins of their predecessors or present notable changes.Using the method of qualitative content analysis, the programs of the GreekCommunist Party of the Interior (KKE Esoterikou) and its evolution to Greek Left(EAR) as well as Coalition of the Left, of Movements and Ecology (SYN) andCoalition of the Radical Left (SYRIZA) are examined through five axes of analysis;Economy, Europe / European Union, Social State, Cultural Liberalism and Ideology.Subsequently, the evolution, the continuities and the breathroughs in the programmaticdiscourse of the Radical Left are highlighted, taking into consideration the changes thathappened in their programmatic discourse as a result of the global financial crisis of2009 and the Referendum in Greece in July 2015. Finally, it is argued that the ideologyof the Radical Left in Greece is a synthesis of old pre – existing elements in the politicalprograms combined with new ones. The central ideological / programmatic core of theKKE Esoterikou / EAR remains, with variations, stable and influences the ideological,programmatic and value choices of SYN / SYRIZA. Simultaneously, SYN and – evenmore – SYRIZA constitute a radicalized version and development of their value –ideological matrix which is the KKE Esoterikou / EAR.Keywords: Radical Left, party programs, Greek Communist Party of the Interior,Coalition of the Left, of Movements and Ecology, Coalition og the Radical Left, GreekRevisionist Left

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της εξέλιξης του προγραμματικούλόγου της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ελλάδα από το 1980 έως το 2015. Κεντρικόερώτημααποτελεί το αν τα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ελλάδαδιατηρούν τις προγραμματικές κατευθύνσεις και τις ιδεολογικές καταβολές τωνπροκατόχων τους ή αν παρουσιάζουν αξιοσημείωτες αλλαγές.Χρησιμοποιώντας την ερευνητική μέθοδο της ποιοτικής ανάλυσηςπεριεχομένου εξετάζεται ο προγραμματικός λόγος των κομμάτων ΚΚΕ Εσωτερικούκαι της μετεξέλιξής του σε Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ), του Συνασπισμού τηςΑριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας (ΣΥΝ) και του Συνασπισμού τηςΡιζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) στη βάση πέντε αξόνων ανάλυσης: Οικονομία,Ευρώπη / Ευρωπαϊκή Ένωση, Κοινωνικό Κράτος,Πολιτισμικός Φιλελευθερισμός καιΙδεολογία. Ακολούθως, αναδεικνύεται η εξέλιξη, οι συνέχειες και οι τομές στονπρογραμματικό λόγο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, λαμβάνοντας υπόψη τον τρόποπου επέδρασαν η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2009 και το Δημοψήφισμα στηνΕλλάδα τον Ιούλιο του 2015. Τέλος, υποστηρίζεται ότι η ιδεολογία της ριζοσπαστικήςΑριστεράς στην Ελλάδα συνιστά μία σύνθεση παλαιών προϋπαρχόντων στοιχείων καινέων. Ο κεντρικός ιδεολογικός/προγραμματικός πυρήνας των ΚΚΕ Εσωτερικού /ΕΑΡ παραμένει, με παραλλαγές, σταθερός και επηρεάζει τις ιδεολογικές,προγραμματικές και αξιακές επιλογές του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα, ο ΣΥΝ και -περισσότερο - ο ΣΥΡΙΖΑ συνιστούν ριζοσπαστικοποιημένη εκδοχή και μετεξέλιξητης αξιακής – ιδεολογικής τους μήτρας που είναι το ΚΚΕ Εσωτερικού / ΕΑΡ.Λέξεις κλειδιά: Ριζοσπαστική Αριστερά, προγραμματικός λόγος, ΚΚΕ Εσωτερικού, ΣΥΝ,ΣΥΡΙΖΑ, Ελληνική Ανανεωτική Αριστερά